Ứng dụng công nghệ cao trong nông nghiệp: Hướng đi bền vững giảm nghèo vùng miền núi

<p style="text-align: justify;">Trên địa bàn tỉnh Nghệ An, với đặc thù có nhiều huyện miền núi, vùng sâu, vùng xa, công tác giảm nghèo bền vững luôn là nhiệm vụ trọng tâm trong phát triển kinh tế - xã hội. Những năm gần đây, khi chuyển hướng từ hỗ trợ thuần túy sang tạo sinh kế, gắn với ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, Nghệ An đã ghi nhận nhiều chuyển biến rõ nét. Trong đó, ứng dụng công nghệ cao trong nông nghiệp được xem là giải pháp then chốt, giúp nâng cao năng suất, giá trị sản phẩm, cải thiện thu nhập và mở ra con đường thoát nghèo bền vững cho người dân miền núi.</p>

Chuyển biến tích cực từ ứng dụng công nghệ cao

Triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 - 2025, Nghệ An đã ưu tiên hỗ trợ phát triển sản xuất trong các lĩnh vực nông, lâm, ngư nghiệp. Nhờ đó, nhiều mô hình sản xuất hàng hóa ứng dụng công nghệ cao được hình thành và mang lại hiệu quả thiết thực. Hàng nghìn hộ nghèo, hộ cận nghèo đã được hỗ trợ giống cây trồng, vật nuôi, vật tư, đồng thời được tập huấn kỹ thuật, hướng dẫn chuyển đổi phương thức sản xuất phù hợp với điều kiện địa phương.

Tại Nghĩa Đàn (cũ), địa phương có nhiều tiềm năng nông nghiệp, mô hình trồng dưa lưới trong nhà màng được triển khai trên diện tích hơn 4 ha tại xã Nghĩa An, áp dụng hệ thống tưới nhỏ giọt, kiểm soát nhiệt độ và độ ẩm tự động. Nhờ công nghệ, năng suất tăng cao, sản phẩm đạt tiêu chuẩn an toàn thực phẩm và được tiêu thụ ổn định qua các kênh thương mại. Đây là một trong những mô hình điển hình giúp người dân từng bước làm quen với nông nghiệp công nghệ cao, nâng cao giá trị sản phẩm và thu nhập.

Giai đoạn 2021 - 2024, toàn tỉnh đã đầu tư 43 công trình hạ tầng thiết yếu và triển khai 176 mô hình giảm nghèo, tập trung chủ yếu trong lĩnh vực nông nghiệp. Các mô hình chăn nuôi bò sinh sản, sản xuất nông sản liên kết chuỗi giá trị, hay phát triển sản phẩm OCOP đã góp phần đáng kể vào việc nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống người dân ở vùng khó khăn. Tại Quỳ Châu, mô hình chăn nuôi bò sinh sản ứng dụng kỹ thuật chọn giống, phối giống nhân tạo và chăm sóc hiện đại đang giúp nhiều hộ nghèo ổn định sản xuất, tạo nguồn thu lâu dài.

Cùng với đó, Nghệ An đã đẩy mạnh khuyến khích doanh nghiệp, hợp tác xã tham gia vào chuỗi giá trị nông nghiệp, bao tiêu sản phẩm, hỗ trợ khâu chế biến và tiêu thụ nông sản qua các sàn thương mại điện tử như Postmart, Voso, hay các nền tảng chuyển đổi số của tỉnh. Việc này không chỉ giúp nông sản miền núi tiếp cận thị trường rộng lớn hơn, mà còn góp phần hình thành tư duy sản xuất hiện đại, giảm phụ thuộc vào thương lái, tăng sức cạnh tranh của sản phẩm địa phương.

Theo Sở Khoa học và Công nghệ Nghệ An, việc ứng dụng khoa học và công nghệ đã giúp chuyển nền nông nghiệp của tỉnh từ sản xuất nhỏ lẻ, manh mún sang sản xuất hàng hóa quy mô, quản lý tốt chi phí đầu vào, truy xuất nguồn gốc sản phẩm, đồng thời nâng cao năng suất và chất lượng nông sản. Thu nhập của người dân ở các vùng triển khai mô hình công nghệ cao tăng rõ rệt, đời sống từng bước được cải thiện. Khi có nguồn thu ổn định, người dân có điều kiện đầu tư hơn cho giáo dục, y tế, nhà ở, góp phần phát triển toàn diện kinh tế - xã hội vùng miền núi.

