KHCN,ĐMST&CĐS kiến tạo đô thị Việt Nam thông minh, bền vững và bao trùm

<p style="text-align: justify;">Khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số (KHCN,ĐMST&CĐS) được xác định là động lực then chốt giúp các đô thị Việt Nam chuyển đổi mô hình tăng trưởng, nâng cao năng lực quản trị, hướng tới phát triển bền vững, thích ứng biến đổi khí hậu và nâng cao chất lượng sống cho người dân.</p>

Thông tin trên được nhấn mạnh tại Diễn đàn Phát triển bền vững đô thị Việt Nam 2025 diễn ra ngày 05/11/2025 tại Hà Nội, do Bộ Xây dựng phối hợp với Ban Chính sách, Chiến lược Trung ương, Tổng hội Xây dựng Việt Nam, Hội Quy hoạch Phát triển đô thị Việt Nam, Cục Chuyển đổi số quốc gia (Bộ KH&CN) cùng các đối tác tổ chức.

Phát biểu khai mạc Diễn đàn, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Tường Văn nhấn mạnh, năm 2025 đánh dấu bước chuyển quan trọng khi Nghị quyết 06-NQ/TW của Bộ Chính trị về quy hoạch, xây dựng, quản lý và phát triển bền vững đô thị Việt Nam được triển khai mạnh mẽ, với 6 nhóm nhiệm vụ trọng tâm nhằm đưa hệ thống đô thị phát triển theo hướng hiện đại, thông minh và xanh. 

Tuy đạt nhiều thành tựu nổi bật, quá trình đô thị hóa vẫn đối mặt không ít thách thức, như: Tốc độ phát triển nhanh nhưng phân bố chưa đồng đều; hạ tầng kỹ thuật và xã hội chịu áp lực lớn; môi trường bị tác động bởi biến đổi khí hậu và thiên tai. Theo Thứ trưởng Nguyễn Tường Văn, mô hình phát triển đô thị cần chuyển mạnh sang hướng dựa trên KHCN,ĐMST&CĐS và dữ liệu số, coi đây là động lực tăng trưởng chủ đạo trong giai đoạn tới.

Thứ trưởng Nguyễn Tường Văn cho biết, Bộ Xây dựng kỳ vọng, từ diễn đàn này, các chương trình hợp tác giữa Trung ương và địa phương sẽ được thúc đẩy mạnh mẽ, góp phần hoàn thiện cơ chế chính sách, giải phóng nguồn lực, khơi dậy khát vọng ĐMST, ứng dụng KH&CN để nâng cao chất lượng và năng lực cạnh tranh của hệ thống đô thị Việt Nam.

Phát biểu tại Diễn đàn, ông Nguyễn Duy Hưng, Phó trưởng Ban Chính sách, Chiến lược Trung ương cho rằng, phát triển đô thị trong giai đoạn tới không chỉ là vấn đề kinh tế - xã hội mà còn là nhiệm vụ chính trị, văn hóa và an sinh. Đô thị hóa không chỉ nhằm mở rộng diện tích hay tăng dân số, mà phải gắn với chất lượng sống, hạ tầng đồng bộ và bảo đảm môi trường bền vững. Ông cũng đánh giá, thị trường bất động sản và các phân khúc nhà ở đang phát triển hài hòa hơn; chương trình xây dựng 1 triệu căn nhà ở xã hội đạt kết quả tích cực; hệ thống hành chính được tinh gọn, đẩy mạnh CĐS trong quản lý đô thị.

Tuy nhiên, để hướng tới phát triển đô thị bền vững và bao trùm, theo ông Nguyễn Duy Hưng, Việt Nam cần tiếp tục hoàn thiện thể chế, xây dựng mô hình chính quyền đô thị hai cấp, phát triển thị trường bất động sản lành mạnh, giải quyết nhu cầu nhà ở và huy động hiệu quả nguồn lực xã hội. Bên cạnh đó, việc ứng dụng mạnh mẽ KHCN,ĐMST&CĐS được xem là chìa khóa để kiến tạo đô thị thông minh, hiện đại, mang lại tăng trưởng xanh và nâng cao chất lượng sống của người dân.

Diễn đàn năm nay tập trung thảo luận ba nhóm chủ đề trọng tâm: ĐMST - động lực của phát triển đô thị thông minh; Tăng trưởng xanh - thích ứng với biến đổi khí hậu; Quy hoạch và quản trị hiện đại - nền tảng nâng cao chất lượng sống.

Theo ông Hoàng Hữu Hạnh, Phó Cục trưởng Cục Chuyển đổi số quốc gia (Bộ KH&CN), quản trị đô thị truyền thống đang bộc lộ nhiều hạn chế, dữ liệu phân mảnh, thiếu liên thông, phản ứng chậm với vấn đề phát sinh. CĐS sẽ khắc phục điểm yếu này bằng khả năng phân tích dữ liệu thời gian thực, giúp chính quyền ra quyết định chính xác, nhanh chóng và dựa trên bằng chứng khoa học. "Đô thị thông minh chính là không gian ứng dụng điển hình của CĐS - nơi công cụ công nghệ được vận hành và phát huy hiệu quả mạnh mẽ nhất", ông Hoàng Hữu Hạnh nhấn mạnh.

Ông Hoàng Hữu Hạnh chỉ rõ, đô thị thông minh là đô thị lấy KHCN,ĐMST&CĐS và dữ liệu làm động lực cốt lõi. Mô hình này hướng đến nâng cao chất lượng dịch vụ công, cải thiện đời sống người dân, sử dụng hiệu quả nguồn lực và bảo vệ môi trường. Các trụ cột của đô thị thông minh gồm: Hạ tầng kỹ thuật thông minh, hạ tầng số và dữ liệu đô thị, quản trị dựa trên dữ liệu, sự tham gia của người dân và hệ sinh thái ĐMST.

Cục Chuyển đổi số quốc gia khuyến nghị các địa phương khẩn trương xây dựng đề án phát triển đô thị thông minh, phù hợp tiềm năng và đặc thù của từng địa phương, bắt đầu bằng các dự án thí điểm và đào tạo đội ngũ cán bộ chuyên trách.

Các chuyên gia, doanh nghiệp và nhà quản lý thống nhất nhận định: CĐS và ĐMST là trung tâm của mô hình đô thị thông minh. Các công nghệ như AI, IoT, Big Data, Digital Twin hay nền tảng dữ liệu mở đang thay đổi căn bản cách thức quy hoạch, vận hành và quản trị đô thị. Đồng thời đề xuất hình thành Bộ tiêu chí đô thị thông minh quốc gia, phát triển nền tảng dữ liệu đô thị liên thông và xây dựng hệ sinh thái ĐMST đô thị với sự tham gia của chính quyền, doanh nghiệp, viện nghiên cứu và người dân.

Diễn đàn một lần nữa khẳng định vai trò trụ cột của KHCN,ĐMST&CĐS trong tiến trình hiện đại hóa đô thị. Đây không chỉ là công cụ, mà là động lực phát triển mới giúp Việt Nam chuyển đổi mô hình tăng trưởng, quản trị hiệu quả nguồn lực và nâng cao chất lượng sống cho người dân.

Với tầm nhìn chiến lược, cơ chế phối hợp đa ngành và sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị - doanh nghiệp - cộng đồng, Việt Nam đang từng bước hình thành mạng lưới đô thị thông minh, xanh và bao trùm, góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển bền vững, kiến tạo tương lai thịnh vượng, văn minh và nhân văn cho đất nước.