Bộ Khoa học và Công nghệ nhận được kiến nghị của cử tri tỉnh Cà Mau (bao gồm kiến nghị cử tri tỉnh Bạc Liêu trước sáp nhập) do Ủy ban Dân nguyện và Giám sát chuyển đến theo văn bản số 602/UBDNGS15 ngày 21/5/2025, nội dung kiến nghị như sau:
Câu 1: Kiến nghị Bộ Khoa học và Công nghệ hướng dẫn địa phương đồng bộ dữ liệu từ Cổng truy xuất nguồn gốc sản phẩm của tỉnh lên Cổng truy xuất nguồn gốc Quốc gia, nhằm triển khai thực hiện Quyết định số 100/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án triển khai, áp dụng và quản lý hệ thống truy xuất nguồn gốc
Sau khi nghiên cứu, Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) có ý kiến trả lời như sau:
Cổng thông tin truy xuất nguồn gốc sản phẩm, hàng hóa quốc gia (VNTP) đã được đưa vào vận hành từ 01/10/2024, đóng vai trò như cầu nối để kết nối tất cả các thành phần tham gia trong chuỗi cung ứng, giữa các Bộ quản lý ngành, lĩnh vực, địa phương, cơ quan, tổ chức và doanh nghiệp. Việc kết nối với VNTP được thực hiện thông qua phương thức API (Application Programming Interface), không phụ thuộc, không yêu cầu lựa chọn nền tảng hay giải pháp công nghệ cụ thể. Bộ KH&CN đã giao Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia là cơ quản quản lý và vận hành Cổng VNTP.
Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia (Trung tâm Mã số, mã vạch quốc gia) đã cấp Client ID và Secret ID cho Sở KH&CN Cà Mau để thực hiện kết nối kỹ thuật hệ thống quản lý thông tin truy xuất nguồn gốc của Cà Mau với môi trường VNTP. Các chuyên gia của hai bên đã phối hợp và kiểm tra trạng thái kết nối của một số API của hệ thống truy xuất nguồn gốc Cà Mau truy vấn sang VNTP nhằm xác định khả năng phản hồi. Kết quả kiểm tra cho thấy tất cả các phản hồi từ phía VNTP đều thành công.
Để thực hiện đồng bộ dữ liệu, các trường dữ liệu trên Hệ thống quản lý thông tin truy xuất nguồn gốc của Cà Mau cần đáp ứng yêu cầu tại Thông tư số 02/2024/TT-BKHCN ngày 28/3/2024 của Bộ KH&CN quy định về quản lý truy xuất nguồn gốc sản phẩm, hàng hóa, trong đó đã đề cập các quy định đối với hệ thống truy xuất nguồn gốc sản phẩm, hàng hóa kết nối với Cổng VNTP. Đồng thời, tài liệu hướng dẫn kết nối, tích hợp chia sẻ dữ liệu với Cổng thông tin truy xuất nguồn gốc sản phẩm, hàng hóa quốc gia được đăng tải tại địa chỉ sau: https://truyxuatnguongoc.gov.vn/assets/files/TaiLieuHuongDanTichHopTXNG.pdf.
Câu 2: Hiện nay tình trạng tin nhắn rác, cuộc gọi rác, sim rác và các hình thức lừa đảo qua điện thoại, mạng xã hội đang gia tăng mạnh với thủ đoạn ngày càng tinh vi, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống và an toàn thông tin của người dân. Mặc dù các cơ quan chức năng đã có nhiều biện pháp xử lý nhưng tình trạng này vẫn chưa được kiểm soát hiệu quả. Cử tri đề nghị Nhà nước tăng cường kiểm tra, giám sát hoạt động của các nhà mạng, siết chặt quản lý thuê bao di động, xử lý nghiêm việc phát hành sim rác; đồng thời, đề nghị phối hợp đẩy mạnh công tác điều tra, triệt phá các đường dây sử dụng công nghệ cao để lừa đảo, chiếm đoạt tài sản, bảo đảm an toàn thông tin và quyền lợi chính đáng của người dân.
1. Về ngăn chặn lừa đảo qua mạng trực tuyến:
Triển khai thực hiện Công điện số 29/CĐ-TTg ngày 03/4/2025 của Thủ tướng Chính phủ về đẩy mạnh công tác phòng ngừa, xử lý hoạt động lừa đảo chiếm đoạt tài sản sử dụng công nghệ cao, trên không gian mạng, Bộ KH&CN đã chỉ đạo các đơn vị chuyên môn, các doanh nghiệp chủ động nghiên cứu, phối hợp với các đơn vị của Bộ Công an triển khai các nhiệm vụ đã được giao nhằm xử lý triệt để tình trạng lừa đảo, chiếm đoạt tài sản sử dụng công nghệ cao, trên không gian mạng.
2. Về quản lý SIM điện thoại di động:
Để ngăn chặn việc sử dụng SIM rác, SIM không chính chủ để thực hiện hành vi lừa đảo, chiếm đoạt tài sản của người dân, Bộ KH&CN đã tập trung triển khai các giải pháp sau:
- Tham mưu Chính phủ trình Quốc hội thông qua Luật Viễn thông năm 2023 (có hiệu lực từ 01/7/2024), trong đó bổ sung quy định nghĩa vụ của doanh nghiệp phải hoàn toàn chịu trách nhiệm trong việc xác thực, quản lý thông tin thuê bao, xử lý các SIM có thông tin không đầy đủ, không chính xác.
