Hà Nội tăng tốc chuyển đổi số: Hoàn thiện cơ chế đánh giá, mở rộng động lực từ thực tiễn

<p style="text-align: justify;">Hà Nội đang bước vào giai đoạn tăng tốc chuyển đổi số, trong đó việc chuẩn hóa bộ tiêu chí đánh giá tại các cơ quan nhà nước và đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số nông nghiệp được xem là hai trụ cột quan trọng tạo nền tảng cho phát triển kinh tế - xã hội bền vững của Thủ đô. Những quyết sách mới cùng loạt mô hình thực tế cho thấy Hà Nội không chỉ chuyển đổi số ở cơ quan hành chính, mà còn mở rộng tác động tới toàn bộ nền kinh tế, từ sản xuất đến dịch vụ và sinh kế nông thôn.</p>

Việc UBND thành phố ban hành Bộ chỉ số đánh giá chuyển đổi số cho các Sở, ban, ngành và UBND xã, phường đánh dấu bước đi quan trọng trong việc đưa công tác chuyển đổi số trở thành nhiệm vụ thường xuyên, có đo lường, có giám sát và có cơ chế khen thưởng – xếp hạng minh bạch. 

Bộ chỉ số này không chỉ tập trung vào mức độ số hóa nội bộ, mà còn đánh giá hiệu quả cung cấp dịch vụ công, mức độ khai thác dữ liệu, khả năng đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn thông tin và chỉ số phát triển kinh tế số. Đây được xem là khung tham chiếu quan trọng giúp các đơn vị tự soi chiếu, tự hoàn thiện và nâng cao chất lượng quản trị.

Cơ chế đánh giá theo hai vòng, gồm tự đánh giá và thẩm định độc lập tạo ra quy trình kiểm chứng chặt chẽ, tránh hình thức, đồng thời thúc đẩy các cơ quan chủ động chuẩn hóa quy trình, lưu trữ dữ liệu và minh bạch hóa hoạt động. Vai trò của Sở Khoa học và Công nghệ trong tham mưu, hướng dẫn, xây dựng phần mềm đánh giá tự động cho thấy xu hướng chuyển mạnh sang mô hình đánh giá dựa trên dữ liệu (data-driven assessment), hạn chế sự phụ thuộc vào hồ sơ giấy và báo cáo thủ công.

Tuy nhiên, chuyển đổi số của khu vực công chỉ hiệu quả khi tạo ra tác động lan tỏa sang toàn bộ nền kinh tế. Trong lĩnh vực nông nghiệp, công nghệ số đang mở ra một chu kỳ tăng trưởng mới cho nông nghiệp đô thị, dựa trên dữ liệu, tự động hóa và liên kết chuỗi.

Đến hết quý III-2025, ngành nông, lâm, thủy sản Hà Nội tiếp tục duy trì tăng trưởng ổn định. Đáng chú ý, thành phố hiện có hơn 400 mô hình nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nhiều khu vực áp dụng hệ thống tưới nhỏ giọt, cảm biến môi trường, camera giám sát, IoT, phần mềm quản trị trang trại và tem QR truy xuất nguồn gốc. Nhờ vậy, nông dân đã dịch chuyển từ sản xuất manh mún sang mô hình kinh tế nông nghiệp, dữ liệu trở thành yếu tố cốt lõi quyết định chất lượng, năng suất và khả năng tiếp cận thị trường.

Xu hướng này phản ánh những biến chuyển quan trọn, nông dân không chỉ là người sản xuất mà còn là người quản lý dữ liệu. Sự thay đổi tư duy này diễn ra mạnh mẽ ở các vùng ven đô như Sóc Sơn, Thanh Oai, Ứng Hòa, Vĩnh Thanh… các hợp tác xã đã chủ động số hóa quy trình, bán hàng trên sàn thương mại điện tử và ứng dụng công nghệ để giảm chi phí lao động.

Tuy vậy, quá trình này vẫn còn không ít thách thức. Vấn đề hạ tầng mạng ở nhiều vùng sản xuất vẫn chưa đồng bộ; giá thành thiết bị công nghệ cao còn đắt đỏ; nhân lực trẻ am hiểu công nghệ chưa nhiều; mô hình nông nghiệp công nghệ cao có nơi hoạt động chưa hiệu quả vì thiếu dữ liệu chuẩn và kỹ năng vận hành. Khó khăn trong tiếp cận đất đai và nguồn vốn ưu đãi cũng khiến nhiều doanh nghiệp, hợp tác xã không đủ lực đầu tư dài hạn.

Những hạn chế này đặt ra yêu cầu Hà Nội phải có cơ chế hỗ trợ “đúng và trúng”. Thay vì các gói hỗ trợ dàn trải, thành phố đang hướng tới các chính sách tập trung vào hạ tầng số cho vùng sản xuất, chia sẻ dữ liệu liên ngành, nâng cấp năng lực vận hành cho nông dân, cùng với cơ chế tín dụng ưu đãi và bảo lãnh vay vốn cho mô hình công nghệ cao. Đây sẽ là những động lực mang tính nền tảng, giúp nông nghiệp công nghệ cao của Hà Nội vượt qua giai đoạn “khởi đầu khó khăn” để tiến tới quy mô lớn và bền vững hơn.

Trong chiến lược dài hạn đến năm 2030, Hà Nội đặt mục tiêu hình thành ít nhất 10 vùng nông nghiệp công nghệ cao tập trung, số hóa 100% vùng sản xuất và xây dựng trung tâm dữ liệu nông nghiệp của thành phố. Nếu thực hiện đúng lộ trình, đây sẽ là nền tảng đưa Thủ đô trở thành trung tâm nông nghiệp đô thị hiện đại của miền Bắc, hướng tới mô hình xanh – thông minh – có khả năng cạnh tranh với chuỗi cung ứng toàn cầu.

Cả hai động lực, chuẩn hóa đánh giá chuyển đổi số trong khu vực công và nâng cấp nông nghiệp công nghệ cao đều cho thấy định hướng nhất quán của Hà Nội là chuyển đổi số không chỉ là kỹ thuật, mà trước hết là thay đổi cách nghĩ và cách quản trị. Khi dữ liệu được coi là tài sản, công nghệ được coi là công cụ, còn con người được coi là trung tâm, thì chuyển đổi số mới có thể đi vào chiều sâu và tạo ra giá trị thật.

Với quyết tâm từ chính quyền, sự vào cuộc của doanh nghiệp và tinh thần học hỏi của người dân, Hà Nội đang dần tiến tới đô thị thông minh, kinh tế số phát triển mạnh, và nông nghiệp xanh – sạch – công nghệ cao giữ vị trí xứng đáng trong cấu trúc phát triển chung của Thủ đô.