Quyền sở hữu trí tuệ trở thành tài sản góp vốn vào doanh nghiệp
<p style="text-align: justify;">Chính phủ vừa ban hành Nghị định 271/2025/NĐ-CP quy định về việc thành lập, tham gia thành lập doanh nghiệp và tham gia góp vốn vào doanh nghiệp nhằm thương mại hóa kết quả nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ trên địa bàn thành phố Hà Nội.</p>
Nghị định này cụ thể hóa khoản 4 Điều 23 Luật Thủ đô, tạo hành lang pháp lý cho các cơ sở giáo dục đại học công lập, cơ sở giáo dục nghề nghiệp công lập và các tổ chức khoa học và công nghệ công lập khác (gọi chung là cơ sở công lập) được sử dụng tài sản thuộc quyền sở hữu trí tuệ để góp vốn, thương mại hóa các kết quả nghiên cứu, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và chuyển giao công nghệ.
Nghị định quy định việc thành lập, tham gia thành lập doanh nghiệp hoặc tham gia góp vốn vào doanh nghiệp của các cơ sở công lập nhằm mục tiêu thương mại hóa các kết quả nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ thuộc quyền sở hữu trí tuệ của chính các cơ sở này. Đồng thời, nghị định cũng quy định viên chức của cơ sở công lập được phép tham gia góp vốn, tham gia quản lý và điều hành doanh nghiệp do cơ sở công lập thành lập hoặc tham gia thành lập nếu có sự đồng ý của người đứng đầu cơ sở công lập.
Theo quy định, các cơ sở công lập được sử dụng nhiều loại tài sản để góp vốn vào doanh nghiệp. Các tài sản này bao gồm tiền từ quỹ phát triển hoạt động sự nghiệp, quỹ phát triển khoa học và công nghệ, các khoản tài trợ, viện trợ hoặc tặng cho hợp pháp có mục đích để góp vốn, các quỹ khác phù hợp với pháp luật, cùng với quyền sở hữu trí tuệ, kết quả nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ và đổi mới sáng tạo. Ngoài ra, cơ sở công lập cũng được sử dụng các loại tài sản khác được pháp luật cho phép để thực hiện hoạt động góp vốn.
Việc sử dụng tài sản công lập để góp vốn phải tuân thủ các nguyên tắc chặt chẽ. Tài sản được sử dụng phải đúng mục đích phục vụ thương mại hóa kết quả nghiên cứu, bảo đảm công khai, minh bạch và tuân thủ pháp luật; thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính đối với Nhà nước.
Các cơ sở công lập không được sử dụng sáng chế mật, đất đai, công trình an ninh, quốc phòng và các tài sản pháp luật quy định không được phép góp vốn. Trong trường hợp phải xác định giá trị tài sản để góp vốn, hoạt động định giá phải được thực hiện công khai, minh bạch và theo đúng quy định.
Các cơ sở công lập có trách nhiệm thực hiện chế độ báo cáo tình hình hoạt động, kết quả kinh doanh của doanh nghiệp được thành lập nhằm thương mại hóa kết quả nghiên cứu và chịu sự giám sát của cơ quan có thẩm quyền.
Về thẩm quyền quyết định, Hội đồng quản lý hoặc Hội đồng trường của cơ sở công lập quyết định việc sử dụng tài sản để góp vốn. Trường hợp cơ sở công lập không có Hội đồng quản lý hoặc Hội đồng trường, người đứng đầu cơ sở công lập trực tiếp quyết định việc sử dụng tài sản.
Nghị định quy định rõ cơ chế xác định giá trị tài sản góp vốn, đặc biệt là tài sản là quyền sở hữu trí tuệ và kết quả nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ. Các cơ sở công lập phải lựa chọn đơn vị tư vấn để xác định giá trị các tài sản này theo quy định của pháp luật về đấu thầu, pháp luật về sở hữu trí tuệ và pháp luật về thẩm định giá. Đối với tài sản là kết quả nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ và đổi mới sáng tạo, việc định giá phải tuân thủ quy định của pháp luật về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.
Sau khi đơn vị tư vấn đưa ra kết quả định giá, cơ quan hoặc người có thẩm quyền sẽ quyết định giá trị tài sản dự kiến sử dụng để góp vốn. Đối với các tài sản khác, cơ sở công lập cũng lựa chọn đơn vị tư vấn theo quy định của pháp luật về đấu thầu và việc định giá phải phù hợp với giá thị trường tại thời điểm góp vốn. Trên cơ sở kết quả tư vấn, cơ quan có thẩm quyền quyết định giá trị tài sản để góp vốn.
Việc ban hành Nghị định 271/2025/NĐ-CP đánh dấu bước tiến quan trọng trong cơ chế thương mại hóa tài sản trí tuệ, mở đường để các viện trường, tổ chức khoa học và công nghệ chủ động hơn trong đổi mới sáng tạo, đồng thời tạo động lực hình thành các doanh nghiệp công nghệ mới trên địa bàn Thủ đô, phù hợp với tinh thần tự chủ, hội nhập và phát triển của Luật Thủ đô (sửa đổi).