Ở nhiều địa phương, người dân đã tự nguyện hiến đất, góp công, góp sức để xây dựng các công trình công cộng. Tại xã Sơn Hiệp, hàng chục hộ dân đã hiến hàng nghìn mét vuông đất để mở đường, tạo thuận lợi cho phát triển kinh tế - xã hội.
Nhờ sự đồng thuận, cuối năm 2024, hai xã Sơn Bình và Sơn Hiệp được công nhận đạt chuẩn NTM, trở thành những xã đầu tiên của huyện miền núi Khánh Sơn đạt chuẩn. Kết cấu hạ tầng thay đổi rõ rệt, hệ thống giao thông được bê tông hóa, nhiều tuyến đường trong xã được thắp sáng, đời sống vật chất và tinh thần của người dân nâng lên.
Cùng với đầu tư hạ tầng, KH&CN ngày càng được chú trọng đưa vào sản xuất. Tại thị xã Ninh Hòa, mô hình nuôi bồ câu Pháp theo quy trình hiện đại đã đạt chuẩn OCOP 4 sao, góp phần nâng cao giá trị sản phẩm. Chuồng trại được thiết kế khép kín, áp dụng kỹ thuật chăn nuôi tiên tiến và truy xuất nguồn gốc bằng mã QR, giúp sản phẩm mở rộng thị trường tiêu thụ.
Ở xã Vạn Thạnh, nơi từng thuộc diện khó khăn, người dân đã áp dụng công nghệ nuôi trồng thủy sản bền vững, kết hợp giám sát môi trường bằng thiết bị IoT. Kết quả, thu nhập bình quân đạt 49 triệu đồng/người/năm, xã hoàn thành 19/19 tiêu chí NTM và được công nhận đạt chuẩn năm 2024.
Xoài úc đang được xem là cây trồng chủ lực giúp nông dân nâng cao thu nhập.
Tại các huyện miền núi như Khánh Sơn, nhiều hộ dân đã tham gia các mô hình trồng cây ăn quả, nuôi ong lấy mật, phát triển sản phẩm OCOP. Các sản phẩm đặc trưng được hỗ trợ xây dựng thương hiệu, gắn tem truy xuất nguồn gốc điện tử và quảng bá qua sàn thương mại điện tử. Đây là những bước đi quan trọng đưa sản phẩm nông thôn tiếp cận thị trường rộng lớn hơn.
Nhiều địa phương đã gắn mục tiêu NTM với phát triển kinh tế số và du lịch cộng đồng. Xã Sơn Hiệp chú trọng kết hợp phát triển nông nghiệp sạch với du lịch sinh thái, hình thành các mô hình homestay và nông trại hữu cơ phục vụ du khách.
Xã Sơn Bình đẩy mạnh ứng dụng tiến bộ KH&CN trong sản xuất nông nghiệp, từ giống cây trồng mới, phân bón sinh học đến hệ thống tưới tiết kiệm. Việc huy động nguồn lực được thực hiện thông qua các chương trình tuyên truyền, trong đó cán bộ, đảng viên đi đầu để người dân noi theo.
Chương trình "Mỗi xã một sản phẩm" (OCOP) được triển khai rộng rãi, nhiều sản phẩm của Khánh Hòa đã đạt tiêu chuẩn từ 3 đến 4 sao. Thông qua OCOP, các địa phương có điều kiện đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số trong quản lý chất lượng, truy xuất nguồn gốc và mở rộng kênh tiêu thụ trực tuyến.
Ứng dụng KH&CN trong chăn nuôi giúp người dân tăng thu nhập.
Tháng 2/2025, hai huyện miền núi Khánh Sơn và Khánh Vĩnh chính thức thoát khỏi danh sách huyện nghèo. Xã Vạn Thạnh cũng ra khỏi danh sách xã khó khăn sau khi đạt chuẩn NTM. Đây là những tín hiệu cho thấy hiệu quả của việc kết hợp hạ tầng, sự đồng thuận xã hội và ứng dụng KH&CN.
Khánh Hòa đặt mục tiêu đến cuối năm 2025 có 76/90 xã đạt chuẩn NTM, trong đó 40 xã đạt NTM nâng cao, 11 xã đạt kiểu mẫu; xã Cam Lâm đạt chuẩn NTM, xã Diên Khánh đạt chuẩn NTM nâng cao. Để đạt mục tiêu, tỉnh tiếp tục triển khai các chương trình hỗ trợ phát triển vùng đồng bào dân tộc, xóa nhà tạm, giảm nghèo, chuyển đổi cơ cấu cây trồng vật nuôi, đầu tư cụm công nghiệp nông thôn, gắn sản xuất với chế biến và thị trường.
Trong giai đoạn tiếp theo, Khánh Hòa ưu tiên ứng dụng KH&CN vào sản xuất nông nghiệp hữu cơ, nông nghiệp thông minh, đồng thời chú trọng bảo vệ môi trường, tiết kiệm tài nguyên và xây dựng cảnh quan xanh - sạch - đẹp. Các giải pháp công nghệ số trong quản lý, điều hành, thương mại điện tử và kết nối du lịch cộng đồng sẽ tiếp tục được mở rộng, tạo ra hiệu quả tổng hợp và bền vững.
Chương trình NTM tại Khánh Hòa đã tạo sự thay đổi rõ rệt không chỉ về hạ tầng mà còn về tư duy sản xuất. Người dân từng bước chuyển từ sản xuất nhỏ lẻ sang áp dụng KH&CN, xây dựng thương hiệu, kết nối thị trường. Nhiều sản phẩm nông nghiệp, thủy sản địa phương đã khẳng định được vị thế mới, góp phần nâng cao thu nhập và cải thiện đời sống.
Với sự chung sức của chính quyền và người dân, cùng việc đẩy mạnh ứng dụng KH&CN, nông thôn Khánh Hòa đang hướng tới mục tiêu không chỉ đạt chuẩn mà còn phát triển theo hướng nâng cao và bền vững, trở thành điểm sáng trong xây dựng nông thôn mới ở khu vực Nam Trung Bộ.
Xây dựng nông thôn mới không chỉ dừng lại ở việc hoàn thiện các tiêu chí cơ bản, mà còn mở ra hướng đi mới cho phát triển toàn diện và bền vững. Khánh Hòa đã cho thấy sự chủ động trong việc tận dụng lợi thế địa phương, khơi dậy tinh thần sáng tạo của người dân, đưa KH&CN trở thành động lực cho sản xuất và đời sống. Những mô hình sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao đã tạo sinh kế ổn định, nâng cao thu nhập và chất lượng sống của người dân. Hành trình này cũng minh chứng rằng, khi có sự đồng thuận và chung sức, mọi mục tiêu đều có thể thành hiện thực.
