Phong Quang (Thái Nguyên): Xóa "vùng lõm" thông tin, mở đường cho sinh kế số

<p style="text-align: justify;">Từ một địa bàn miền núi còn nhiều khó khăn, xã Phong Quang thuộc tỉnh Thái Nguyên đang từng bước chuyển mình nhờ đổi mới cách thức truyền thông cơ sở và đẩy mạnh ứng dụng công nghệ vào quản lý, sản xuất. </p><p style="text-align: justify;">Việc xóa "vùng lõm" thông tin trở thành chìa khóa để người dân tiếp cận tri thức, chủ động nắm bắt cơ hội phát triển kinh tế.</p>

Xã Phong Quang, đơn vị hành chính mới được thành lập trên cơ sở hợp nhất xã Dương Quang (TP. Bắc Kạn) và xã Đôn Phong (huyện Bạch Thông), hiện có hơn 6.800 nhân khẩu, phần lớn là đồng bào Tày, Dao sinh sống phân tán trên địa bàn rộng hơn 153 km². Đời sống còn nhiều hạn chế, nhưng địa phương xác định muốn giảm nghèo bền vững phải bắt đầu từ việc trao quyền thông tin cho người dân.

Một trong những điểm nhấn là xã triển khai mạnh hợp phần "giảm nghèo thông tin" thuộc Chương trình MTQG Giảm nghèo bền vững. 18 Tổ công nghệ số cộng đồng được kiện toàn, trở thành lực lượng nòng cốt hướng dẫn người dân sử dụng điện thoại thông minh, tra cứu giá nông sản, tiếp cận chính sách mới, tìm kiếm việc làm, thực hiện dịch vụ công trực tuyến… Qua đó, mô hình truyền thông một chiều dần chuyển thành truyền thông số hai chiều, tương tác và hiệu quả hơn.

Cán bộ thôn và đoàn thể được tập huấn kỹ năng số để trở thành "cầu nối thông tin", giúp bà con biết cách tự truy cập, chọn lọc và áp dụng thông tin vào sản xuất. Các nhóm Zalo, Facebook cộng đồng, cùng trang thông tin điện tử của xã, thường xuyên cập nhật tin về vốn vay, tuyển dụng, giá thị trường, mô hình sản xuất hiệu quả. Tại nhà văn hóa thôn, tài liệu, infographic và video hướng dẫn được trình chiếu định kỳ, giúp người dân dễ tiếp cận ngay cả khi không thành thạo công nghệ.

Nhờ chủ động nắm bắt thông tin, nhiều hộ dân đã mạnh dạn chuyển đổi cây trồng, tiếp cận vốn vay ưu đãi, tham gia bảo hiểm y tế và các chính sách an sinh. Đây cũng là nền tảng giúp xã hoàn thành việc xóa 69 nhà tạm, dột nát trong thời gian qua.

Ông Nguyễn Anh Xuân, Chủ tịch UBND xã Phong Quang, cho biết địa phương đang phối hợp với doanh nghiệp viễn thông để mở rộng sóng 4G, 5G, đầu tư mạng cáp quang đến những khu vực còn "trắng" hạ tầng. Xã cũng dự kiến nâng cấp hệ thống loa truyền thanh thông minh tại 18/18 thôn và bổ sung trang thiết bị phục vụ người dân tại các nhà họp thôn, kèm theo sản xuất các clip song ngữ (tiếng phổ thông, tiếng Tày/Dao) để bảo đảm mọi người dân đều có thể tiếp cận tri thức số.

Song song với trao quyền tiếp cận thông tin, Phong Quang chú trọng tạo sinh kế, nhiệm vụ trọng tâm để người dân nâng thu nhập và thoát nghèo bền vững. Các dự án phát triển sản xuất theo chuỗi giá trị được triển khai, tập trung vào chăn nuôi trâu, bò, dê sinh sản; trồng cây dược liệu; phát triển nông sản đặc trưng vùng cao; chuyển đổi cơ cấu cây trồng theo thổ nhưỡng.

Người dân được hỗ trợ vốn, kỹ thuật và quy trình sản xuất an toàn. Nhờ cập nhật kịp thời thông tin thị trường từ các Tổ công nghệ số cộng đồng và các nhóm truyền thông của xã, nhiều hộ đã tự tin mở rộng mô hình, ký kết tiêu thụ sản phẩm với doanh nghiệp và hợp tác xã, tạo đầu ra ổn định.

Để củng cố nội lực cộng đồng, xã đang nghiên cứu thành lập Câu lạc bộ thoát nghèo bền vững, nơi các hộ nghèo và cận nghèo giao lưu, chia sẻ kinh nghiệm sản xuất, tham vấn kỹ thuật từ cán bộ khuyến nông và doanh nghiệp. Đây được kỳ vọng trở thành không gian học tập số cộng đồng, giúp người dân nâng cao kỹ năng quản lý tài chính, quảng bá sản phẩm và tiếp cận thị trường.

Song hành với phát triển sinh kế, xã lồng ghép công tác giảm nghèo với xây dựng nông thôn mới, đầu tư đồng bộ hạ tầng giao thông, điện, nước, trường học, trạm y tế; nâng chất lượng dịch vụ công; và duy trì mạng lưới truyền thông gần dân, sát dân.

Theo kế hoạch, đến cuối năm 2025, xã Phong Quang phấn đấu giảm 52 hộ nghèo và 45 hộ cận nghèo, hướng tới giảm nghèo đa chiều, nơi người dân được đảm bảo quyền tiếp cận thông tin, y tế, giáo dục và an sinh xã hội.

Với sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị, cùng tinh thần tự lực vươn lên của người dân, Phong Quang đang từng bước xây dựng diện mạo mới: một vùng quê miền núi chuyển mình nhờ hạ tầng số, tri thức số và sinh kế số.