Khánh Hòa khai thác lợi thế nông nghiệp, ứng dụng KH&CN để tăng tốc giảm nghèo bền vững

<p style="text-align: justify;">Đẩy mạnh giảm nghèo bền vững, ưu tiên hạ tầng, sinh kế, đào tạo nghề và chuyển giao tiến bộ khoa học và công nghệ, tỉnh Khánh Hòa phấn đấu đưa tỷ lệ hộ nghèo xuống dưới 1% vào năm 2025.</p>

Với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng ưu đãi, nông nghiệp đã trở thành ngành kinh tế mũi nhọn của các xã miền núi như Khánh Sơn, Tây Khánh Sơn và Đông Khánh Sơn. Đây được coi là "thủ phủ" cây ăn quả chất lượng cao của tỉnh Khánh Hòa và cả khu vực Nam Trung Bộ.

Khai thác lợi thế bản địa, nhiều hợp tác xã (HTX) chuyên canh cây ăn quả được thành lập, tạo liên kết chặt chẽ giữa nông dân, doanh nghiệp và nhà khoa học. Tiêu biểu có HTX Điền Thanh, HTX cây ăn quả Sơn Bình, HTX sầu riêng hữu cơ Sơn Trung, HTX nông nghiệp xanh Thành Sơn, tổ hợp tác trái cây Ba Cụm Bắc, Ba Cụm Nam hay tổ hợp tác (THT) sầu riêng Dốc Gạo. Đáng chú ý, nhờ ứng dụng KH&CN, nhiều diện tích sầu riêng của nông dân đã được cấp mã số vùng trồng, đủ điều kiện xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc. Trong số 15 chủ thể được cấp mã số, có tới 13 là HTX và tổ hợp tác (THT), góp phần giúp nông sản tiêu thụ ổn định, nâng cao thu nhập và khẳng định vị thế của nông nghiệp miền núi.

Song song với sản xuất, hoạt động xúc tiến thương mại cũng được chú trọng. Các phiên chợ chuyên đề, chương trình trưng bày tại hệ thống siêu thị hiện đại như Co.op Mart Nha Trang hay hội nghị xúc tiến thương mại trong và ngoài tỉnh đã tạo cơ hội để sản phẩm miền núi tiếp cận thị trường rộng hơn. Một số sản phẩm đã khẳng định thương hiệu, điển hình như bưởi da xanh của HTX Hiệu Linh đạt chuẩn VietGAP, OCOP cung ứng đều đặn hơn 4 tấn/tháng cho hệ thống siêu thị. Năm 2025, sản lượng tiêu thụ tăng gấp đôi so với năm trước, minh chứng cho hiệu quả của việc liên kết sản xuất thương mại gắn với tiêu chuẩn chất lượng.

Tại nhiều xã miền núi, công tác giảm nghèo được triển khai với các giải pháp cụ thể, sát với từng nhóm hộ. Các địa phương thường xuyên rà soát, phân tích nguyên nhân nghèo để xây dựng phương án hỗ trợ phù hợp; đồng thời ban hành kế hoạch triển khai chương trình giảm nghèo bền vững có sự phối hợp chặt chẽ của các ban, ngành, đoàn thể.

Điểm nhấn trong triển khai là sự kết hợp giữa hỗ trợ vốn vay ưu đãi, hướng dẫn kỹ thuật sản xuất và chuyển đổi cơ cấu cây trồng vật nuôi theo lợi thế từng vùng. Nhiều hộ được hỗ trợ xây dựng mô hình sản xuất nông nghiệp gắn với KH&CN, từ đó nâng cao hiệu quả kinh tế. Cùng với đó, đào tạo nghề cho lao động nông thôn, khuyến khích xuất khẩu lao động cũng được đẩy mạnh, mở ra hướng đi bền vững để người dân tăng thu nhập, ổn định cuộc sống.

