Cao Bằng đẩy mạnh khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội

<p style="text-align: justify;">Những năm gần đây, hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo (KH,CN&ĐMST) tại Cao Bằng được triển khai đồng bộ, gắn với các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. </p><p style="text-align: justify;">Nhiều nhiệm vụ nghiên cứu, ứng dụng và chuyển giao công nghệ đã đóng góp thiết thực vào tăng năng suất lao động, nâng cao chất lượng sản phẩm, cải thiện đời sống nhân dân, qua đó thúc đẩy tăng trưởng và phát triển bền vững tại địa phương.</p>

Sở KH&CN đã tham mưu triển khai 5 dự án thuộc Chương trình nông thôn miền núi, gồm: Ứng dụng KH&CN xây dựng mô hình sản xuất lê vàng Đông Khê cho năng suất, chất lượng cao, quy mô hàng hóa trên đất dốc; xây dựng mô hình ứng dụng và phát triển công nghệ sản xuất gạch không nung xi măng cốt liệu có sẵn; xây dựng mô hình ứng dụng KH&CN trong chuỗi liên kết sản xuất, chế biến, tiêu thụ lạc vùng miền núi; ứng dụng tiến bộ KH&CN xây dựng mô hình liên kết sản xuất một số cây dược liệu quý (lan thạch hộc tía Lan Hoàng thảo đùi gà); ứng dụng tiến bộ KH&CN trong sản xuất dong riềng và chế biến dong riềng. 

Việc áp dụng tiến bộ KH&CN đã giúp hình thành các mô hình sản xuất hàng hóa chất lượng cao, phù hợp điều kiện canh tác trên địa bàn. Đến nay, 2 dự án đã được nghiệm thu cấp tỉnh, khẳng định tính khả thi và hiệu quả ứng dụng trong thực tế.

Cùng với đó, nhiều nhiệm vụ thuộc chương trình/đề án quốc gia tiếp tục phát huy hiệu quả, trong đó nổi bật như các dự án: "Ứng dụng khoa học kỹ thuật xây dựng mô hình liên kết sản xuất gạo Nếp hương tại huyện Bảo Lạc"; "Ứng dụng KHCN xây dựng mô hình trồng và chế biến dược liệu hà thủ ô đỏ tại huyện Bảo Lạc". 

Hiện nay, Cao Bằng đang triển khai 56 nhiệm vụ KH&CN cấp tỉnh, tập trung vào bảo tồn nguồn gen, phát triển cây trồng, vật nuôi bản địa, ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất, chuyển giao kỹ thuật mới, hỗ trợ giải quyết các vấn đề văn hóa, xã hội và nâng cao năng lực KH&CN của tỉnh.

Một số mô hình tiêu biểu mang lại hiệu quả thiết thực như: mô hình thâm canh cải tạo vùng chè Đoỏng Pán gắn với sản xuất chè xanh chất lượng cao OCOP đã tuyển chọn 150 cây chè đầu dòng và xây dựng vườn ươm 100.000 bầu chè; mô hình cải tạo đàn bò địa phương bằng kỹ thuật thụ tinh nhân tạo, đã có 71 bê con được sinh ra. 

Bên cạnh đó, 7 nhiệm vụ KH&CN cấp cơ sở được triển khai tại các sở, ngành và địa phương, tập trung vào phát triển dược liệu cát sâm, nhân giống rau ngót rừng, bảo tồn nguồn gen cây trồng, vật nuôi.

Trong nhóm nhiệm vụ kỹ thuật và công nghệ, tỉnh chú trọng xây dựng quy trình sản xuất, chế biến và bảo quản sản phẩm nông nghiệp nhằm nâng cao giá trị đặc sản địa phương. Tiêu biểu là đề tài "Nghiên cứu công nghệ chế biến một số sản phẩm từ cây hồi tại Thạch An", đã hoàn thiện quy trình sản xuất tinh dầu hồi, hoa quả hồi sấy khô, bột gia vị thịt nướng, xà phòng từ hồi… Các sản phẩm đã được kiểm nghiệm chất lượng và xây dựng tiêu chuẩn cơ sở, góp phần phát triển công nghiệp chế biến sâu cho cây hồi, một trong những cây trồng thế mạnh của tỉnh.