- Tham mưu Chính phủ ban hành Nghị định số 163/2024/NĐ-CP ngày 24/12/2024 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Viễn thông năm 2023, theo đó Nghị định đã quy định chi tiết về việc tiếp nhận đăng ký thông tin thuê bao di động mặt đất; xác thực thông tin thuê bao trong đó đặc biệt đã yêu cầu tất cả các thuê bao chỉ được đăng ký sau khi có thông tin được xác thực đảm bảo trùng khớp với CSDL Quốc gia về dân cư, đồng thời xác thực qua video call, … hạn chế tối đa tình trạng SIM kích hoạt sẵn.
Trước khi Nghị định 163/2024/NĐ-CP có hiệu lực, từ năm 2023, Bộ đã chỉ đạo, hướng dẫn các nhà mạng triển khai nhiều biện pháp yêu cầu xác thực chính chủ đăng ký (đối soát CSDL dân cư, video call,...) theo đó các doanh nghiệp đã xác thực hơn 125 triệu thông tin thuê bao với CSDL dân cư từ đó xử lý hơn 17 triệu thông tin thuê bao có thông tin chưa trùng khớp (chuẩn hoá 11 triệu, chặn 06 triệu); hoàn thành rà soát, chuẩn hoá hơn 06 triệu thuê bao thuộc tập sở hữu từ 04 SIM/giấy tờ trở lên.
- Bộ đã ban hành văn bản gửi các doanh nghiệp thông báo từ ngày 15/4/2024, nếu phát hiện vi phạm về SIM rác, Bộ sẽ đình chỉ phát triển thuê bao mới của doanh nghiệp.
Các giải pháp sẽ triển khai trong thời gian tới:
- Trên cơ sở các quy định của Luật Viễn thông, Nghị định số 163/2024/NĐ-CP đã xác định rõ trách nhiệm của doanh nghiệp viễn thông trong việc bảo đảm thông tin thuê bao được xác thực, lưu giữ đúng quy định, trong thời gian tới Bộ KH&CN sẽ tăng cường triển khai các giải pháp sau:
- Phối hợp Bộ Công an tổ chức Đoàn kiểm tra liên ngành trên toàn quốc (gồm đoàn của Trung ương (Bộ KH&CN, Bộ Công an) và Đoàn kiểm tra của các tỉnh/thành phố) tổ chức kiểm tra trực tiếp tại các doanh nghiệp viễn thông di động về công tác quản lý thông tin thuê bao, xử lý SIM rác (tập trung vào các tập thuê bao đã bị phản ánh; tập thuê bao sở hữu nhiều SIM; tập thuê bao chưa đối soát, xác thực với CSDL dân cư, …) của các doanh nghiệp từ đó xử lý nghiêm minh nhất theo quy định (như đình chỉ phát triển thuê bao mới, kiến nghị các cấp có thẩm quyền xem xét trách nhiệm của người đứng đầu; công khai kết quả trên các phương tiện thông tin đại chúng; chuyển cơ quan công an xử lý đối với các trường hợp có dấu hiệu hình sự…) đối với các trường hợp vi phạm.
- Tiếp tục hoàn thiện thể chế, pháp luật về quản lý thông tin thuê bao; tham mưu trình Chính phủ ban hành Nghị định xử phạt vi phạm hành chính thay thế Nghị định số 15/2020/NĐ-CP đảm bảo xử lý nghiêm minh các hành vi vi phạm nhất là với các hành vi cho thuê, mượn thông tin cá nhân để đăng ký, sử dụng trái quy định; nghiên cứu giải pháp cho phép ngăn chặn ngay các thuê bao có dấu hiệu lợi dụng mạng viễn thông để thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật.
- Tiếp tục tăng cường tuyên truyền, phổ biến nâng cao nhận thức của người dân về trách nhiệm của bản thân trong việc đảm bảo SIM chính chủ trên các phương tiện thông tin đại chúng.
Câu 3: Kiến nghị Bộ Khoa học và Công nghệ sớm tham mưu ban hành văn bản thay thế Quyết định số 2099/QĐ-TTg ngày 27/12/2017 của Thủ tướng Chính phủ; quy định định mức kinh tế - kỹ thuật hỗ trợ doanh nghiệp trong hoạt động đo lường, làm cơ sở để Ủy ban nhân dân tỉnh trình Hội đồng nhân dân tỉnh ban hành Nghị quyết về danh mục dịch vụ sự nghiệp công sử dụng ngân sách nhà nước trong lĩnh vực khoa học và công nghệ.
Hiện nay, thực hiện quy định tại Nghị định số 60/2021/NĐ-CP và các quy định hiện hành về cơ chế tự chủ, Bộ KH&CN đang tiến hành rà soát, sửa đổi, bổ sung Danh mục dịch vụ sự nghiệp công sử dụng ngân sách nhà nước thuộc lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ KH&CN để phù hợp với yêu cầu thực tiễn. Bộ KH&CN sẽ tiếp tục phối hợp với các bộ, ngành, địa phương trong việc rà soát và đẩy nhanh tiến độ xây dựng, trình cấp có thẩm quyền ban hành văn bản thay thế Quyết định số 2099/QĐ-TTg; xây dựng định mức kinh tế - kỹ thuật, bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ với các quy định pháp luật hiện hành, kịp thời đáp ứng nhu cầu của các bộ, ngành, địa phương và doanh nghiệp. Bộ KH&CN dự kiến trình Thủ tướng Chính phủ dự thảo Quyết định trong tháng 10/2025.
Trên đây là nội dung trả lời của Bộ Khoa học và Công nghệ đối với kiến nghị của cử tri tỉnh Cà Mau, trân trọng gửi tới Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Cà Mau để trả lời cử tri./.
