Khơi dậy sức mạnh đổi mới trong cải cách bộ máy chính quyền hai cấp: Vai trò tiên phong của ngành Khoa học và Công nghệ
<p style="text-align: justify;">Kế hoạch số 02-KH/BCĐTW về thúc đẩy chuyển đổi số liên thông, đồng bộ, nhanh, hiệu quả đáp ứng yêu cầu sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị là bước tiến quan trọng trong tiến trình xây dựng nền hành chính hiện đại, tinh gọn và hiệu quả. Không chỉ là một bản kế hoạch hành chính, đây còn là tầm nhìn chiến lược về một chính quyền số, phục vụ người dân và doanh nghiệp. Trong hành trình ấy, Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) cùng các Sở KH&CN địa phương đang giữ vai trò tiên phong - đưa khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo trở thành động lực then chốt của cải cách.</p>
Kế hoạch nhấn mạnh yêu cầu phân định rõ chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn giữa các cấp chính quyền, tránh chồng chéo, dàn trải; đồng thời tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số trong mọi hoạt động quản trị công. Mỗi cơ quan hành chính phải trở thành một "tế bào năng động" trong hệ thống, nơi mà công nghệ, dữ liệu và sáng tạo được sử dụng để phục vụ người dân nhanh hơn, chính xác hơn, minh bạch hơn.
Nội dung cốt lõi của Kế hoạch không dừng lại ở việc sắp xếp tổ chức, mà còn hướng tới đổi mới phương thức lãnh đạo và quản lý. Chính quyền không chỉ "quản lý" mà phải "phục vụ"; không chỉ "ra lệnh" mà phải "lắng nghe và đồng hành". Đây chính là tinh thần xuyên suốt của cải cách hành chính giai đoạn mới, nơi người dân và doanh nghiệp là trung tâm, còn công nghệ và đổi mới sáng tạo là động lực.
Trong bức tranh cải cách ấy, Bộ KH&CN cùng các Sở KH&CN địa phương được xác định là lực lượng nòng cốt, dẫn dắt quá trình ứng dụng công nghệ và đổi mới sáng tạo trong quản lý nhà nước.
Thứ nhất, Bộ KH&CN đóng vai trò tham mưu chiến lược trong việc ứng dụng khoa học, công nghệ và chuyển đổi số để thực hiện Kế hoạch 02. Từ việc xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về KH&CN, phát triển nền tảng quản lý nhiệm vụ nghiên cứu, cho đến triển khai hệ thống đăng ký, cấp phép điện tử trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ.
Thứ hai, các Sở KH&CN là cầu nối trực tiếp giữa công nghệ và thực tiễn quản lý ở địa phương. Với việc triển khai các nền tảng số hóa quy trình hành chính, tích hợp dữ liệu khoa học và đổi mới sáng tạo vào hoạt động quản lý, các Sở đang góp phần biến "công nghệ" thành "công cụ phục vụ người dân". Không ít địa phương đã hình thành hệ sinh thái đổi mới sáng tạo địa phương, nơi chính quyền, doanh nghiệp và người dân cùng tham gia vào quá trình chuyển đổi số.
Thứ ba, ngành KH&CN đóng vai trò kiến tạo nền tảng kỹ thuật cho quản trị công hiện đại. Các hệ thống dữ liệu dùng chung, nền tảng trí tuệ nhân tạo, các mô hình phân tích dự báo được phát triển và áp dụng giúp chính quyền các cấp ra quyết định dựa trên bằng chứng khoa học. Đây là một trong những yếu tố then chốt giúp việc vận hành mô hình hai cấp trở nên hiệu quả, minh bạch và nhất quán.
Tinh thần lớn nhất của Kế hoạch 02, cũng là linh hồn của cải cách hành chính, chính là "lấy người dân và doanh nghiệp làm trung tâm phục vụ". Điều này không chỉ là khẩu hiệu, mà đã trở thành tiêu chí hành động cụ thể: Mọi thay đổi trong tổ chức bộ máy, mọi sáng kiến trong chuyển đổi số đều phải hướng tới nâng cao trải nghiệm và sự hài lòng của người dân.
Tháo gỡ khó khăn về thủ tục hành chính, chuyển đổi số trong vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.
Trong đó, KH&CN chính là đòn bẩy để hiện thực hóa tầm nhìn đó. Những nền tảng dịch vụ công trực tuyến, hệ thống quản lý hồ sơ điện tử, đăng ký sáng chế trực tuyến, hay cổng dữ liệu mở về KH&CN, tất cả đang làm cho chính quyền gần gũi hơn, minh bạch hơn và phục vụ tốt hơn. Mỗi sáng kiến công nghệ được triển khai không chỉ giúp tiết kiệm thời gian, chi phí cho người dân, mà còn thể hiện tinh thần "chính quyền kiến tạo và phục vụ".
Kế hoạch số 02 là bước ngoặt quan trọng trong tiến trình hiện đại hóa nền hành chính Việt Nam. Việc tổ chức lại chính quyền địa phương theo mô hình hai cấp không chỉ giúp bộ máy tinh gọn, hiệu lực hơn, mà còn mở ra cơ hội xây dựng chính quyền số, thông minh, phục vụ.
Trên con đường ấy, ngành Khoa học và Công nghệ đang khẳng định vai trò tiên phong: Từ tư duy đến hành động, từ nghiên cứu đến ứng dụng, mang công nghệ và đổi mới sáng tạo vào từng quy trình quản trị công. Khi khoa học, công nghệ và người dân cùng hòa nhịp trong một tầm nhìn chung, đó chính là nền tảng vững chắc để Việt Nam kiến tạo một chính quyền hiện đại, minh bạch, hiệu quả và nhân văn.