Công nghệ chế biến nâng tầm sản phẩm OCOP tại Bắc Ninh

<p style="text-align: justify;">Sau hơn 7 năm triển khai Chương trình "Mỗi xã một sản phẩm" (OCOP), Bắc Ninh đã hình thành mạng lưới sản phẩm phong phú, trải rộng từ vùng quê tới đô thị. </p><p style="text-align: justify;">Điểm nổi bật trong những năm gần đây là sự vào cuộc mạnh mẽ của công nghệ chế biến, giúp nâng cao giá trị gia tăng, chuẩn hóa chất lượng, mở rộng thị trường tiêu thụ và tạo sinh kế ổn định cho người dân, hướng tới mục tiêu giảm nghèo bền vững bằng khoa học và đổi mới sáng tạo.</p>

Từ năm 2023, Hợp tác xã Thương mại và Sản xuất Linh Đăng (phường Bồng Lai) đã gây chú ý khi xây dựng thành công thương hiệu các sản phẩm ăn liền như xúc xích, giò lụa dồi sụn, lạp xưởng, chả ốc, cá viên chiên… Với vốn đầu tư hơn 3 tỷ đồng, ngay khi lập xưởng, Giám đốc HTX Phan Duy Thơ đã lựa chọn tuyến đầu tư công nghệ: máy xay thịt, máy đùn xúc xích, tủ hấp, lò xông khói, máy hút chân không, hệ thống tiệt trùng… theo quy trình khép kín.

Nhờ ứng dụng đồng bộ công nghệ, HTX hiện có 18 sản phẩm đủ điều kiện an toàn thực phẩm, trong đó 3 sản phẩm đạt chuẩn OCOP. Đây là bước chuyển quan trọng giúp sản phẩm địa phương nâng cao chất lượng, kéo dài thời gian bảo quản, dễ dàng tiếp cận kênh phân phối hiện đại, điều mà các cơ sở thủ công trước đây khó thực hiện.

Theo anh Thơ, lợi thế lớn nhất của công nghệ chế biến là "biến" nguyên liệu thông thường thành sản phẩm có giá trị cao. Tất cả các công đoạn từ sơ chế, nấu chín, đóng gói đến bảo quản đều được giám sát bằng hệ thống tự động, bảo đảm vệ sinh – an toàn thực phẩm. Nhờ đó, sản phẩm của HTX không chỉ đạt chuẩn OCOP mà còn dễ dàng truy xuất nguồn gốc, tạo niềm tin cho người tiêu dùng.

"Chúng tôi xem công nghệ là nền tảng bắt buộc nếu muốn đi đường dài. Làm đúng chuẩn thì sản phẩm vừa dễ tiếp cận các kênh hiện đại, vừa giúp nông dân có đầu ra ổn định," anh Thơ cho biết.

Cùng hướng tiếp cận hiện đại, Công ty TNHH Dược liệu FUJIKO (phường Võ Cường) là một trong những đơn vị tiên phong ứng dụng công nghệ chiết xuất dược liệu chất lượng cao. DN hiện có 3 sản phẩm OCOP 4 sao, trong đó nổi bật là dòng nano curcuminoid, kết quả từ quá trình nghiên cứu kéo dài nhiều năm.

Giám đốc Lương Đức Bằng chia sẻ, nghệ vàng là dược liệu quen thuộc nhưng hiệu quả hấp thu thấp. Qua nghiên cứu, anh nhận thấy việc ứng dụng công nghệ nano sẽ giúp hoạt chất curcuminoid phân tán tốt hơn, tăng khả năng hấp thu. Từ đó, doanh nghiệp đầu tư đồng loạt hệ thống sấy tầng sôi, trích ly áp suất âm, thiết bị tách chiết dung môi, máy chà vỏ – nghiền – xay – ly tâm – sấy khô.

Nhờ làm chủ công nghệ, FUJIKO đã phát triển 10 sản phẩm thành phẩm và nguyên liệu xuất khẩu sang châu Âu, Trung Quốc, ASEAN… Trong đó, ba sản phẩm OCOP gồm nước uống dưỡng chất Kanzen Life, Curcumin Ukol và Nano Curcuminoid Fujiko được thị trường đánh giá cao.

"Muốn tạo dấu ấn, doanh nghiệp phải làm chủ công nghệ. Không chỉ trong sản xuất mà cả trong thương mại điện tử, truyền thông số, phân phối đa kênh," anh Bằng nhấn mạnh.

Theo thống kê, Bắc Ninh hiện có 1.204 sản phẩm OCOP. Nhiều cơ sở, doanh nghiệp và HTX không chỉ đạt chuẩn chất lượng mà còn trở thành "đầu tàu" liên kết vùng nguyên liệu, tạo việc làm cho hàng trăm lao động nông thôn. 

Việc đầu tư vào công nghệ chế biến – bảo quản góp phần quan trọng giúp nông dân bán sản phẩm với giá trị cao hơn nhiều lần; có đầu ra ổn định, giảm phụ thuộc thương lái; tiếp cận thị trường dài hạn thay vì mùa vụ; gắn sản phẩm với chuỗi cung ứng hiện đại, tạo sinh kế bền vững. Công nghệ chế biến đang trở thành chìa khóa giúp OCOP không chỉ là phong trào mà là nền tảng phát triển kinh tế nông thôn hiện đại.

Sở Nông nghiệp và PTNT cùng Liên minh HTX tỉnh đã triển khai nhiều chính sách hỗ trợ: hỗ trợ kinh phí mua máy móc, kho lạnh; xây dựng nhãn hiệu hàng hóa; hỗ trợ đưa sản phẩm lên sàn thương mại điện tử; mở điểm bán và giới thiệu sản phẩm OCOP.

Phó Giám đốc Sở Nguyễn Hồng Quang cho biết ngành nông nghiệp sẽ tiếp tục quy hoạch vùng nguyên liệu, thúc đẩy sản xuất tập trung gắn với chế biến tinh – chế biến sâu; đồng thời đẩy mạnh chuyển giao tiến bộ kỹ thuật cho người dân và doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, tỉnh sẽ hỗ trợ các doanh nghiệp xây dựng thương hiệu, đăng ký sở hữu trí tuệ, bảo hộ nhãn hiệu để sản phẩm OCOP có chỗ đứng bền vững trong nước và quốc tế. Việc hướng dẫn ứng dụng công nghệ bảo quản hiện đại như nhà lạnh, nhà mát sẽ giúp giảm hao hụt, đảm bảo chất lượng nông sản và tăng sức cạnh tranh.

Sự kết hợp giữa công nghệ chế biến – quản trị số – thương mại điện tử đang mở ra hướng phát triển mới cho nông sản Bắc Ninh. Không chỉ nâng cao giá trị sản phẩm, công nghệ còn tạo thêm việc làm, giúp người dân tăng thu nhập, tiến tới giảm nghèo bền vững bằng đổi mới sáng tạo.

Với mạng lưới sản phẩm OCOP ngày càng được nâng cấp, Bắc Ninh đang từng bước khẳng định thương hiệu địa phương trên bản đồ nông nghiệp hiện đại của cả nước.