Hoạt động chuyển giao và đổi mới công nghệ tiếp tục được chú trọng, thể hiện qua các mô hình như nuôi trồng đông trùng hạ thảo với sản lượng 6.000 hộp; nhân giống keo lai BV10, BV32 và lan kim tuyến bằng công nghệ nuôi cấy mô (5.000 cây giống); ứng dụng công nghệ vi sinh trong sản xuất nấm với hơn 2.100 túi giống nấm sò, nấm hương. Công tác phục tráng giống lúa Nếp Khẩu mạo và Nếp thơm cũng được triển khai, góp phần bảo tồn và nâng cao giá trị các giống lúa đặc sản của tỉnh. Trong năm 2023, ngân sách nhà nước đã hỗ trợ hơn 2,2 tỷ đồng cho doanh nghiệp, tổ chức và cá nhân tham gia hoạt động KH&CN.

Thực hiện Đề án "Hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST quốc gia đến năm 2025", Cao Bằng đã đẩy mạnh các hoạt động truyền thông, tập huấn và đào tạo lực lượng khởi nghiệp, góp phần lan tỏa tinh thần đổi mới sáng tạo trong cộng đồng. 

Tỉnh đã tổ chức 10 hội nghị tập huấn phát triển nguồn nhân lực thương mại và kỹ năng khởi sự kinh doanh cho 1.880 đoàn viên thanh niên dân tộc thiểu số; đào tạo đội ngũ giảng viên nguồn (TOT); phối hợp Trung tâm Nghiên cứu Kinh doanh và Hỗ trợ doanh nghiệp (BSA) mở các lớp hoàn thiện mô hình kinh doanh; hỗ trợ lớp tập huấn kỹ năng lập đề xuất ý tưởng khởi nghiệp cho phụ nữ năm 2023 với mức hỗ trợ 11,6 triệu đồng.

Việc đẩy mạnh ứng dụng KH&CN và xây dựng các mô hình sản xuất mới cũng góp phần tạo việc làm, tăng thu nhập và mở ra cơ hội sinh kế bền vững cho người dân, đặc biệt tại các xã vùng cao, vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Đây là giải pháp quan trọng giúp tỉnh thực hiện mục tiêu giảm nghèo đa chiều, thu hẹp khoảng cách phát triển và hướng tới tăng trưởng bao trùm.

Trong thời gian tới, tỉnh Cao Bằng định hướng tiếp tục nâng cao năng lực nghiên cứu, phát triển và ứng dụng công nghệ; huy động đa dạng nguồn lực đầu tư; bố trí ngân sách tăng dần hằng năm cho hoạt động KH&CN; cơ cấu lại các nhiệm vụ KH&CN theo hướng thiết thực, hiệu quả và lấy doanh nghiệp làm trung tâm. 

Tỉnh cũng sẽ tăng cường liên kết với viện, trường và tham gia các chương trình KH&CN quốc gia nhằm ứng dụng công nghệ cao trong các lĩnh vực trọng tâm, thực hiện các nhiệm vụ đột phá phát triển kinh tế – xã hội. Đồng thời mở rộng hợp tác quốc tế về KH,CN&ĐMST; thúc đẩy nghiên cứu, chuyển giao công nghệ; tăng cường bảo hộ tài sản trí tuệ, chuẩn hóa chất lượng hàng hóa. Đây là nền tảng quan trọng giúp Cao Bằng khai thác hiệu quả tiềm năng, xây dựng nền kinh tế nông nghiệp đặc trưng, công nghiệp hóa theo hướng xanh, bền vững và từng bước nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân.

Có thể thấy, KH,CN&ĐMST đang trở thành động lực quan trọng trong phát triển kinh tế – xã hội của tỉnh Cao Bằng. 

Việc triển khai đồng bộ các nhiệm vụ nghiên cứu, chuyển giao và ứng dụng công nghệ đã mang lại những kết quả rõ nét, góp phần nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, thúc đẩy cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng hiệu quả, bền vững. 

Các mô hình ứng dụng KH&CN còn mở ra hướng sinh kế mới, tạo việc làm và cải thiện thu nhập cho người dân vùng cao, hỗ trợ thiết thực mục tiêu giảm nghèo đa chiều và phát triển bao trùm của tỉnh.

Trong giai đoạn tới, với định hướng tiếp tục đầu tư cho KH,CN&ĐMST, tăng cường liên kết viện – trường – doanh nghiệp, mở rộng hợp tác quốc tế và đẩy mạnh ứng dụng công nghệ cao, Cao Bằng có cơ sở để bứt phá mạnh mẽ hơn, khai thác hiệu quả tiềm năng, xây dựng nền kinh tế xanh, thông minh và nâng cao chất lượng cuộc sống của nhân dân.