Hợp tác quốc tế: Chìa khóa thúc đẩy khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo ở Hải Phòng

<p style="text-align: justify;">Với khát vọng trở thành trung tâm khoa học, công nghệ (KH&CN) của vùng kinh tế trọng điểm phía Bắc, Hải Phòng đang đẩy mạnh hợp tác quốc tế, mở rộng kết nối tri thức và chuyển giao công nghệ với các tổ chức, viện nghiên cứu hàng đầu thế giới. Những bước đi chủ động, bài bản và quyết liệt trong năm 2025 cho thấy thành phố đang bước vào giai đoạn tăng tốc, tạo tiền đề quan trọng để đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao năng suất lao động và đóng góp mạnh mẽ hơn vào sự phát triển chung của đất nước.</p>

Mới đây, việc UBND thành phố và Viện Khoa học và Công nghệ Hàn Quốc (KIST) ký kết Biên bản ghi nhớ hợp tác được xem là dấu ấn lớn trong hành trình hội nhập khoa học – công nghệ của Hải Phòng. KIST là một trong những viện nghiên cứu hàng đầu châu Á, nơi khai sinh nhiều công nghệ lõi giúp Hàn Quốc trở thành quốc gia công nghiệp hiện đại. Việc ký kết hợp tác với KIST không chỉ mở ra cơ hội tiếp cận tri thức và công nghệ tiên tiến mà còn mang ý nghĩa sâu sắc trong chiến lược phát triển dài hạn của thành phố. 

Theo nội dung ký kết, Trung tâm Công nghệ “KIST – HaiPhong Tech Hub” sẽ được hình thành với vai trò là nơi nghiên cứu – chuyển giao – ươm tạo công nghệ mới, đồng thời đào tạo đội ngũ chuyên gia và kỹ sư công nghệ phục vụ phát triển công nghiệp của thành phố. Đây là hạng mục chiến lược, phù hợp với định hướng đưa Hải Phòng trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo, công nghiệp công nghệ cao trong khu vực.

Bí thư Thành ủy Lê Tiến Châu khẳng định việc hợp tác với KIST sẽ giúp Hải Phòng tiếp cận nhanh công nghệ lõi, mô hình quản trị tri thức và các kinh nghiệm quốc tế trong phát triển công nghiệp công nghệ cao, nền tảng quan trọng giúp nhiều nền kinh tế bứt phá. Trong bối cảnh thế giới đang cạnh tranh mạnh mẽ trong các lĩnh vực công nghệ xanh, logistics thông minh, AI, thành phố càng cần sự đồng hành của các viện nghiên cứu lớn để gia tăng khả năng làm chủ công nghệ và nâng cao chất lượng tăng trưởng.

Không chỉ dừng lại ở hợp tác song phương với KIST, thành phố còn tích cực mở rộng kết nối với các trung tâm công nghệ hàng đầu trong khu vực. Cuối tháng 10/2025, đoàn công tác của Sở KH&CN tham gia Tuần lễ Đổi mới sáng tạo và Công nghệ Singapore (SWITCH 2025), sự kiện lớn nhất châu Á về đổi mới sáng tạo và đầu tư mạo hiểm. Tại đây, đoàn đã tham gia nhiều phiên thảo luận, hội thảo chuyên sâu về trung tâm dữ liệu, thành phố thông minh, AI, quản trị công nghệ đô thị, khởi nghiệp công nghệ cao… và làm việc trực tiếp với các đối tác như Enterprise Singapore, PIER71 thuộc Đại học Quốc gia Singapore, Quỹ QUEST Ventures. Những tiếp cận này mang lại nhiều kinh nghiệm thực tiễn trong xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, đặc biệt là mô hình ươm tạo startup, cơ chế đầu tư mạo hiểm và các giải pháp kết nối chuỗi giá trị công nghệ toàn cầu.

Theo đánh giá của đoàn công tác, Singapore là một trong những mô hình tiêu biểu về quản trị dữ liệu, phát triển khởi nghiệp, ứng dụng AI trong vận hành đô thị, do đó các kinh nghiệm thu nhận được từ SWITCH 2025 sẽ giúp Hải Phòng tham mưu hiệu quả hơn cho UBND thành phố trong triển khai quỹ đầu tư mạo hiểm địa phương, hỗ trợ doanh nghiệp đổi mới công nghệ và thu hút nhân tài công nghệ cao.

