Bứt phá từ đổi mới sáng tạo - động lực trung tâm kiến tạo Việt Nam thịnh vượng

<p style="text-align: justify;">Ngày hội Đổi mới sáng tạo quốc gia lần thứ nhất với chủ đề “Đổi mới sáng tạo toàn dân - động lực phát triển quốc gia”, khẳng định quyết tâm của Đảng, Nhà nước và Chính phủ coi khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là trụ cột của mô hình tăng trưởng mới. Sự kiện kết nối 34 điểm cầu trên cả nước, lan tỏa tinh thần khởi nghiệp, củng cố năng lực cạnh tranh, hiện thực hóa khát vọng phát triển nhanh, bền vững, bao trùm và tự chủ của Việt Nam.</p>

Đổi mới sáng tạo - lựa chọn chiến lược của quốc gia

Trong nội dung phát biểu khai mạc, Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh ý nghĩa đặc biệt của Ngày hội Đổi mới sáng tạo quốc gia lần thứ nhất, tổ chức vào ngày 01/10/2025. Đây là dịp quy tụ sức mạnh của cả hệ thống chính trị, cộng đồng khoa học - công nghệ, doanh nghiệp và Nhân dân để cùng nhìn nhận, khẳng định và lan tỏa vai trò then chốt của khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số đối với tiến trình phát triển đất nước trong giai đoạn mới.

Phó Thủ tướng chỉ rõ, Đảng, Nhà nước và Chính phủ đã xác định khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là yếu tố trọng yếu để kiến tạo mô hình tăng trưởng mới, nhằm hiện thực hóa khát vọng phát triển nhanh, bền vững, bao trùm và tự chủ, hướng tới hoàn thành các mục tiêu 100 năm phát triển của đất nước. Đây không chỉ là tầm nhìn chiến lược, mà còn là lựa chọn phát triển tất yếu trong kỷ nguyên số, khi tri thức và công nghệ trở thành nguồn lực cốt lõi quyết định vị thế quốc gia.

Theo Phó Thủ tướng, khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo không chỉ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế mà còn mở ra con đường cần thiết để nâng cao năng suất lao động, gia tăng năng lực cạnh tranh quốc gia, bảo vệ môi trường, ứng phó biến đổi khí hậu và cải thiện chất lượng đời sống Nhân dân.

Tổng Bí thư Tô Lâm nhiều lần nhấn mạnh vai trò của đổi mới sáng tạo, khẳng định đột phá đổi mới sáng tạo là "yếu tố kỳ diệu" làm nên những kỳ tích, tạo nên những bước tiến mang tính cách mạng, vượt qua giới hạn hiện tại để đạt kết quả nổi trội. Tư duy phát triển đó đã được thể chế hóa bằng Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Nghị quyết 57 định vị rõ vai trò chiến lược, xác lập hệ thống chủ trương - định hướng - mục tiêu - giải pháp toàn diện và dài hạn, nhằm đưa đổi mới sáng tạo trở thành động lực trung tâm của phát triển đất nước. Cùng với đó, việc thành lập Ban Chỉ đạo Trung ương về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số do Tổng Bí thư Tô Lâm trực tiếp làm Trưởng ban thể hiện quyết tâm chính trị ở mức cao nhất, bảo đảm sự lãnh đạo, chỉ đạo thống nhất, xuyên suốt và hiệu quả.

Lấy người dân, doanh nghiệp, thế hệ trẻ làm trung tâm

Trong công tác điều hành, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã nhấn mạnh: Đổi mới sáng tạo là xu thế tất yếu, là lựa chọn chiến lược và nhiệm vụ trọng tâm hàng đầu để thúc đẩy công nghiệp hóa, hiện đại hóa, cơ cấu lại nền kinh tế, đưa đất nước phát triển nhanh và bền vững.

Đổi mới sáng tạo phải lấy người dân, doanh nghiệp, đặc biệt là thế hệ trẻ làm trung tâm, chủ thể và nguồn lực quan trọng; phát huy mọi tiềm năng sáng tạo trong xã hội; khơi dậy và bồi đắp khát vọng vươn lên mạnh mẽ của dân tộc.

