Bến Tre đã nhận ra rằng để phát triển nền nông nghiệp bền vững, việc áp dụng công nghệ số là yếu tố tiên quyết. CĐS trong nông nghiệp không chỉ đơn thuần là ứng dụng công nghệ vào các khâu sản xuất, chế biến và tiêu thụ mà còn bao gồm việc xây dựng hệ sinh thái số cho ngành nông nghiệp. Điều này giúp tỉnh không chỉ tối ưu hóa quy trình sản xuất mà còn tạo ra những sản phẩm nông sản sạch, an toàn cho người tiêu dùng và bảo vệ môi trường.
Bến Tre đã khởi động Chuyển đổi Số trong nông nghiệp từ năm 2020 với mục tiêu đến năm 2025, ngành nông nghiệp sẽ có một nền tảng số hoàn chỉnh, giúp nông dân quản lý cây trồng, vật nuôi và các hoạt động sản xuất một cách hiệu quả nhất. Những thành tựu trong quá trình CĐS tại tỉnh Bến Tre đã giúp người nông dân tiếp cận với các công nghệ tiên tiến, đồng thời cải thiện chất lượng sản phẩm, giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường.
Nông Nghiệp Hữu Cơ Và Nông Nghiệp Tuần Hoàn: Lựa Chọn Bền Vững
Để nâng cao giá trị nông sản, Bến Tre đang tập trung phát triển mô hình nông nghiệp hữu cơ và nông nghiệp tuần hoàn. Những mô hình này không chỉ mang lại giá trị kinh tế cao mà còn đảm bảo an toàn thực phẩm và bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Trong thời gian qua, Bến Tre đã xây dựng các mô hình thí điểm trên một số loại cây trồng chủ lực như dừa, sầu riêng và bưởi da xanh.
Điển hình là mô hình trồng bưởi da xanh của ông Vương Thành Công tại xã An Hiệp, huyện Châu Thành. Trong khu vườn 1ha với hơn 400 gốc bưởi, ông Công đã hoàn toàn loại bỏ thuốc hóa học, thay vào đó là việc sử dụng các loài động vật tự nhiên như kiến vàng để tiêu diệt sâu bệnh. Điều này không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng mà còn bảo vệ môi trường sống, đặc biệt là đất đai. Việc sử dụng phân hữu cơ từ các phụ phẩm nông nghiệp để bón cho cây trồng cũng đã giúp nâng cao chất lượng đất, đồng thời tiết kiệm chi phí sản xuất cho nông dân.
Bến Tre nổi tiếng với các sản phẩm dừa, sầu riêng và bưởi da xanh. Để gia tăng giá trị và bảo vệ thương hiệu nông sản, tỉnh đã triển khai xây dựng các vùng sản xuất tập trung cho những loại cây trồng chủ lực này. Kết quả của những mô hình thí điểm này đã giúp Bến Tre nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm, đồng thời mở rộng thị trường tiêu thụ trong và ngoài nước.
Đặc biệt, trong năm 2023, trái dừa tươi của Bến Tre đã được xuất khẩu chính thức sang thị trường Mỹ và Trung Quốc, mở ra cơ hội lớn cho nông sản Bến Tre vươn ra thế giới. Toàn tỉnh hiện có 24.640ha sản xuất theo tiêu chuẩn hữu cơ, GAP và tương đương, trong đó diện tích dừa hữu cơ chiếm phần lớn. Với 17 mã số vùng trồng nội địa và 43 vùng trồng xuất khẩu, Bến Tre đang trở thành một trung tâm xuất khẩu dừa hàng đầu của Việt Nam.
Sầu riêng và bưởi da xanh cũng được phát triển mạnh mẽ. Tỉnh đã xây dựng mô hình sản xuất sầu riêng VietGAP tại xã Tân Phú, Châu Thành với diện tích lên tới 76,5ha. Tương tự, bưởi da xanh ở huyện Châu Thành đã được xây dựng thành mô hình sản xuất có liên kết tiêu thụ sản phẩm với doanh nghiệp. Sản lượng tiêu thụ bưởi da xanh Bến Tre đạt khoảng 500 tấn/năm, đáp ứng nhu cầu của thị trường trong nước và xuất khẩu.
