Phát triển sản phẩm OCOP gắn với xây dựng thương hiệu địa phương

<p style="text-align: justify;">Tận dụng lợi thế từ các nông sản, sản vật bản địa, tỉnh Cao Bằng đang từng bước khơi dậy tiềm năng của từng vùng đất thông qua Chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” (OCOP). Không chỉ tạo động lực phát triển kinh tế nông thôn, các sản phẩm OCOP còn trở thành hạt nhân quan trọng trong xây dựng thương hiệu địa phương, nâng tầm giá trị nông sản và thúc đẩy kinh tế nông thôn phát triển bền vững.</p>

Từ nông sản truyền thống đến sản phẩm gắn sao

Chương trình OCOP được triển khai theo định hướng phát huy nội lực, gia tăng giá trị nông sản và thực hiện mục tiêu xây dựng nông thôn mới. Chương trình đã tạo bước chuyển lớn trong tư duy sản xuất, khơi dậy tinh thần sáng tạo của người dân. Nhiều hợp tác xã (HTX), doanh nghiệp và hộ sản xuất không chỉ chú trọng nâng cao chất lượng sản phẩm, mà còn đầu tư vào bao bì, mẫu mã, câu chuyện văn hóa gắn với nguồn gốc sản vật địa phương. Nhờ đó, nhiều sản phẩm mang đậm bản sắc Cao Bằng đã khẳng định vị thế trên thị trường, mở ra hướng đi mới cho kinh tế nông thôn.

Một trong những ví dụ tiêu biểu là miến dong Tân Việt Á (xã Minh Tâm). Từ sản phẩm làm thủ công truyền thống, HTX đã chuẩn hóa quy trình sản xuất bằng nguồn nguyên liệu dong riềng địa phương, đầu tư công nghệ, bao bì và truy xuất nguồn gốc. Năm 2020, miến dong Tân Việt Á được công nhận OCOP 3 sao; đến năm 2023 được nâng hạng lên 4 sao. Đầu năm 2025, lô hàng 4 tấn đầu tiên được xuất khẩu sang Mỹ, đánh dấu bước tiến quan trọng trong hành trình đưa nông sản Cao Bằng ra thị trường quốc tế.

Ở xã Bảo Lạc, sản phẩm nếp hương lại mang câu chuyện gìn giữ giống lúa đặc sản truyền thống gắn với chỉ dẫn địa lý. Sản phẩm “Nếp hương Bảo Lạc Cao Bằng” đạt chuẩn OCOP 3 sao từ năm 2020, được Doanh nghiệp tư nhân 668 Bảo Lâm liên kết sản xuất với nông dân địa phương, bao tiêu sản phẩm, chuẩn hóa quy trình canh tác và xây dựng thương hiệu chung. Nhờ đầu tư vào bao bì, mã truy xuất, tem nhãn, nếp hương Bảo Lạc đã trở thành thương hiệu uy tín trên thị trường tiêu dùng.

OCOP trở thành động lực thúc đẩy kinh tế nông thôn

Thực hiện Quyết định số 919/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình OCOP giai đoạn 2021–2025, tỉnh Cao Bằng đã bố trí hơn 16 tỷ đồng hỗ trợ triển khai. Tỉnh hiện có 171 sản phẩm OCOP, gồm 10 sản phẩm đạt 4 sao và 161 sản phẩm đạt 3 sao, thuộc các nhóm thực phẩm, đồ uống, thủ công mỹ nghệ, dịch vụ du lịch cộng đồng.

Với 117 chủ thể tham gia, gồm HTX, tổ hợp tác, doanh nghiệp và hộ sản xuất, nhiều sản phẩm được hỗ trợ về phát triển nhãn hiệu, thiết kế bao bì, đăng ký sở hữu trí tuệ, truy xuất nguồn gốc, áp dụng mã số mã vạch và công bố tiêu chuẩn chất lượng. Các chương trình chuyển giao khoa học – công nghệ giúp các chủ thể nâng cao năng lực sản xuất, chuẩn hóa quy trình, xây dựng thương hiệu và phát triển theo chuỗi giá trị. Hạt dẻ Trùng Khánh, miến dong Phja Đén, mật ong Nguyên Bình, thảo dược Hà Quảng… đã trở thành các thương hiệu nông sản tiêu biểu của tỉnh.

Song song với chuẩn hóa quy trình sản xuất, tỉnh Cao Bằng đẩy mạnh hoạt động xúc tiến thương mại, quảng bá sản phẩm OCOP trong và ngoài nước. Các sản phẩm OCOP thường xuyên được giới thiệu tại hội chợ, triển lãm, sự kiện xúc tiến thương mại, qua đó tiếp cận hệ thống phân phối hiện đại, sàn thương mại điện tử và chuỗi cửa hàng đặc sản.

Nhiều sản phẩm OCOP Cao Bằng đã có mặt tại các siêu thị và hệ thống bán lẻ, như lạp sườn và thịt xông khói của HTX Tâm Hòa; bún khô của HTX Ba sạch Hưng Đạo; thạch đen Lê Thùy; bún khô Cao Tuyền của Công ty TNHH Cao Tuyền…

Tỉnh cũng tăng cường hỗ trợ chuyển đổi số: đưa sản phẩm lên sàn thương mại điện tử buudien.vn và các sàn TMĐT khác; xây dựng câu chuyện thương hiệu gắn với văn hóa bản địa; quảng bá trực tuyến; hỗ trợ mã truy xuất nguồn gốc. Đến nay, 28 sản phẩm OCOP của tỉnh đã được đưa lên sàn TMĐT của Bưu điện, góp phần mở rộng thị trường và nâng cao doanh thu cho các chủ thể.

OCOP không chỉ là chương trình phát triển sản phẩm, mà còn là chiến lược nâng cao giá trị nông sản gắn với xây dựng thương hiệu địa phương. Kết quả đạt được tại Cao Bằng cho thấy, khi có sự đồng hành từ chính quyền, khoa học – công nghệ và nỗ lực của cộng đồng sản xuất, nông sản địa phương hoàn toàn có thể vươn tới thị trường lớn, nâng cao thu nhập cho người dân và đóng góp bền vững vào kinh tế nông thôn.