Cần đầu tư hạ tầng số để thu hút các "đại bàng công nghệ"

<p>Hạ tầng số là là nền tảng phát triển các công nghệ chiến lược, thu hút các "đại bàng công nghệ" vào đầu tư…</p>

Những con số ấn tượng và những thách thức

Diễn đàn Phát triển Hạ tầng số Việt Nam 2025 lần đầu tiên được tổ chức với chủ đề "Hạ tầng số vững mạnh - nền tảng làm chủ các công nghệ chiến lược" do Hiệp hội Internet Việt Nam (VIA) phối hợp với các đơn vị tổ chức.

Trong bối cảnh thế giới bước vào kỷ nguyên bùng nổ của các công nghệ chiến lược như AI, IoT, Big Data, Cloud, Blockchain, bán dẫn, 5G và 6G, Việt Nam xác định hạ tầng số vững mạnh là điều kiện tiên quyết để khai thác và làm chủ công nghệ.

Sự kiện nhằm kết nối cơ quan quản lý, doanh nghiệp, chuyên gia trong và ngoài nước, cùng thúc đẩy phát triển hạ tầng số hiện đại - nền tảng cho chuyển đổi số trong các lĩnh vực trọng điểm như tài chính, công nghiệp, giao thông, năng lượng, y tế, giáo dục, nông nghiệp và dịch vụ công.

Theo Chủ tịch Hiệp hội Internet Việt Nam Vũ Hoàng Liên, tính đến năm 2025, Việt Nam có hơn 80 triệu người sử dụng internet, trong đó tỷ lệ triển khai IPv6 đã vượt ngưỡng 60%, đưa Việt Nam lên vị trí thứ 2 trong khu vực ASEAN và thứ 9 trên toàn cầu.

Thị trường điện toán đám mây tại Việt Nam đạt gần 19.375 tỷ đồng (tương đương 775 triệu USD) trong năm 2024, dự kiến sẽ tăng lên 1,24 tỷ USD vào năm 2025 và gấp đôi vào năm 2029.

Bên cạnh đó, năng lực trung tâm dữ liệu đang có bước phát triển mạnh mẽ, từ mức 45 MW năm 2024 dự báo sẽ tăng lên 525 MW vào năm 2025 và gần 1.000 MW vào năm 2030. Doanh thu từ dịch vụ colocation (cho thuê máy chủ vật lý) cũng được kỳ vọng sẽ đạt 1,4 tỷ USD vào năm 2030.

Những con số ấn tượng đó khẳng định bước tiến nhanh chóng của Việt Nam, nhưng cũng cho thấy không ít thách thức, từ nguồn lực đầu tư, tiêu chuẩn xanh, an toàn an ninh mạng, chủ quyền dữ liệu...

Tham luận tại Diễn đàn, Phó Trưởng ban Công nghệ, Tập đoàn VNPT Nguyễn Quốc Khánh cho biết, trong những năm qua, VNPT đã tiên phong xây dựng, phát triển và làm chủ hạ tầng số dựa trên các công nghệ cốt lõi, như 5G, trí tuệ nhân tạo (AI), internet kết nối vạn vật (IoT), dữ liệu lớn (Big data), đám mây (Cloud), chuỗi khối (Blockchain).

Phát triển hạ tầng số phải bảo đảm an ninh, an toàn

Tổng giám đốc điều hành IPTP Networks Vladimir Kangin với 29 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực hạ tầng số tại 37 quốc gia đã chia sẻ: Cơ sở hạ tầng AI đẳng cấp thế giới cần sự kết nối theo thời gian thực, hiệu quả và chiến lược.

Các công nghệ mới như AI đang định hình lại nhu cầu của thế giới. AI không chỉ là xu thế mà còn là động lực cốt lõi thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội toàn cầu. Với sức mạnh trong phân tích dữ liệu, dự đoán và đưa ra các giải pháp tối ưu, AI là một trong những lĩnh vực ưu tiên trong chiến lược phát triển quốc gia và đang triển khai các chính sách hỗ trợ nghiên cứu, phát triển công nghệ, xây dựng cơ sở hạ tầng số.

Hiện nay, cơ sở hạ tầng AI mang tầm cỡ thế giới yêu cầu khắt khe về các kết nối real time (kết nối thời gian thực), hiệu quả và chiến lược.

