Nghiệm thu nhiệm vụ “Nghiên cứu phát triển robot tự hành thông minh sử dụng các công nghệ sensor khác nhau và nền tảng IoT, AI, định hướng ứng dụng trong quan trắc môi trường phóng xạ”

<p style="text-align: justify;">Ngày 25/12/2025, Bộ Khoa học và Công nghệ đã tổ chức phiên họp Hội đồng đánh giá, nghiệm thu nhiệm vụ KH&CN cấp quốc gia: "Nghiên cứu phát triển robot tự hành thông minh sử dụng các công nghệ sensor khác nhau và nền tảng IoT, AI, định hướng ứng dụng trong quan trắc môi trường phóng xạ", mã số ĐTĐL.CN.19/23, thuộc Chương trình phát triển Vật lý giai đoạn 2020 - 2025.</p>

Trong lĩnh vực hạt nhân, an toàn bức xạ đối với con người là yêu cầu ưu tiên hàng đầu, do bức xạ có thể gây ra các tác động nghiêm trọng đến sức khỏe như ung thư, đột biến DNA, dị tật bẩm sinh và ảnh hưởng di truyền. Để giảm thiểu rủi ro do tiếp xúc trực tiếp với nguồn phóng xạ, việc ứng dụng robot là giải pháp hiệu quả, giúp thay thế con người trong các môi trường nguy hiểm. Robot sử dụng trong lĩnh vực này cần có khả năng hoạt động tự trị cao; nhờ sự phát triển của công nghệ 4.0, đặc biệt là vi xử lý hiệu năng cao, GPU nhúng, cảm biến hiện đại (LiDAR, radar, camera 2D/3D) và các thuật toán trí tuệ nhân tạo, robot hạt nhân ngày càng được nâng cao năng lực nhận dạng, dẫn đường, lập bản đồ và giám sát mức phóng xạ tại hiện trường

Bộ trưởng Bộ Khoa học Công nghệ phê đã duyệt nhiệm vụ "Nghiên cứu phát triển robot tự hành thông minh sử dụng các công nghệ sensor khác nhau và nền tảng IoT, AI, định hướng ứng dụng trong quan trắc môi trường phóng xạ" do TS. Ngô Mạnh Tiến làm chủ nhiệm; Viện Vật lý, Viện Hàn lâm KHCN Việt Nam là Cơ quan chủ trì thực hiện từ tháng 1/2023 đến tháng 12/2025 với mục tiêu chính là Nghiên cứu, thiết kế, chế tạo Robot tự hành thông minh sử dụng các công nghệ sensor khác nhau và nền tảng IoT, AI, định hướng ứng dụng trong quan trắc môi trường phóng xạ.

Những kết quả đáng ghi nhận của nhiệm vụ:

(i) Đã chế tạo và chạy thử nghiệm thành công hệ thống bao gồm 02 robot tự hành thông minh xác định nồng độ phóng xạ trong môi trường thí nghiệm, các báo cáo thử nghiệm, các quy trình công nghệ chế tạo robot.

(ii) 03 Công trình khoa học được đăng tải trên tạp chí quốc tế thuộc danh mục SCIE Q1, Q2;

(iii) 03 Công trình khoa học được đăng tải trên tạp chí quốc tế thuộc danh mục Scopus, WoS Q2, Q3;

(iv) 12 công bố trên tạp chí, kỷ yếu hội nghị quốc tế và quốc gia;

(v) 01 Sáng chế về robot quan trắc trong môi trường phóng xạ;

(vi) Đào tạo thành công 01 Thạc sĩ đã được cấp bằng; Hỗ trợ đào tạo 02 Tiến sỹ;

Nhiệm vụ đã có các kết quả bước đầu phát triển các robot hoạt động, hỗ trợ con người trong môi trường phóng xạ:

- Làm chủ công nghệ thiết kế, chế tạo và tích hợp hệ thống robot tự hành phức hợp (Mobile Manipulator) bao gồm cả phần cơ khí, điện tử và phần mềm điều khiển thời gian thực.

- Xây dựng thành công thuật toán điều hướng thông minh trí tuệ nhân tạo và hệ điều hành lập trình cho robot ROS, giúp robot tự động di chuyển linh hoạt trong môi trường không biết trước mà không cần bản đồ tĩnh có sẵn.

- Phát triển kỹ thuật lập bản đồ bức xạ (Radiation Mapping) bằng cách đồng bộ dữ liệu vị trí (SLAM) và dữ liệu cảm biến phóng xạ, cho phép trực quan hóa vùng nguy hiểm bằng bản đồ nhiệt.

- Đã thử nghiệm và cung cấp bộ dữ liệu thực nghiệm về độ bền của các linh kiện điện tử, cảm biến, pin trong môi trường bức xạ Gamma cường độ cao, làm cơ sở cho các thiết kế robot chịu xạ (radiation-hardened) trong tương lai, cũng như các kinh nghiệm trong các môi trường có phóng xạ khác nhau.

Các thành viên Hội đồng nghiệm thu đánh giá cao những đóng góp của Chủ nhiệm và Cơ quản chủ trì; phần báo cáo tổng kết và báo cáo tóm tắt có cấu trúc hợp lý, phù hợp với yêu cầu của một báo cáo khoa học; Về số lượng, khối lượng, tiến độ và chất lượng sản phẩm đều đạt yêu cầu nhiệm vụ. Với kết quả đạt được, Hội đồng nhất trí nghiệm thu đề tài đạt "Đạt". Đồng thời, yêu cầu nhóm nghiên cứu tiếp thu các nội dung và chỉnh sửa cho phù hợp, hoàn thiện hồ sơ trình Bộ Khoa học và Công nghệ ra quyết định công nhận kết quả của nhiệm vụ.