Ứng dụng khoa học công nghệ - Chìa khóa rút ngắn hành trình Net Zero
Là trung tâm kinh tế khoa học công nghệ của vùng ĐBSCL, Cần Thơ đã triển khai nhiều chính sách hỗ trợ doanh nghiệp đổi mới công nghệ, thúc đẩy sở hữu trí tuệ và áp dụng các mô hình sản xuất nông nghiệp sinh thái, tuần hoàn, hữu cơ.
Các sáng kiến như giảm phát thải khí mê-tan trong sản xuất lúa, xây dựng chuỗi giá trị, phát triển vùng nguyên liệu chất lượng cao và ứng dụng công nghệ thông minh đã tạo chuyển biến rõ rệt trong nâng cao giá trị nông sản của địa phương.
Dù đã có những nền tảng nhất định, phần lớn doanh nghiệp tại Cần Thơ đặc biệt là nhóm nhỏ và vừa vẫn gặp khó khăn về tài chính và nhân lực để tiếp cận công nghệ mới. Theo Sở KH&CN Cần Thơ, đây là xu hướng tất yếu mà các lĩnh vực phát thải cao như nông nghiệp, công nghiệp, xây dựng, giao thông… buộc phải triển khai mô hình kinh tế tuần hoàn và ứng dụng công nghệ xanh nếu muốn đáp ứng các chuẩn mực quốc tế trong chuỗi cung ứng.
Thu hoạch lúa tại cánh đồng lúa thí điểm thuộc đề án phát triển bền vững 1 triệu héc-ta lúa chất lượng cao phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh.
Sở hữu trí tuệ vừa là kết quả, vừa là nguồn lực đầu vào của quá trình đổi mới sáng tạo. Nhận thức được vai trò này, Cần Thơ thời gian qua đã ban hành nhiều chính sách khuyến khích tạo dựng, bảo hộ và khai thác tài sản trí tuệ.
Giai đoạn 2015-2024, thành phố có 4.859 đơn đăng ký sở hữu trí tuệ được chấp nhận, trong đó có 116 đơn đăng ký sáng chế và 12 giải pháp hữu ích phản ánh mức độ quan tâm ngày càng tăng của cộng đồng khoa học và doanh nghiệp.
Trong khuôn khổ Chương trình KH&CN phục vụ mục tiêu Net Zero cho ĐBSCL, 30% nhiệm vụ phải có đơn đăng ký bảo hộ sở hữu trí tuệ được chấp nhận. Đây là áp lực nhưng cũng là động lực để doanh nghiệp mạnh dạn đầu tư cho nghiên cứu – phát triển, thương mại hóa các giải pháp công nghệ xanh.
Khởi nghiệp sáng tạo xanh: Cơ hội từ xu thế đầu tư toàn cầu
Theo khảo sát của PwC, hơn 75% nhà đầu tư toàn cầu đang ưu tiên rót vốn vào doanh nghiệp đáp ứng tiêu chí ESG. Tín hiệu tích cực này mở ra cơ hội lớn cho hệ sinh thái khởi nghiệp xanh của Cần Thơ nơi mỗi năm có trên 100 dự án/ý tưởng, trong đó 30% là startup tập trung vào giải pháp bảo vệ môi trường, nông nghiệp công nghệ cao, công nghệ khí hậu. Nhiều mô hình đã ghi dấu ấn như: Cộng đồng nông nghiệp thuận thiên Abavina, dự án Áo giáp hạt giống, hệ thống quản lý nước nuôi lươn IoT…
Cần Thơ đang hướng tới phát triển nền tảng mở (open innovation platform) dành cho startup xanh nhằm kết nối doanh nghiệp, quỹ đầu tư, chuyên gia, tổ chức quốc tế, từ đó rút ngắn đường đi từ ý tưởng đến thị trường.
Theo Ngân hàng Thế giới, Việt Nam cần thêm khoảng 368 tỷ USD đến năm 2040 để đạt được lộ trình phát triển bền vững và phát thải ròng bằng 0. Riêng hành trình khử carbon chiếm khoảng 30% nguồn lực này. Tuy nhiên, thị trường tài chính xanh trong nước hiện vẫn ở giai đoạn sơ khai.
Cần Thơ đẩy mạnh mô hình nông nghiệp xanh.
Để giải bài toán nguồn lực, Cần Thơ xác định sẽ đẩy mạnh hợp tác quốc tế, huy động đầu tư tư nhân, phát triển thị trường tài chính xanh và thị trường carbon. Đây được kỳ vọng là "kênh dẫn vốn" quan trọng cho các dự án giảm phát thải, chuyển đổi xanh và đổi mới công nghệ.
Cách mạng công nghiệp 4.0 đang tạo ra bước chuyển mạnh mẽ, đặt khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo ở vị trí trung tâm của mô hình phát triển mới. Với Cần Thơ, ứng dụng và chuyển giao công nghệ xanh, thúc đẩy sở hữu trí tuệ, phát triển startup xanh và hợp tác tài chính xanh sẽ là những đòn bẩy tạo nên kinh tế tuần hoàn và nâng cao sức cạnh tranh của thành phố trong giai đoạn tới.
Theo Sở KH&CN Cần Thơ, thời gian tới, thành phố sẽ ưu tiên tuyển chọn các nhiệm vụ khoa học hướng đến các công nghệ giảm phát thải trong nông nghiệp thông minh, giao thông bền vững, quản lý tái chế chất thải, công nghệ lưu trữ thu hồi carbon… Đồng thời, tiếp tục hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo xanh, tạo môi trường thuận lợi để doanh nghiệp phát triển, đóng góp vào mục tiêu Net Zero của địa phương và của Việt Nam.
