Bộ Khoa học và Công nghệ nhận được kiến nghị của cử tri thành phố Hải Phòng do Ủy ban Dân nguyện và Giám sát chuyển đến theo văn bản số 602/UBDNGS15 ngày 21/5/2025, nội dung kiến nghị như sau:
Câu 1: Cử tri cho rằng, để thực hiện chuyển đổi số thành công đòi hỏi phải có hạ tầng số phát triển, đây là nền tảng thiết yếu cho chuyển đổi số, phát triển kinh tế số, Chính phủ số và xã hội số. Tuy nhiên, hiện nay hạ tầng số chưa phát triển đồng bộ trên phạm vi cả nước do lĩnh vực này đòi hỏi nguồn kinh phí rất lớn. Cử tri kiến nghị ban hành cơ chế, chính sách tạo thuận lợi để thúc đẩy khoa học công nghệ, chuyển đổi số trong quản lý nhà nước, tạo thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp.
Sau khi nghiên cứu, Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) có ý kiến trả lời như sau:
Nhằm thúc đẩy phát triển hạ tầng số để hỗ trợ phát triển khoa học công nghệ, chuyển đổi số, trong thời gian qua, Bộ KH&CN đã chỉ đạo các đơn vị, các doanh nghiệp triển khai nhiều giải pháp, tham mưu cấp có thẩm quyền ban hành nhiều cơ chế chính sách thúc đẩy khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số góp phần tạo thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp. Cụ thể:
- Tham mưu Chính phủ trình Quốc hội thông qua: (1) Luật Viễn thông năm 2023; ban hành Nghị định số 163/2024/NĐ-CP hướng dẫn Luật Viễn thông, trong đó đã quy định các biện pháp thúc đẩy xã hội hóa đầu tư hạ tầng viễn thông, tăng tính minh bạch và cạnh tranh bình đẳng giữa các doanh nghiệp; (2) Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo năm 2025; (3) Nghị quyết 193/2025/QH15 ngày 19/02/2025 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc biệt tạo đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Thực hiện nhiệm vụ được giao, Bộ KH&CN đã trình Chính phủ ban hành Nghị định 88/2025/NĐ-CP ngày 13/4/2025 quy định chi tiết và hướng dẫn một số điều của Nghị quyết số 193/2025/QH15 ngày 19/02/2025; trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 659/QĐ-TTg ngày 23/3/2025 cho phép Tập đoàn SpaceX thí điểm triển khai dịch vụ viễn thông vệ tinh quỹ đạo tầm thấp không giới hạn tỷ lệ vốn đầu tư nước ngoài. Đây sẽ là một giải pháp quan trọng trong việc phủ sóng Internet tốc độ cao tới các khu vực vùng sâu, vùng xa vùng công ích còn lõm sóng.
- Trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 36/QĐ-TTg ngày 11/01/2024 phê duyệt Quy hoạch hạ tầng thông tin và truyền thông thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến 2050, trong đó xác định hạ tầng thông tin và truyền thông (bao gồm hạ tầng số) là một trong các hạ tầng thiết yếu phục vụ chuyển đổi số quốc gia, tích hợp chặt chẽ với hạ tầng kinh tế - xã hội, hướng đến hình thành không gian phát triển số song song với không gian phát triển vật lý truyền thống.
- Ban hành và tổ chức triển khai các kế hoạch: (1) Kế hoạch phát triển hạ tầng viễn thông Việt Nam giai đoạn 2024-2025 đặt ra mục tiêu mang tính đột phá, nhằm hoàn thiện hạ tầng viễn thông quốc gia phục vụ chuyển đổi số toàn diện; (2) Kế hoạch phát triển hạ tầng số Việt Nam thời kỳ 2025- 2030 với yêu cầu kế hoạch triển khai hạ tầng số được lồng ghép chặt chẽ với quy hoạch hạ tầng kỹ thuật khác (giao thông, năng lượng, công trình ngầm...) theo hướng đồng bộ, hiện đại và hiệu quả.
Ngoài ra, thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về phát triển hạ tầng viễn thông đồng bộ với hạ tầng điện lực "điện đi tới đâu, viễn thông đi tới đó", phấn đấu ở đâu có điện ở đó có viễn thông, không để ai bị bỏ lại phía sau, các doanh nghiệp viễn thông đã triển khai hạ tầng bảo đảm 100% xã/phường/thị trấn trên toàn quốc đã có điện đều được phủ sóng 4G và cáp quang đến trung tâm/nhà văn hóa của thôn/bản và sẵn sàng cung cấp đến các hộ gia đình. Tính đến ngày 30/6/2025, hiện có 238 thôn lõm sóng di động thuộc xã có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, khu vực biên giới, hải đảo, sẽ triển khai thực hiện theo chương trình viễn thông công ích đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 2269/QĐ-TTg. Tính đến hết tháng 6/2025, các doanh nghiệp viễn thông đã chính thức thương mại hoá, triển khai 12.263 trạm 5G tại 100% các tỉnh/thành phố trên toàn quốc, phủ sóng 5G hơn 26% dân số. Hết năm 2025, số trạm 5G dự kiến sẽ đạt 57,5% số trạm 4G, phủ sóng 90% dân số. Tới năm 2030, sẽ phủ sóng 99% dân số.
