Mô hình chính quyền hai cấp ở Lào Cai: Bộ máy tinh gọn, vận hành thông suốt, phục vụ nhân dân tốt hơn

<p style="text-align: justify;">Sau 4 tháng triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp, tỉnh Lào Cai đã bước đầu khẳng định tính đúng đắn của chủ trương tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu lực quản lý và chất lượng phục vụ nhân dân. Đây không chỉ là bước đột phá về tổ chức hành chính, mà còn mở ra không gian phát triển mới cho vùng biên cương phía Bắc của Tổ quốc.</p>

Bộ máy gọn hơn, vận hành thông suốt

Từ ngày 01/7/2025, Lào Cai chính thức vận hành mô hình chính quyền địa phương hai cấp: Cấp tỉnh và cấp xã. Chỉ sau 4 tháng, toàn bộ hệ thống chính trị của tỉnh đã vận hành ổn định, bảo đảm rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm. UBND tỉnh đã chỉ đạo các sở, ngành, địa phương xây dựng chương trình công tác, ban hành quy chế làm việc và phân công nhiệm vụ cụ thể theo thẩm quyền.

Kết quả bước đầu rất ấn tượng: Lào Cai đã giảm 24 tổ chức hành chính cấp tỉnh; 149 phòng, chi cục và đơn vị tương đương; 3 đơn vị sự nghiệp công lập cấp tỉnh; 51 đơn vị sự nghiệp trực thuộc sở, ngành và cấp huyện; đồng thời giảm 18 đơn vị hành chính cấp huyện và 220 đơn vị hành chính cấp xã. Sau sắp xếp, toàn tỉnh còn 17 sở, ngành; 114 phòng, chi cục; 99 xã, phường (gồm 89 xã, 10 phường) với 297 phòng chuyên môn và 99 trung tâm hành chính công đã đi vào hoạt động nền nếp, đúng quy định.

Công tác tổ chức, bố trí, phân công cán bộ được thực hiện bài bản, kịp thời. 100% cán bộ lãnh đạo và gần như toàn bộ công chức chuyên môn ở các đơn vị hành chính mới đáp ứng yêu cầu về trình độ chuyên môn, lý luận chính trị. Nhiều cán bộ nhanh chóng thích nghi với mô hình mới, phát huy năng lực, tinh thần trách nhiệm, chủ động học tập, rèn luyện để hoàn thành tốt nhiệm vụ.

Triển khai đồng bộ sáu nhóm giải pháp trọng tâm

Để mô hình này thực sự đi vào chiều sâu, tỉnh Lào Cai đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp. Trước hết, công tác tuyên truyền được đẩy mạnh nhằm tạo sự đồng thuận cao trong cán bộ, đảng viên và nhân dân. Đây là yếu tố then chốt giúp quá trình sắp xếp đơn vị hành chính và chuyển đổi mô hình chính quyền diễn ra suôn sẻ, không xáo trộn.

Cùng với đó, tỉnh tập trung hoàn thiện thể chế, phân định rõ nhiệm vụ, quyền hạn giữa cấp tỉnh và cấp xã. Theo đó, cấp tỉnh đảm nhận vai trò hoạch định chiến lược, cơ chế, chính sách và quản lý vĩ mô; còn cấp xã chịu trách nhiệm tổ chức thực hiện, phục vụ trực tiếp người dân, giải quyết các vấn đề tại cộng đồng.

Bên cạnh việc đào tạo, bồi dưỡng năng lực cho đội ngũ cán bộ, Lào Cai cũng đặc biệt coi trọng dân chủ và giám sát xã hội. Người dân được khuyến khích tham gia giám sát hoạt động của chính quyền, góp phần củng cố niềm tin, nâng cao trách nhiệm phục vụ của bộ máy nhà nước.

Một giải pháp mang tính đột phá là đẩy mạnh chuyển đổi số trong quản trị công. Hệ thống công nghệ thông tin từ tỉnh đến xã được kết nối đồng bộ: 95% đơn vị cấp xã vận hành hệ thống "một cửa điện tử" liên thông với hệ thống quản lý văn bản, điều hành công việc và cơ sở dữ liệu dùng chung. Tỉnh cũng áp dụng chữ ký số, họp không giấy tờ, giải quyết nhiều thủ tục hành chính trực tuyến mức độ 3, 4, giúp người dân giảm thời gian và chi phí đi lại.

Thực tế triển khai cho thấy, sau 4 tháng, mô hình hai cấp ở Lào Cai vận hành hiệu quả, không để xảy ra khoảng trống trong chỉ đạo, điều hành. Các cơ quan chuyên môn cấp tỉnh và 99 đơn vị hành chính cấp xã đều hoạt động hiệu quả; công tác phối hợp giữa các cấp, ngành được duy trì nhịp nhàng; an ninh chính trị, trật tự xã hội ổn định.

Quan trọng hơn, niềm tin của nhân dân với chính quyền được củng cố. Nhiều người dân đánh giá thủ tục hành chính hiện nay nhanh gọn hơn, chính quyền gần dân hơn. Việc tinh giản đầu mối, cắt giảm trung gian đã giúp giảm chi phí hành chính, tăng tính thống nhất trong đầu tư phát triển, tránh tình trạng "mạnh ai nấy làm" như trước đây.

Tuy nhiên, quá trình triển khai vẫn còn những khó khăn. Trung ương chưa giao biên chế chính thức cho các đơn vị hành chính mới, gây khó khăn trong việc xác định biên chế cuối kỳ. Một số xã, đặc biệt ở vùng cao, còn thiếu cơ sở vật chất và thiết bị công nghệ thông tin; đường truyền Internet chưa ổn định; nhiều cán bộ lớn tuổi còn hạn chế kỹ năng số; người dân vùng nông thôn vẫn quen làm hồ sơ giấy. Bên cạnh đó, cơ sở dữ liệu đất đai chưa đồng bộ, khiến việc xử lý thủ tục hành chính liên quan đến đất đai còn chậm.

Dù vậy, chuyển đổi số vẫn được xem là điểm sáng trong cải cách hành chính của tỉnh. Các trung tâm hành chính công hoạt động nền nếp, nhiều thủ tục được giải quyết ngay tại cơ sở, góp phần nâng cao hiệu quả phục vụ người dân và doanh nghiệp.

Trong thời gian tới, Lào Cai sẽ tiếp tục hoàn thiện thể chế, cụ thể hóa kịp thời các quy định của Trung ương về phân cấp, ủy quyền, chế độ làm việc theo mô hình mới. Tỉnh chú trọng đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, công chức, đặc biệt là kỹ năng quản lý, điều hành trong môi trường số; đồng thời giải quyết chế độ, chính sách cho cán bộ sau sáp nhập theo Nghị định 154/2025/NĐ-CP và Nghị quyết 07/2025/NQ-CP của Chính phủ.

Tỉnh cũng đặt trọng tâm vào xây dựng cơ chế phối hợp chặt chẽ giữa UBND với các cơ quan Đảng, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội, bảo đảm hoạt động đồng bộ, hiệu quả. Song song, đẩy mạnh đầu tư hạ tầng số, hoàn thiện cơ sở dữ liệu dùng chung, tăng cường cải cách hành chính, hướng tới chính quyền kiến tạo, phục vụ.

Với quyết tâm chính trị cao, sự đồng thuận trong toàn hệ thống và niềm tin của nhân dân, mô hình chính quyền hai cấp ở Lào Cai đang mở ra hướng đi mới cho cải cách hành chính, góp phần xây dựng nền quản trị hiện đại, minh bạch và thân thiện, đặt người dân ở vị trí trung tâm của mọi chính sách phát triển.