Bên cạnh đó, tỉnh còn chú trọng đào tạo, tập huấn cho người dân về kỹ thuật sản xuất, chuyển đổi số và kỹ năng quản lý. Hơn 4.000 lượt người dân đã được tham gia các lớp hướng dẫn canh tác thông minh, ứng dụng phần mềm nông nghiệp số, thương mại điện tử. Qua đó, không chỉ giúp họ nắm vững kỹ thuật, mà còn thay đổi nhận thức, chủ động hơn trong việc áp dụng công nghệ vào sản xuất.

Giải pháp phát huy hiệu quả và nhân rộng mô hình

Để tiếp tục phát huy kết quả đạt được và hướng tới mục tiêu giảm nghèo bền vững, Nghệ An đang tập trung triển khai nhiều giải pháp trọng tâm. Trước hết là đầu tư hạ tầng công nghệ và hạ tầng số tại vùng sâu, vùng xa, giúp người dân dễ dàng tiếp cận các nền tảng quản lý sản xuất, thương mại điện tử và kết nối thị trường.

Tỉnh cũng khuyến khích doanh nghiệp, hợp tác xã đồng hành với hộ sản xuất nhỏ thông qua hỗ trợ vốn, chuyển giao công nghệ, đào tạo kỹ năng, xây dựng chuỗi giá trị khép kín. Đồng thời, tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chính sách ưu đãi về vốn, thuế, đất đai, hạ tầng và đào tạo để thu hút doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp công nghệ cao tại vùng khó khăn.

Một hướng đi quan trọng khác là đẩy mạnh đào tạo nguồn nhân lực và chuyển đổi số nông nghiệp, giúp người dân biết cách sử dụng thiết bị thông minh trong sản xuất, quản lý dữ liệu mùa vụ, bán hàng qua mạng, và từng bước hình thành tư duy nông nghiệp số.

Song song, Nghệ An cũng gắn kết chặt chẽ giữa Chương trình giảm nghèo với xây dựng nông thôn mới và phát triển kinh tế tập thể, qua đó thúc đẩy hạ tầng nông thôn đồng bộ, nâng cao chất lượng dịch vụ công, tạo môi trường thuận lợi cho phát triển sản xuất.

Đặc biệt, công tác truyền thông và nhân rộng mô hình hiệu quả được tỉnh chú trọng thực hiện. Các điển hình tiên tiến, hộ thoát nghèo bền vững nhờ ứng dụng công nghệ cao được tôn vinh, góp phần lan tỏa tinh thần đổi mới, khuyến khích người dân chủ động vươn lên.

Việc ứng dụng công nghệ cao trong nông nghiệp đã và đang mang lại những đổi thay rõ rệt cho vùng miền núi Nghệ An, giúp người dân không chỉ thoát nghèo mà còn từng bước hình thành tư duy sản xuất hiện đại, thích ứng với xu thế phát triển nông nghiệp thông minh. Những mô hình như trồng dưa lưới trong nhà màng, chăn nuôi bò sinh sản theo hướng kỹ thuật cao, hay kết nối tiêu thụ nông sản qua nền tảng số cho thấy hiệu quả thiết thực của khoa học và công nghệ trong chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn.

Trong giai đoạn tới, Nghệ An sẽ tiếp tục đẩy mạnh đầu tư hạ tầng công nghệ, mở rộng các mô hình sản xuất ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, đồng thời tăng cường đào tạo nguồn nhân lực nông thôn, hỗ trợ doanh nghiệp và hợp tác xã tham gia vào chuỗi giá trị nông nghiệp. Sự gắn kết giữa Nhà nước, doanh nghiệp và người dân sẽ là động lực để địa phương phát triển nông nghiệp công nghệ cao theo hướng bền vững, nâng cao thu nhập và chất lượng cuộc sống cho người dân miền núi, góp phần xây dựng Nghệ An trở thành vùng nông thôn phát triển, giàu bản sắc và hội nhập.