Làm rõ cơ chế góp vốn bằng công nghệ

<p style="text-align: justify;">Tại phiên thảo luận về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chuyển giao công nghệ, nhiều Đại biểu Quốc hội (ĐBQH) nhấn mạnh yêu cầu làm rõ cơ chế góp vốn bằng công nghệ, trong đó khẳng định không được sử dụng công nghệ chưa được bảo hộ hoặc đang tranh chấp quyền sở hữu để góp vốn. Đây được xem là nguyên tắc then chốt nhằm bảo đảm minh bạch thị trường công nghệ và an toàn pháp lý trong hoạt động chuyển giao, thương mại hóa công nghệ.</p>

Theo ĐBQH Nguyễn Văn Huy (Hưng Yên), quy định cho phép tổ chức, cá nhân tự quyết định giá trị công nghệ góp vốn là chưa phù hợp với nguyên tắc định giá tài sản trong Luật Doanh nghiệp và Luật Đầu tư, đồng thời tiềm ẩn rủi ro thổi giá, chuyển giá, đặc biệt đối với dự án có yếu tố nước ngoài. 

Đại biểu Nguyễn Văn Huy đề nghị, việc định giá công nghệ phải dựa trên thỏa thuận kèm theo sự tham gia của tổ chức định giá độc lập để bảo đảm minh bạch và khách quan. Chủ thể góp vốn cũng phải thực hiện đầy đủ nghĩa vụ bàn giao, bảo đảm giá trị công nghệ và tuân thủ pháp luật về sở hữu trí tuệ, thuế.

Đối với khoản 3 Điều 8 quy định thẩm định giá công nghệ trong dự án có sử dụng vốn nhà nước, đại biểu đánh giá đây là nội dung quan trọng nhằm quản lý chặt chẽ tài sản công nghệ. Tuy vậy, dự thảo vẫn chưa làm rõ thời điểm thẩm định, căn cứ định giá cũng như trách nhiệm pháp lý của tổ chức thẩm định. Đại biểu đề nghị cụ thể hóa các nội dung này để tránh vướng mắc khi triển khai và hạn chế nguy cơ thất thoát tài sản công. Đồng thời cần khẳng định rõ rằng công nghệ chưa được bảo hộ hoặc đang tranh chấp quyền sở hữu thì không được phép sử dụng để góp vốn, cho đến khi hoàn tất xác lập quyền hợp pháp.

Theo đại biểu, việc hoàn thiện các quy định liên quan đến góp vốn bằng công nghệ sẽ tạo hành lang pháp lý minh bạch, thúc đẩy chuyển giao công nghệ nội sinh, mở rộng nguồn lực tri thức và tăng cường năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp trong tiến trình phát triển kinh tế số.

Cũng liên quan đến quyền chuyển giao công nghệ và góp vốn bằng công nghệ, ĐBQH Dương Khắc Mai (Lâm Đồng) tán thành việc làm rõ hơn quyền của chủ sở hữu và người có quyền sử dụng công nghệ, đồng thời ủng hộ mở rộng hình thức góp vốn bằng công nghệ. Tuy nhiên, đại biểu cho rằng dự thảo luật cần phân biệt đầy đủ giữa công nghệ được bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ và những công nghệ không thuộc diện bảo hộ, như bí quyết kỹ thuật, bí quyết kinh doanh. Nếu không làm rõ vấn đề này sẽ "khó xử lý và dễ xảy ra tranh chấp về nguồn gốc và quyền của chủ thể". Vì vậy, đại biểu đề nghị bổ sung quy định yêu cầu bên chuyển giao phải có tài liệu chứng minh nguồn gốc và quyền sở hữu hợp pháp đối với công nghệ không thuộc đối tượng bảo hộ, chẳng hạn như quyết định giao nhiệm vụ, hợp đồng nghiên cứu, biên bản nghiệm thu hay tài liệu nghiên cứu.

Đồng thời, đại biểu đề nghị dự thảo luật quy định rõ cơ chế đối với công nghệ đồng sở hữu, bảo đảm việc chuyển giao chỉ được thực hiện khi có sự đồng thuận của tất cả các đồng sở hữu nhằm tránh phát sinh tranh chấp và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các bên.

Theo các đại biểu, việc hoàn thiện toàn diện cơ chế góp vốn bằng công nghệ, từ xác lập quyền sở hữu, định giá, thẩm định đến quy định về công nghệ đồng sở hữu sẽ tạo hành lang pháp lý minh bạch, thúc đẩy chuyển giao công nghệ nội sinh, mở rộng nguồn lực tri thức và nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp. Khi công nghệ được coi là một loại tài sản đặc biệt có thể góp vốn, chuyển nhượng và thương mại hóa, thị trường khoa học và công nghệ sẽ vận hành hiệu quả hơn, đóng góp tích cực vào quá trình phát triển kinh tế số và đổi mới sáng tạo quốc gia.