Chuyển đổi số trong xây dựng nông thôn mới tại Việt Nam không chỉ là việc áp dụng các công nghệ mới mà còn là quá trình thay đổi sâu sắc về phương thức tổ chức, quản lý và phát triển. Chương trình xây dựng NTM được triển khai từ năm 2010, và đến nay đã đạt được những kết quả khả quan trong việc cải thiện cơ sở hạ tầng và đời sống của người dân nông thôn. Tuy nhiên, trong bối cảnh hiện nay, công tác xây dựng NTM cần phải kết hợp với việc triển khai chuyển đổi số để thực sự bền vững và hiệu quả.
Chuyển đổi số mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho nông thôn, chẳng hạn như nâng cao hiệu quả sản xuất nông nghiệp, tối ưu hóa các quy trình quản lý và điều hành tại các cơ sở hành chính, cũng như cải thiện việc cung cấp các dịch vụ công cho người dân. Việc ứng dụng công nghệ không chỉ giúp quản lý đất đai, tài nguyên nước, mà còn hỗ trợ người dân dễ dàng tiếp cận các thông tin về thị trường, thời tiết, giá cả nông sản, giúp họ đưa ra quyết định chính xác trong sản xuất.
Bên cạnh đó, công nghệ cũng tạo ra cơ hội cho các sản phẩm nông sản của nông dân được đưa lên các nền tảng thương mại điện tử, giúp người dân nông thôn có thể gia tăng thu nhập nhờ vào việc mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm.
Là tỉnh có diện tích lớn, chủ yếu là vùng nông thôn, Nghệ An đã không ngừng nỗ lực trong việc triển khai các chương trình chuyển đổi số để xây dựng nông thôn mới. Một trong những kết quả nổi bật là việc phát triển các hệ thống hạ tầng công nghệ và ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác quản lý hành chính, nông nghiệp và các dịch vụ công.
Nghệ An đã triển khai các hệ thống quản lý thông tin đất đai, hồ sơ công việc của cán bộ, và các dịch vụ công trực tuyến tại tất cả các xã, huyện. Điều này giúp giảm thiểu thủ tục hành chính và tiết kiệm thời gian cho người dân khi tham gia các giao dịch với chính quyền. Đồng thời, tỉnh cũng chú trọng phát triển các mô hình nông nghiệp thông minh, sử dụng công nghệ cao trong sản xuất và chế biến nông sản, từ đó tạo ra những sản phẩm chất lượng cao, tăng cường giá trị và sức cạnh tranh của nông sản Nghệ An trên thị trường.
Nghệ An cũng là tỉnh đầu tiên trong khu vực Bắc Trung Bộ triển khai việc xây dựng hệ thống dịch vụ công trực tuyến mức độ 4 (mức cao nhất) tại các cơ quan hành chính cấp tỉnh, huyện và xã. Việc này giúp người dân và doanh nghiệp có thể thực hiện các thủ tục hành chính online mà không cần đến trực tiếp cơ quan nhà nước.
Cơ hội và thách thức trong chuyển đổi số nông thôn mới tại Nghệ An
Chuyển đổi số trong xây dựng NTM ở Nghệ An đem lại không ít cơ hội nhưng cũng đối mặt với không ít thách thức. Với chuyển đổi số Nghệ An có cơ hội trong nâng cao hiệu quả sản xuất nông nghiệp, mở rộng thị trường tiêu thụ rộng, cải thiện công tác quản lý hành chính và tạo động lực cho phát triển hạ tầng số.
Tuy vậy, mặc dù Nghệ An đã có nhiều nỗ lực trong việc phát triển hạ tầng công nghệ thông tin, nhưng vẫn còn nhiều xã, huyện chưa được kết nối đầy đủ với mạng internet tốc độ cao, đặc biệt ở các vùng sâu, vùng xa. Điều này gây cản trở trong việc triển khai các dịch vụ công trực tuyến và ứng dụng công nghệ vào đời sống hàng ngày của người dân. Dù tỷ lệ người dân sử dụng điện thoại thông minh ở nông thôn đã tăng lên, nhưng khả năng sử dụng các ứng dụng công nghệ, đặc biệt là dịch vụ công trực tuyến, vẫn còn hạn chế. Việc thiếu hụt kỹ năng số, đặc biệt ở nhóm người cao tuổi, khiến cho việc áp dụng công nghệ vào cuộc sống gặp khó khăn.
