Trước đây, nông dân chủ yếu dựa vào kinh nghiệm và sức lao động thủ công. Nay, chỉ với một chiếc điện thoại thông minh kết nối hệ thống điều khiển, việc tưới tiêu, bón phân hay giám sát vườn cây đã trở thành thao tác chạm nhẹ. Công nghệ số biến những công việc vốn nặng nhọc, tốn thời gian thành quy trình quản lý tự động, vừa tiết kiệm công sức, vừa đảm bảo cây trồng được chăm sóc kịp thời và khoa học.
Các hệ thống tưới thông minh, nhà màng, cảm biến nhiệt độ, độ ẩm, phân tích tiểu khí hậu đang được áp dụng ngày càng rộng rãi. Nhờ vậy, cây trồng ít chịu tác động bất lợi của thời tiết, giảm sâu bệnh, tiết kiệm nước và phân bón, đồng thời giữ chất lượng nông sản ổn định, bán được giá cao hơn.
Chi phí ban đầu cho các mô hình công nghệ không nhỏ, song hiệu quả mang lại cho thấy đây là khoản đầu tư đáng giá. Thực tế ghi nhận nhiều hộ sản xuất sau khi áp dụng hệ thống tưới tiết kiệm, nhà màng thông minh đã tiết kiệm chi phí vận hành, nâng cao sản lượng, tăng thu nhập ổn định.
Không dừng ở sản xuất, nông dân còn tận dụng mạng xã hội, sàn thương mại điện tử để quảng bá và bán hàng. Nhiều hộ gia đình đã đưa khoảng 40% sản lượng nông sản lên kênh số, qua đó giảm phụ thuộc thương lái, mở rộng thị trường, gia tăng giá trị và tiếp cận trực tiếp người tiêu dùng. Đây chính là bước chuyển quan trọng, đưa nông dân từ tư duy sản xuất sang tư duy kinh doanh hiện đại.
Ứng dụng công nghệ vào sản xuất, nuôi trồng thủy sản.
Không chỉ hộ gia đình, nhiều hợp tác xã ở Khánh Hòa đã chủ động bắt nhịp xu thế công nghệ. Các HTX ứng dụng IoT để tự động chăm sóc hàng chục hecta cây trồng, dùng drone giám sát, phun thuốc bảo vệ thực vật, đồng thời đăng ký tem, mã vạch truy xuất nguồn gốc. Cách làm mới này không chỉ nâng cao năng suất, giảm rủi ro mà còn củng cố niềm tin của người tiêu dùng với nông sản địa phương.
Nhờ thương mại điện tử, sản phẩm từ các HTX và hộ nông dân đã vượt ra khỏi phạm vi chợ quê, tiếp cận thị trường rộng lớn hơn, thậm chí hướng tới xuất khẩu. Đây là tiền đề để hình thành chuỗi giá trị nông sản bền vững, gắn kết nông dân với doanh nghiệp và thị trường.
Theo các chuyên gia nông nghiệp, chuyển đổi số là xu thế tất yếu và là con đường duy nhất để nông nghiệp Việt Nam tiến tới hiện đại hóa. Công nghệ số giúp tối ưu hóa sản xuất, tiết kiệm chi phí, nâng cao chất lượng nông sản, đồng thời thúc đẩy sự thay đổi trong tư duy của người nông dân: Từ sản xuất nhỏ lẻ sang sản xuất hàng hóa quy mô lớn, từ thụ động sang chủ động tiếp cận thị trường.
Khi công nghệ trở thành một phần của quy trình sản xuất, nông dân không chỉ làm ra sản phẩm mà còn biết xây dựng thương hiệu, đáp ứng tiêu chuẩn chất lượng, mở đường cho xuất khẩu. Điều này mở ra cơ hội giảm nghèo bền vững, nâng cao thu nhập và cải thiện đời sống.
Những nghiên cứu và chuyển giao công nghệ từ các viện, trung tâm khoa học đã chứng minh vai trò quan trọng trong việc định hình một nền nông nghiệp mới. Các quy trình ứng dụng cảm biến, phân tích dữ liệu, quản lý tiểu khí hậu… đã và đang tạo ra bước đột phá cho cây trồng, giúp nông sản Khánh Hòa nâng cao năng suất và chất lượng.
Mặc dù vẫn còn những khó khăn về vốn đầu tư và hạ tầng công nghệ, song thực tiễn đã cho thấy mỗi đồng vốn dành cho công nghệ hôm nay chính là sự chuẩn bị cho tương lai. Khi khoa học công nghệ trở thành bạn đồng hành, mục tiêu xây dựng nền nông nghiệp hiện đại, xanh, thân thiện với môi trường và bền vững sẽ trở thành hiện thực.
Từ các hộ nông dân cá thể đến hợp tác xã, từ sản xuất truyền thống đến thương mại điện tử, công nghệ số đã và đang làm thay đổi căn bản diện mạo nông nghiệp Khánh Hòa. Không chỉ là công cụ sản xuất, chuyển đổi số chính là "cây cầu" đưa nông dân thoát khỏi lối làm ăn manh mún, tiến tới sản xuất chuyên nghiệp, gắn kết với chuỗi giá trị toàn cầu.
Khi khoa học và chuyển đổi số cùng song hành, nông dân không chỉ thoát nghèo mà còn vững bước trên con đường hội nhập, đóng góp vào mục tiêu xây dựng một nền nông nghiệp hiện đại, tự chủ và bền vững cho đất nước.