Để tăng cường năng lực cạnh tranh công nghệ của doanh nghiệp địa phương, Sở KH&CN Hải Phòng đã tổ chức 26 phiên kết nối cung – cầu công nghệ từ đầu năm 2025 đến nay, đồng thời ký kết 6 biên bản hợp tác với các đối tác từ Hàn Quốc, Nhật Bản, Singapore, Bỉ, Đài Loan… Các phiên kết nối theo hình thức 1:1 giữa doanh nghiệp trong nước và doanh nghiệp nước ngoài đã giúp các bên trao đổi sâu về nhu cầu công nghệ, điều kiện chuyển giao, lộ trình hợp tác và khả năng đầu tư dài hạn.

Nhiều doanh nghiệp địa phương đánh giá hoạt động kết nối công nghệ giúp họ tiết kiệm chi phí, rút ngắn thời gian tìm kiếm đối tác phù hợp và tiếp cận được nhiều công nghệ mới trong lĩnh vực tự động hóa, robot công nghiệp, năng lượng sạch, xử lý nước, công nghệ sinh học, sản xuất thông minh… Những lĩnh vực này đều cùng hướng tới mục tiêu chung là nâng cao năng suất, chất lượng và giảm phát thải – phù hợp định hướng tăng trưởng xanh của thành phố.

Tuy nhiên, thực tế cho thấy số lượng hợp đồng chuyển giao công nghệ được ký kết sau mỗi phiên kết nối vẫn chưa nhiều; nhiều doanh nghiệp nhỏ và vừa còn hạn chế về vốn đầu tư, nhân lực công nghệ và khả năng hấp thụ công nghệ mới. Ngoài ra, chi phí chuyển giao các công nghệ tiên tiến vẫn là rào cản đối với nhiều doanh nghiệp sản xuất truyền thống. Một số lĩnh vực còn thiếu cơ chế hỗ trợ tài chính và hướng dẫn kỹ thuật sau chuyển giao. Đây là những vấn đề cần tiếp tục được tháo gỡ trong thời gian tới.

Song song với mở rộng hợp tác quốc tế, Hải Phòng chú trọng đào tạo nguồn nhân lực công nghệ cao. Thành phố đã ký kết hợp tác đào tạo 1.000 – 2.000 kỹ sư vi mạch và 3.000 – 5.000 lao động kỹ thuật trong giai đoạn 2024 – 2027 với Khu Công nghệ cao TP Hồ Chí Minh và Công ty SunEdu. Nhiều chương trình hợp tác với FPT, các trường đại học trong nước và quốc tế tiếp tục được mở rộng, giúp hình thành đội ngũ nhân lực chất lượng cao trong các lĩnh vực mũi nhọn như bán dẫn, AI, cơ điện tử, tự động hóa và công nghệ hàng hải. Bên cạnh đào tạo chuyên sâu, thành phố còn khuyến khích doanh nghiệp gửi cán bộ kỹ thuật tham gia các khóa đào tạo ngắn hạn về công nghệ mới tại Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore…

Hải Phòng cũng tích cực thúc đẩy hợp tác quốc tế trong lĩnh vực phát triển bền vững, bao gồm chuyển đổi năng lượng xanh, đô thị thông minh, giảm phát thải carbon, xử lý chất thải bằng công nghệ cao và logistics xanh. Những hoạt động hợp tác này phù hợp chiến lược tăng trưởng xanh của Việt Nam và định hướng phát triển của thành phố theo Nghị quyết 45-NQ/TW.

Sự vào cuộc mạnh mẽ của các cấp, ngành và cộng đồng doanh nghiệp đã tạo nền tảng cho hệ sinh thái KH&CN Hải Phòng phát triển theo hướng mở – kết nối với tri thức toàn cầu. Nhiều dự án hợp tác công nghệ cao được khởi động, nhiều cơ hội chuyển giao công nghệ được hiện thực hóa, từng bước gia tăng sức cạnh tranh của sản phẩm địa phương trên thị trường quốc tế.

Với tầm nhìn chiến lược, tư duy đổi mới và sự chủ động hội nhập, Hải Phòng đang khẳng định con đường phát triển dựa trên tri thức, khoa học – công nghệ và đổi mới sáng tạo. Đây chính là động lực quan trọng đưa thành phố bứt phá mạnh mẽ trong giai đoạn mới, hướng tới vị thế trung tâm khoa học – công nghệ của khu vực và cả nước.