Ngoài hỗ trợ sinh kế, người nghèo và cận nghèo còn được bảo đảm thụ hưởng chính sách y tế, giáo dục, nhà ở và an sinh xã hội. Đây là giải pháp căn cơ để giảm nghèo đa chiều, vừa nâng cao chất lượng cuộc sống, vừa ngăn chặn nguy cơ tái nghèo.

Trong giai đoạn 2020 - 2025, Khánh Hòa đã triển khai đồng bộ Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững, mang lại nhiều kết quả rõ rệt. Toàn tỉnh hiện còn 9.319 hộ nghèo, chiếm 1,74%. Năm 2025, tỉnh đặt mục tiêu giảm 4.236 hộ nghèo, tương ứng mức giảm 0,8%, đưa tỷ lệ hộ nghèo cuối năm xuống còn 0,94%.

Để đạt mục tiêu, tỉnh ưu tiên nguồn lực đầu tư cơ sở hạ tầng thiết yếu như giao thông, điện, nước, trường học, trạm y tế ở các vùng đặc biệt khó khăn, bãi ngang, ven biển, hải đảo. Đồng thời, triển khai hiệu quả 7 dự án thành phần thuộc Chương trình giảm nghèo, huy động thêm nguồn lực xã hội và khuyến khích người dân đối ứng kinh phí trong xây dựng, sửa chữa nhà ở hay tham gia các mô hình sinh kế phù hợp.

Song song đó, Khánh Hòa tập trung nâng cao chất lượng đào tạo nghề, giải quyết việc làm cho lao động nghèo, cận nghèo và mới thoát nghèo; phát triển năng lực sản xuất nông, lâm, ngư, diêm nghiệp gắn với đổi mới kỹ thuật, bảo đảm an ninh lương thực, tăng thu nhập. Việc lồng ghép chương trình giảm nghèo với các dự án phát triển kinh tế - xã hội khác giúp địa phương vừa giảm nghèo, vừa hạn chế nguy cơ tái nghèo.

Một trong những điểm nổi bật là việc gắn kết giữa nông nghiệp và KH&CN trong công tác giảm nghèo. Các mô hình trồng cây ăn quả tại Khánh Sơn, Khánh Vĩnh đã ứng dụng quy trình canh tác hữu cơ, hệ thống tưới tiết kiệm, giám sát sâu bệnh bằng cảm biến. Các cơ sở chế biến bước đầu đưa vào dây chuyền sơ chế, bảo quản lạnh, giúp kéo dài thời gian bảo quản nông sản, giảm hao hụt sau thu hoạch tới 30%.

Tỉnh cũng phối hợp với các viện nghiên cứu, trường đại học và trung tâm khuyến nông để chuyển giao tiến bộ kỹ thuật, tập huấn canh tác bền vững, xây dựng vùng nguyên liệu đạt chuẩn VietGAP, GlobalGAP. Nhờ vậy, nhiều sản phẩm nông nghiệp miền núi đã có cơ hội tham gia chuỗi giá trị toàn cầu, nâng cao khả năng cạnh tranh trên thị trường trong nước và quốc tế.

Phong trào thi đua "Vì người nghèo - không để ai bị bỏ lại phía sau" được triển khai rộng khắp, khơi dậy ý chí tự lực, tự cường của người dân, đồng thời phát huy sự chung tay của cả hệ thống chính trị, doanh nghiệp và cộng đồng.

Với những nỗ lực đồng bộ, Khánh Hòa không chỉ quyết tâm đạt tỷ lệ hộ nghèo dưới 1% trong năm 2025 mà còn hướng tới mục tiêu lâu dài: xây dựng nông nghiệp xanh, kinh tế nông thôn hiện đại, hội nhập quốc tế. Ứng dụng KH&CN sẽ tiếp tục là chìa khóa giúp địa phương khai thác tối đa lợi thế bản địa, mở ra con đường phát triển bền vững, góp phần thực hiện thắng lợi chiến lược phát triển kinh tế - xã hội trong giai đoạn mới.