Lâm Đồng: Giảm nghèo phải bắt đầu từ khoa học, công nghệ

Trong bối cảnh phát triển kinh tế - xã hội vùng miền núi, việc ứng dụng khoa học và công nghệ (KH&CN) đang trở thành giải pháp chiến lược giúp người dân thoát nghèo bền vững. Xã Đam Rông, Lâm Đồng, là một trong những địa phương còn nhiều khó khăn, đã xác định khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là trụ cột trong phát triển nông nghiệp, kinh tế địa phương và nâng cao đời sống người dân.

Từ năm 2019, xã Đam Rông ban hành Nghị quyết 12 về sản xuất nông nghiệp toàn diện, bền vững, nhằm từng bước ứng dụng công nghệ cao vào các lĩnh vực sản xuất chủ lực. Ngành nông nghiệp địa phương đã triển khai các mô hình ứng dụng và chuyển giao tiến bộ KH&CN trong sản xuất như: ươm giống, trồng cà chua Beef trên giá thể áp dụng công nghệ tưới nhỏ giọt, hệ thống phân bón hữu cơ vi sinh, nhà màng bán tự động…

Theo đánh giá, các mô hình phù hợp với điều kiện tự nhiên, tập quán sản xuất của người dân và bước đầu mang lại hiệu quả kinh tế rõ rệt. Đây là minh chứng cho việc KH&CN không chỉ là công cụ kỹ thuật, mà còn là công cụ thay đổi tư duy sản xuất, giúp người dân từ phương thức sản xuất manh mún, nhỏ lẻ chuyển sang mô hình hiện đại, chuyên nghiệp và liên kết chuỗi giá trị.

Hiện nay, Sở KH&CN Lâm Đồng triển khai đề tài nông thôn miền núi cấp tỉnh "Ứng dụng tiến bộ kỹ thuật để phát triển bền vững ngành trồng dâu, nuôi tằm" tại ba xã Đạ Long, Đạ Tông, Đạ M’rông. Mô hình này mang lại thu nhập đáng kể cho nông hộ (700 triệu - 1,2 tỷ đồng/ha/năm), đồng thời trở thành mô hình tham khảo để nhân rộng các loại cây trồng hiệu quả kinh tế cao khác như dâu, cà phê cải tạo, cây ăn quả xen canh.

Đam Rông hiện có khoảng 1.099 ha đất sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, tập trung vào rau, hoa thương phẩm, cây ăn quả và cây công nghiệp khác. Xã đã hình thành 15 chuỗi liên kết sản xuất tiêu thụ nông sản, bao gồm kén tằm, rau củ quả, mắc ca, sầu riêng, dứa mật, trái vải, lúa gạo và cá tầm, với hơn 1.100 hộ tham gia. Sản lượng nông sản qua các chuỗi đạt trên 11.500 tấn/năm.

18 sản phẩm đã được công nhận OCOP 3 sao, tất cả đều được đưa lên các sàn thương mại điện tử; hai sản phẩm sầu riêng và dứa mật vừa được cấp nhãn hiệu, mở ra hướng đi bền vững cho huyện. Việc xây dựng chuỗi sản xuất tiêu thụ và áp dụng KH&CN không chỉ nâng cao giá trị sản phẩm nông nghiệp, mà còn giúp người dân thoát khỏi sự phụ thuộc vào thương lái, đảm bảo đầu ra ổn định và tăng thu nhập.

Trong năm 2025, xã tập trung ứng dụng công nghệ 4.0 để quản lý thủy lợi, cảnh báo cháy rừng, quản lý rừng, nghiên cứu bảo tồn di sản văn hóa các dân tộc thiểu số, quản lý sản xuất các sản phẩm nông nghiệp chủ lực và triển khai hệ thống truy xuất nguồn gốc sản phẩm. Xã cũng đẩy mạnh hoạt động sở hữu trí tuệ, đăng ký nhãn hiệu, chỉ dẫn địa lý và khuyến khích doanh nghiệp KH&CN, doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo tham gia sản xuất, kinh doanh tại địa phương.

Chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo đã trở thành công cụ quản trị hiện đại, giúp cơ quan quản lý, HTX và nông dân nắm bắt thông tin sản xuất, thị trường và tiêu chuẩn chất lượng, từ đó nâng cao hiệu quả sản xuất, giảm lãng phí và tăng lợi nhuận.

Đam Rông xác định nâng cao nhận thức và đổi mới tư duy là nhiệm vụ then chốt. Chính quyền huyện yêu cầu sự gương mẫu, đi đầu của người đứng đầu các cơ quan, đơn vị, địa phương; đồng thời khuyến khích tinh thần sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm của cán bộ, đảng viên trong thực hiện các nhiệm vụ KH&CN và chuyển đổi số.

Song song với đó, xã chú trọng hoàn thiện hạ tầng KH&CN, đầu tư giáo dục, đào tạo, xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao và cơ chế chính sách thu hút nguồn lực. Đây là nền tảng để đảm bảo ứng dụng khoa học công nghệ hiệu quả, bền vững, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội và giảm nghèo vùng miền núi.

Nhờ các giải pháp KH&CN và chuyển đổi số, người dân xã Đam Rông từng bước nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, gia tăng thu nhập. Các chuỗi liên kết và HTX giúp bà con tiếp cận thị trường hiện đại, từ sàn thương mại điện tử đến hệ thống siêu thị, giảm rủi ro về giá và mùa vụ. Đây chính là con đường giảm nghèo bền vững, bởi không chỉ tăng thu nhập mà còn giúp nông dân học cách quản trị sản xuất, áp dụng kỹ thuật hiện đại và tham gia chuỗi giá trị toàn cầu.

Thực tiễn tại Đam Rông cho thấy, khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là "đòn bẩy" chiến lược để phát triển kinh tế nông nghiệp, nâng cao đời sống người dân, đặc biệt tại các huyện khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Khi các "điểm nghẽn" về vốn, nhân lực và hạ tầng được tháo gỡ, Đam Rông sẽ trở thành mô hình điển hình về giảm nghèo bền vững gắn với nông nghiệp công nghệ cao, góp phần thực hiện mục tiêu xây dựng nông thôn mới, phát triển kinh tế - xã hội toàn diện.