Trong thời gian tới, Bộ sẽ tham mưu cấp có thẩm quyền ban hành cơ chế, chính sách tạo thuận lợi để thúc đẩy khoa học công nghệ, chuyển đổi số trong quản lý nhà nước, tạo thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp, cụ thể:
- Xây dựng, sửa đổi, bổ sung 04 Luật, bao gồm: Luật Chuyển đổi số, Luật Sở hữu trí tuệ sửa đổi, Luật công nghệ cao sửa đổi và Luật Chuyển giao công nghệ sửa đổi. Trong đó, Luật Chuyển đổi số là một luật khung, không trùng với các luật liên quan đến chuyển đổi số, kết nối các luật với nhau, bổ sung những nội dung mới, phần còn thiếu của từng luật để tạo nên một chỉnh thể số quốc gia. Đây không phải là luật kỹ thuật, mà là luật về tổ chức, điều phối, chiến lược và thể chế số hoá quốc gia. Luật Chuyển đổi số sẽ đưa vào pháp luật các tư tưởng, nhận thức lớn về chuyển đổi số. Từ số hóa thế giới thực, kết nối thế giới thực và thế giới số thành một thế giới thống nhất; đến chủ quyền số quốc gia; làm chủ công nghệ nền tảng; phát triển ngôn ngữ thứ ba; hay "thực sao - ảo vậy" …. Luật Chuyển đổi số điều chỉnh mối quan hệ giữa các chủ thể trong hệ sinh thái số, tạo nền móng pháp lý liên ngành đảm bảo sự nhất quán trong tổ chức, chia sẻ, khai thác và bảo vệ dữ liệu – nền tài nguyên mới của quốc gia.
- Tham mưu Chính phủ sửa đổi Nghị định số 82/2024/NĐ-CP ngày 10/7/2024 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 73/2019/NĐ-CP ngày 05/9/2019 của Chính phủ quy định quản lý đầu tư ứng dụng công nghệ thông tin sử dụng nguồn vốn ngân sách nhà nước.
Câu 2: Cử tri kiến nghị Chính phủ nghiên cứu xây dựng giải pháp tổng thể, đồng bộ việc ứng dụng khoa học công nghệ thông tin trong chỉ đạo điều hành và giải quyết thủ tục hành chính. Đồng thời, ban hành các chính sách khuyến khích, hỗ trợ đào tạo số hóa cho cán bộ, công chức và người dân, đặc biệt là người cao tuổi, người ít tiếp cận công nghệ; thí điểm các mô hình công dân số tại địa phương, tổng kết, rút kinh nghiệm và nhân rộng toàn quốc.
1. Về việc xây dựng giải pháp tổng thể, đồng bộ trong chỉ đạo điều hành và giải quyết thủ tục hành chính.
Thời gian qua, Chính phủ đã ban hành và đang triển khai quyết liệt các chương trình, chiến lược để giải quyết vấn đề này: (1) Chương trình Chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030; (2) Chiến lược phát triển Chính phủ điện tử hướng tới Chính phủ số giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030.
Triển khai các nền tảng dùng chung toàn quốc, Chính phủ đã xây dựng và vận hành các nền tảng cốt lõi như:
- Cổng Dịch vụ công Quốc gia: Là đầu mối duy nhất để người dân, doanh nghiệp thực hiện các thủ tục hành chính trực tuyến với mọi cơ quan nhà nước.
- Hệ thống thông tin báo cáo quốc gia và Trung tâm thông tin, chỉ đạo điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ: Phục vụ công tác chỉ đạo, điều hành dựa trên dữ liệu số theo thời gian thực.
- Các Cơ sở dữ liệu quốc gia (về Dân cư, Đăng ký doanh nghiệp, Đất đai, Bảo hiểm...): Đây là cơ sở quan trọng để đơn giản hóa thủ tục hành chính, giảm giấy tờ cho người dân, doanh nghiệp.
2. Về chính sách khuyến khích, hỗ trợ đào tạo số hóa
Để giải quyết vấn đề này, Chính phủ đã giao các bộ, ngành triển khai đồng bộ nhiều giải pháp:
- Đối với cán bộ, công chức, viên chức: Bộ Nội vụ và Bộ KH&CN đang chủ trì triển khai các chương trình bồi dưỡng, tập huấn bắt buộc về kỹ năng số, an toàn thông tin, kỹ năng khai thác và sử dụng các hệ thống thông tin của Chính phủ.