Trên tinh thần đó, từ năm 2024, Thủ tướng Chính phủ đã quyết định lấy ngày 01/10 hằng năm là Ngày hội Đổi mới sáng tạo quốc gia. Đây phải là ngày hội của toàn dân, của niềm tin và khát vọng, nhằm lan tỏa phong trào đổi mới sáng tạo trên phạm vi cả nước: Từ các đô thị lớn đến miền núi, hải đảo; từ trường học, viện nghiên cứu, bệnh viện đến cơ quan nhà nước; từ cộng đồng doanh nghiệp tới từng người dân. Đổi mới sáng tạo không phụ thuộc giới tính, lứa tuổi, dân tộc hay tôn giáo, mà là giá trị chung, tinh thần chung và trách nhiệm chung.

Năm 2025, Việt Nam tiếp tục duy trì vị trí 44/139 quốc gia, vùng lãnh thổ trên bảng xếp hạng Chỉ số Đổi mới sáng tạo toàn cầu (GII), đồng thời thuộc nhóm 9 quốc gia thu nhập trung bình cải thiện thứ hạng nhanh nhất từ năm 2013 đến nay. Việt Nam tiếp tục cải thiện nhóm chỉ số đầu vào đổi mới sáng tạo, tăng 3 bậc so với năm 2023 (từ 53 lên 50). Trong khu vực ASEAN, Việt Nam vượt Thái Lan, đứng thứ 3 sau Singapore và Malaysia. Những kết quả này phản ánh nỗ lực bền bỉ của cả hệ thống chính trị cùng sự chung sức của đội ngũ trí thức khoa học – công nghệ, cộng đồng doanh nghiệp và toàn xã hội trong việc kiến tạo môi trường thuận lợi cho đổi mới sáng tạo.

Với chủ đề "Đổi mới sáng tạo toàn dân - động lực phát triển quốc gia", Ngày hội Đổi mới sáng tạo quốc gia 2025 diễn ra đồng thời tại 34 điểm cầu trên cả nước, kết nối các trường đại học, viện nghiên cứu và được phát trực tiếp trên các nền tảng số. Sự kiện hướng tới kết nối - lan tỏa – truyền cảm hứng khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo, đưa tinh thần đổi mới sáng tạo đến mọi tầng lớp Nhân dân, gia tăng sự tham gia thực chất của người dân và doanh nghiệp vào quá trình kiến tạo giá trị mới.

Phó Thủ tướng nhắc lại lời căn dặn của Chủ tịch Hồ Chí Minh: "Có tinh thần sáng tạo, tìm tòi cái mới, học tập cái mới, ủng hộ cái mới, thực hiện cái mới thì việc gì cũng làm được. Sáng kiến và kinh nghiệm như những con suối nhỏ chảy vào sông to, sông to chảy ra biển cả; không biết quý trọng sáng kiến và phổ biến kinh nghiệm tức là lãng phí của dân tộc." Trên tinh thần đó, Phó Thủ tướng kêu gọi thế hệ trẻ Việt Nam luôn tràn đầy tự tin, dám nghĩ - dám làm, không sợ thất bại, kiên trì theo đuổi khát vọng đổi mới sáng tạo để tạo ra những giá trị mới cho Tổ quốc; đồng thời đề nghị các bộ, ngành, địa phương tiếp tục hoàn thiện thể chế, khơi thông nguồn lực, đầu tư cho khoa học – công nghệ, xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo gắn với yêu cầu phát triển bền vững, bao trùm.

Phát biểu kết thúc, Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh: Đổi mới sáng tạo phải trở thành phong trào của toàn dân, được nuôi dưỡng bằng thiết chế, nguồn lực và văn hóa đổi mới ở mọi cấp, mọi ngành. Khi khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số thấm sâu vào đời sống kinh tế - xã hội, mỗi công dân, mỗi doanh nghiệp đều có thể trở thành chủ thể kiến tạo tương lai, góp phần xây dựng một quốc gia khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, hiện thực hóa mục tiêu Việt Nam hùng cường, thịnh vượng và hạnh phúc.