Nuôi Tôm Công Nghệ Cao: Một Mô Hình Điển Hình
Bên cạnh các mô hình trồng trọt, Bến Tre còn đẩy mạnh phát triển nuôi tôm công nghệ cao. Đây là một trong những ngành kinh tế mũi nhọn của tỉnh. Mô hình nuôi tôm công nghệ cao giúp tăng năng suất và giảm thiểu rủi ro dịch bệnh, một trong những vấn đề lớn trong nuôi trồng thủy sản truyền thống.
Ông Lê Văn Sấm, một điển hình thành công trong nuôi tôm công nghệ cao, chia sẻ rằng trước đây ông gặp nhiều khó khăn trong việc nuôi tôm, đặc biệt là tình trạng dịch bệnh. Tuy nhiên, từ năm 2013, khi áp dụng công nghệ cao vào quy trình nuôi tôm, ông đã thay đổi phương thức nuôi truyền thống, đầu tư hệ thống xử lý chất thải, tạo oxy cho ao nuôi và sử dụng công nghệ tự động hóa để quản lý tôm nuôi. Kết quả là ông có thể thu hoạch tôm với năng suất gấp nhiều lần so với nuôi truyền thống, đồng thời đạt hiệu quả kinh tế cao.
Tính đến cuối năm 2023, tỉnh Bến Tre đã phát triển được hơn 3.110ha tôm công nghệ cao. Mục tiêu đến năm 2025, Bến Tre sẽ phát triển thêm 1.000ha nuôi tôm công nghệ cao, đạt 4.000ha vào năm 2025 và 5.000ha vào năm 2030. Để đạt được mục tiêu này, tỉnh đã rà soát quy hoạch, xây dựng các vùng nuôi tôm công nghệ cao và triển khai các mô hình nuôi an toàn sinh học để tăng cường sản lượng và chất lượng tôm.
Xây Dựng Nền Tảng Nông Nghiệp Số
Một trong những sáng kiến quan trọng trong CĐS của Bến Tre là việc xây dựng nền tảng nông nghiệp số. Tỉnh đã triển khai ứng dụng Map4D GIS Platform cho việc số hóa và quản lý nuôi tôm công nghệ cao. Nền tảng này giúp quản lý 1.900ha vùng nuôi tôm và mở rộng diện tích số hóa lên 4.000ha theo quy hoạch. Bên cạnh đó, tỉnh cũng ứng dụng công nghệ Blockchain để truy xuất nguồn gốc và quản lý chuỗi giá trị nông sản, từ sản xuất đến tiêu thụ.
Ngoài ra, Bến Tre còn triển khai hệ thống giám sát và theo dõi sâu bệnh hại thông minh trên cây ăn trái, cũng như các hệ thống quan trắc chất lượng nước, giúp nông dân chủ động phòng ngừa dịch bệnh, tiết kiệm chi phí và nâng cao chất lượng sản phẩm. Các thiết bị thông minh như hệ thống bơm nước tự động, máy cho tôm ăn tự động cũng đang được ứng dụng rộng rãi trong sản xuất nông nghiệp.
Trong quá trình CĐS, người nông dân đóng vai trò vô cùng quan trọng. Để CĐS thành công, người nông dân phải được trang bị kiến thức về công nghệ và học cách áp dụng vào quy trình sản xuất của mình. Tỉnh Bến Tre đã tổ chức nhiều khóa đào tạo, hội thảo và chương trình hỗ trợ nông dân để họ có thể tiếp cận và làm chủ công nghệ. Hệ sinh thái nông nghiệp số của tỉnh cũng đang được xây dựng đồng bộ để hỗ trợ nông dân, doanh nghiệp và cơ quan nhà nước trong việc quản lý, điều hành sản xuất.
Bến Tre đang đi đúng hướng trong việc phát triển nền nông nghiệp hiện đại và bền vững. Việc ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp hữu cơ, và nền tảng nông nghiệp số sẽ giúp tỉnh không chỉ nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm mà còn mở rộng thị trường tiêu thụ, đặc biệt là các thị trường quốc tế. Chuyển đổi Số trong nông nghiệp là một quá trình đầy thách thức nhưng cũng mở ra nhiều cơ hội để Bến Tre vươn lên trở thành một trung tâm nông nghiệp công nghệ cao, đóng góp vào sự phát triển của nền kinh tế quốc dân./.