Tuy nhiên, để "an toàn" trong kỷ nguyên AI, Tổng giám đốc điều hành IPTP cho rằng Việt Nam cần học hỏi kinh nghiệm quốc tế và chiến lược thực tiễn để củng cố nền tảng số, tối ưu hóa trung tâm dữ liệu và trở thành trung tâm AI tiếp theo của ASEAN.

Trao đổi về chủ đề trọng tâm của hạ tầng số và nền tảng công nghệ lõi, Trưởng ban công nghệ, Hiệp hội Dữ liệu quốc gia Nguyễn Huy cho rằng, khi thiết kế kiến trúc dữ liệu quốc gia, các đơn vị cần lưu ý đến vấn đề kiểm soát an ninh để bảo đảm an toàn cho các nền tảng số quốc gia.

Trưởng ban công nghệ thuộc Hiệp hội Dữ liệu quốc gia Nguyễn Huy.

Từ góc độ học thuật, GS. Hồ Tú Bảo (Viện Nghiên cứu cao cấp về Toán) phân tích hạ tầng số cần được xây dựng đồng bộ trên 3 trụ cột: Kỹ thuật, dữ liệu và ứng dụng.

Hạ tầng kỹ thuật hiện là mảng được triển khai tốt nhất. Hạ tầng dữ liệu đã có tiến triển với các trung tâm dữ liệu quốc gia và cơ sở dữ liệu ngành, song vẫn vướng về kiến trúc. Trong khi đó, hạ tầng ứng dụng còn yếu, chưa gắn với công nghệ lõi và chưa có chiều sâu.

GS. Hồ Tú Bảo nhấn mạnh, cần hoàn thiện khung pháp lý minh bạch, quy định rõ kiến trúc dữ liệu, tiến tới xây dựng kiến trúc tổng thể quốc gia số; đồng thời bảo đảm an ninh mạng và phát triển đội ngũ chuyên gia trình độ cao để làm chủ công nghệ.

Diễn đàn cũng ghi nhận nhiều ý kiến từ cộng đồng doanh nghiệp. Đại diện VNPT khẳng định định hướng tiên phong phát triển hạ tầng số dựa trên 5G, Cloud, IoT, AI, Data và Blockchain. Đại diện CMC Telecom chia sẻ về phòng thủ chủ động với AI trong kỷ nguyên đa nền tảng.

Một số tập đoàn quốc tế nêu kinh nghiệm xây dựng hạ tầng AI, đề xuất chiến lược để Việt Nam trở thành trung tâm AI mới của ASEAN, giới thiệu giải pháp WiFi 6GHz thu hẹp khoảng cách số, đồng thời phân tích yêu cầu bảo mật dữ liệu trong các trung tâm dữ liệu quy mô lớn.

Các chuyên gia khẳng định, hạ tầng số là nền tảng cốt lõi để Việt Nam bứt phá trong kỷ nguyên công nghệ mới. Với quyết tâm của Chính phủ, sự đồng hành của giới học thuật và doanh nghiệp, Việt Nam đặt mục tiêu trở thành quốc gia số, trung tâm đổi mới sáng tạo trong khu vực.

Bên cạnh nhu cầu công nghệ, nguồn nhân lực chất lượng cao là yêu cầu quan trọng trong việc phát triển ngành công nghiệp dữ liệu và kinh tế dữ liệu tại Việt Nam.

Về giải pháp trong thời gian tới, Chánh Văn phòng Hiệp hội Dữ liệu quốc gia Việt Nam Nguyễn Thị Ngọc Dung cho biết, Luật Dữ liệu và Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân (năm 2025) vừa được Quốc hội thông qua là bước đi chiến lược, thể hiện tầm nhìn biến dữ liệu thành sức mạnh quốc gia.

Thời gian tới, Hiệp hội Dữ liệu quốc gia Việt Nam sẽ tập trung chuẩn hóa kiến trúc dữ liệu quốc gia thông qua việc công bố Khung dữ liệu chiến lược cùng Bộ tiêu chí đánh giá dữ liệu; đồng thời, thúc đẩy phát triển các công nghệ nền tảng do người Việt làm chủ thông qua các chương trình đầu tư từ quỹ để hình thành ngành công nghiệp dữ liệu./.