Các cơ quan nhà nước ở tỉnh đã triển khai nhiều sáng kiến trong chuyển đổi số, nhưng việc phối hợp giữa các cấp chính quyền và các doanh nghiệp còn thiếu đồng bộ. Nhiều doanh nghiệp và hợp tác xã chưa mặn mà với việc ứng dụng công nghệ vào sản xuất nông sản do thiếu kiến thức và nguồn lực. Bên cạnh đó, khi chuyển đổi số mạnh mẽ, vấn đề bảo mật và bảo vệ dữ liệu cũng trở thành thách thức lớn. Việc bảo vệ thông tin cá nhân của người dân, cũng như bảo vệ dữ liệu về sản xuất nông nghiệp, sẽ cần có những biện pháp an toàn hiệu quả để tránh bị xâm nhập, rò rỉ thông tin.
Hướng đi trong chuyển đổi số nông thôn mới tại Nghệ An
Để giải quyết những thách thức và tận dụng các cơ hội, Nghệ An cần thực hiện một số giải pháp quan trọng trong quá trình chuyển đổi số xây dựng nông thôn mới: Đẩy mạnh xây dựng hạ tầng số; Tăng cường đào tạo kỹ năng số cho người dân; Khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào công nghệ nông nghiệp; Tăng cường hợp tác công tư để tạo ra các liên kết mạnh mẽ giữa chính quyền và doanh nghiệp
Chính sách của tỉnh Nghệ An đã và đang đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy chuyển đổi số trong xây dựng nông thôn mới. Các chính sách này không chỉ tạo ra khung pháp lý và điều kiện thuận lợi cho việc triển khai công nghệ mà còn cung cấp các nguồn lực cần thiết để hỗ trợ người dân, doanh nghiệp và các cơ quan nhà nước trong quá trình chuyển đổi.
Nghệ An đã triển khai một loạt các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp, hợp tác xã đầu tư vào các dự án nông nghiệp thông minh, sản xuất sạch và công nghệ cao. Các chính sách này bao gồm ưu đãi về thuế, hỗ trợ vốn vay lãi suất thấp và các chương trình đào tạo kỹ năng cho lực lượng lao động trong ngành nông nghiệp.
Để đảm bảo chuyển đổi số diễn ra suôn sẻ, Nghệ An đã chú trọng phát triển hạ tầng công nghệ, bao gồm mạng internet băng rộng, hạ tầng viễn thông, và các thiết bị công nghệ phục vụ cho người dân và doanh nghiệp. Chính sách này nhằm đảm bảo rằng các khu vực nông thôn cũng có thể tiếp cận được với các dịch vụ công nghệ tiên tiến.
Ngoài việc phát triển các mô hình nông nghiệp thông minh, tỉnh Nghệ An cũng đặc biệt chú trọng đến việc phát triển các nền tảng thương mại điện tử, kết nối sản phẩm nông sản của tỉnh với các thị trường lớn. Chính sách này đã tạo ra một cơ hội lớn cho các hộ nông dân và hợp tác xã tham gia vào nền kinh tế số, giúp họ mở rộng thị trường và tăng thu nhập.
Chuyển đổi số trong xây dựng nông thôn mới tại Nghệ An đang dần đi vào chiều sâu, mang lại những thay đổi tích cực trong các lĩnh vực quản lý hành chính, sản xuất nông nghiệp và cung cấp dịch vụ công. Những mô hình nông nghiệp thông minh, các nền tảng thương mại điện tử và các chương trình đào tạo kỹ năng số cho người dân đều đã và đang mang lại những hiệu quả rõ rệt, giúp người dân nâng cao chất lượng sống và góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững cho tỉnh.
Tuy nhiên, để quá trình chuyển đổi số thực sự bền vững và có sức lan tỏa mạnh mẽ, tỉnh Nghệ An cần tiếp tục đẩy mạnh đầu tư vào hạ tầng công nghệ, đào tạo nguồn nhân lực, cũng như hoàn thiện các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp và người dân. Chuyển đổi số sẽ không chỉ giúp xây dựng một nền nông thôn hiện đại mà còn đóng góp vào sự phát triển chung của nền kinh tế số quốc gia.