- Đối với người dân (đặc biệt là người cao tuổi, người ít tiếp cận công nghệ): Mô hình "Tổ công nghệ số cộng đồng" là các tình nguyện viên tại thôn, bản, khu phố (thanh niên, hội viên phụ nữ, cựu chiến binh...) với nhiệm vụ: "Đi từng ngõ, gõ từng nhà, hướng dẫn từng người" cài đặt và sử dụng các ứng dụng thiết yếu như VNeID, Cổng dịch vụ công, ứng dụng thanh toán không tiền mặt, mua sắm trên sàn thương mại điện tử... đang được triển khai rộng khắp trên toàn quốc. Mạng lưới Tổ Công nghệ số cộng đồng đã được hình thành rộng khắp với 93.524 Tổ và gần 457.820 thành viên, đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ người dân tiếp cận công nghệ số.
Câu 3: Cử tri kiến nghị tiếp tục nghiên cứu xem xét bổ sung các chính sách về đầu tư trang thiết bị, nền tảng số đồng bộ giữa các địa phương, khuyến khích lao động có trình độ công nghệ cao về làm việc tại cấp xã; đồng thời có kế hoạch bồi dưỡng nâng cao kỹ năng, trình độ ứng dụng chuyển đổi số cho cán bộ cơ sở.
1. Về việc xem xét bổ sung các chính sách về đầu tư trang thiết bị, nền tảng số đồng bộ giữa các địa phương, khuyến khích lao động có trình độ công nghệ cao về làm việc tại cấp xã.
Hiện nay, Bộ KH&CN đã tham mưu hoàn thiện thể chế cho công tác đầu tư trang thiết bị, nền tảng số phục vụ chuyển đổi số, như:
- Tham mưu Chính phủ trình Quốc hội ban hành Nghị quyết số 193/2025/QH15 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc biệt tạo đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Trong đó, có các quy định về được phép sử dụng ngân sách trung ương để đầu tư, duy trì, vận hành các nền tảng số quốc gia, nền tảng số vùng; cơ chế được áp dụng chỉ định thầu trong thời gian 02 năm 2025-2026 cho một số dự án, nhiệm vụ chuyển đổi số.
- Tham mưu Chính phủ ban hành Nghị định số 88/2025/NĐ-CP quy định chi tiết và hướng dẫn một số điều của Nghị quyết số 193/2025/QH15 ngày 19/2/2025 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc biệt tạo đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Trong đó quy định chi tiết thực thi các chính sách nói trên của Nghị quyết số 193/2025/QH15.
- Ban hành văn bản 1876/BKHCN-CĐSQG ngày 28/5/2025 hướng dẫn các địa phương xác định hạ tầng số, phần mềm, ứng dụng dùng chung (cấp trung ương, tỉnh, xã) để tránh đầu tư trùng lặp, chồng chéo, lãng phí.
Ngoài ra, Quốc hội đã thông qua Luật Đầu tư công 2024, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 85/2025/NĐ-CP ngày 08/4/2025 quy định chi tiết Luật Đầu tư công, trong đó đã quy định đầu tư dự án thực hiện trên địa bàn từ 02 đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp huyện, cấp xã trở lên, quy định này góp phần tạo thuận lợi cho việc đầu tư đồng bộ giữa các địa phương khác nhau; Luật Đấu thầu 2023 đã có nhiều quy định mới, tiến bộ hơn về đấu thầu như: quy định về các trường hợp đấu thầu đặc biệt, chỉ định thầu và hạn mức chỉ định thầu, về đấu thầu trong trường hợp mua sắm cho nhiều năm, …
Có thể nói, với các chính sách về đầu tư, đấu thầu, cơ chế thí điểm hiện hành tương đối hoàn thiện để các địa phương tổ chức triển khai các nhiệm vụ.
2. Về kế hoạch bồi dưỡng nâng cao kỹ năng, trình độ ứng dụng chuyển đổi số cho cán bộ cơ sở
- Tiếp tục thực hiện Quyết định số 146/QĐ-TTg ngày 28/01/2022 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án nâng cao nhận thức, phổ cập kỹ năng và phát triển nguồn nhân lực chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030.
- Bộ KH&CN đã ban hành Quyết định số 1143/QĐ-BKHCN ngày 04/6/2025 về Kế hoạch bồi dưỡng, tập huấn về chuyển đổi số năm 2025 để tiếp tục triển khai bồi dưỡng nâng cao kỹ năng, trình độ cho cán bộ cơ sở. Hiện nay, Bộ đang xây dựng Chương trình bồi dưỡng cụ thể để tổ chức triển khai.
Trên đây là nội dung trả lời của Bộ Khoa học và Công nghệ đối với kiến nghị của cử tri thành phố Hải Phòng, trân trọng gửi tới Đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Hải Phòng để trả lời cử tri./.
