Đổi mới sáng tạo là động lực phát triển đô thị thông minh

<p style="text-align: justify;">"Đô thị thông minh là đô thị lấy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số làm động lực cốt lõi", đó là chia sẻ của ông Hoàng Hữu Hạnh, Phó Cục trưởng Cục Chuyển đổi số Quốc gia, Bộ Khoa học và Công nghệ tại Diễn đàn Phát triển bền vững Đô thị Việt Nam 2025, được tổ chức mới đây tại Hà Nội.</p>

Trong những năm qua, khu vực đô thị ngày càng thể hiện vai trò động lực, đầu tàu phát triển kinh tế-xã hội, đóng góp khoảng 70% GDP cả nước. Đại hội XIII của Đảng đã đề ra chủ trương "lấy các đô thị làm động lực phát triển vùng" và đưa ra chỉ tiêu đến năm 2025, tỷ lệ đô thị hóa khoảng 45%; năm 2030, tỷ lệ đô thị hóa đạt trên 50%. Đồng thời, xác định một trong 3 đột phá chiến lược của giai đoạn 2021-2030: "trọng tâm là ưu tiên phát triển hạ tầng trọng yếu về giao thông... đô thị lớn"; "tập trung xây dựng kết cấu hạ tầng và phát triển đô thị"…

Bên cạnh những thành tựu đã đạt được, hệ thống đô thị Việt Nam cũng đang phải giải quyết các thách thức lớn đặt ra, như: Tốc độ đô thị hóa nhanh nhưng chưa đồng đều; áp lực về hạ tầng kỹ thuật-xã hội, môi trường và nhà ở; ảnh hưởng ngày càng rõ rệt của biến đổi khí hậu, thiên tai, dịch bệnh; yêu cầu chuyển đổi mô hình phát triển dựa trên đổi mới sáng tạo và dữ liệu số…

Theo ông Hoàng Hữu Hạnh, đô thị thông minh và chuyển đổi số là hai quá trình song hành, hỗ trợ và thúc đẩy nhau phát triển, tạo nên sức mạnh tổng hợp cho đô thị. Trong đó, đô thị thông minh là môi trường lý tưởng để thử nghiệm, triển khai và tối ưu hóa các giải pháp chuyển đổi số, tạo hiệu quả thiết thực. Quá trình chuyển đổi số sẽ cung cấp các công nghệ và giải pháp cụ thể để xây dựng và vận hành đô thị thông minh một cách hiệu quả.

Đồng tình với quan điểm trên, ông Trần Quốc Thái, Cục trưởng Phát triển đô thị, Bộ Xây dựng cho rằng đổi mới sáng tạo sẽ tạo động lực cho phát triển đô thị thông minh. Ông cũng khẳng định, việc sắp xếp đơn vị hành chính trên toàn quốc đã mở ra không gian phát triển đô thị, nông thôn hoàn toàn mới. Nhiều địa phương hình thành các tỉnh, thành phố có quy mô vùng, hình thành cơ sở để phát triển mô hình đô thị lớn, đa cực, có vị thế vùng và tầm quốc gia, đóng vai trò dẫn dắt phát triển, điều phối phát triển vùng.

Theo Cục trưởng Phát triển đô thị Trần Quốc Thái, thời gian tới, Việt Nam nên tập trung vào 6 nhiệm vụ trọng tâm trong đổi mới phát triển đô thị. Đó là, tiếp tục hoàn thiện thể chế, rà soát và bổ sung hệ thống pháp luật, cơ chế, chính sách về phát triển đô thị nhằm tạo hành lang pháp lý đồng bộ, thông suốt; điều chỉnh quy hoạch hệ thống đô thị, nông thôn và quy hoạch xây dựng theo hướng đồng bộ, hiện đại, gắn kết phát triển hạ tầng và không gian kinh tế-xã hội; xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về phát triển đô thị phục vụ công tác quản lý, hoạch định chính sách và ra quyết định dựa trên dữ liệu; đẩy mạnh hợp tác quốc tế, huy động đa dạng nguồn lực cho phát triển đô thị bền vững; đồng thời tăng cường năng lực quản lý đô thị ở các cấp, đặc biệt là cấp cơ sở để đáp ứng yêu cầu phát triển trong bối cảnh đô thị hóa nhanh và chuyển đổi số.

Trong bối cảnh triển khai Nghị quyết 06-NQ/TW (2022) về phát triển hệ thống đô thị bền vững đến năm 2030, tầm nhìn 2045, cùng Nghị quyết 57-NQ/TW về đột phá khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và tổng kết 950/QĐ-BXD về đô thị thông minh, Diễn đàn Phát triển bền vững Đô thị Việt Nam 2025 được tổ chức như sự kiện thường niên tầm quốc gia, đồng thời là hoạt động ý nghĩa chào mừng Ngày Đô thị Việt Nam (08/11).