Nền móng số từ quyết tâm chính trị
Chuyển đổi số ở Cao Bằng không bắt đầu từ công nghệ, mà khởi đầu từ ý chí chính trị mạnh mẽ và khát vọng phát triển của cả hệ thống. Ngay từ năm 2022, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh đã ban hành Nghị quyết số 11-NQ/TU về chuyển đổi số giai đoạn 2022-2025, định hướng đến năm 2030, xác định đây là nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt trong phát triển kinh tế - xã hội.
Trên nền tảng đó, hàng loạt cơ chế, chính sách, kế hoạch và đề án cụ thể đã ra đời: Khung kiến trúc Chính quyền số phiên bản 4.0, Kế hoạch nâng cao chất lượng dịch vụ công trực tuyến, Đề án phổ cập kỹ năng số cho người dân, Chiến lược dữ liệu số và phát triển hạ tầng số toàn tỉnh… Tất cả tạo nên "bộ khung thể chế số" thống nhất, vững chắc tạo tiền đề cho quá trình chuyển đổi đồng bộ và thực chất.
Hạ tầng số cũng được đầu tư mạnh mẽ. Đến nay, Cao Bằng đã có hơn 1.200 trạm thu phát sóng, 100% xã có kết nối internet băng rộng cố định và di động 3G, 4G; sóng 5G đã phủ tới trung tâm thành phố và các khu dân cư đông đúc. Mạng truyền số liệu chuyên dùng từ tỉnh đến xã được hoàn thiện, nền tảng điện toán đám mây và chia sẻ dữ liệu liên thông đi vào vận hành ổn định.
Song hành với hạ tầng là công tác tuyên truyền và nâng cao nhận thức số. Các chương trình "học và làm chuyển đổi số" lan tỏa rộng khắp qua hàng các hội nghị, lớp tập huấn, cuộc thi tìm hiểu. Nổi bật là phong trào "Bình dân học vụ số" mô hình giúp đồng bào dân tộc thiểu số, người dân nông thôn tiếp cận kỹ năng số cơ bản.
Đến nay, 1.241 Tổ chuyển đổi số cộng đồng với hơn 9.300 thành viên đã trở thành cầu nối giữa chính quyền và nhân dân những "đại sứ số" mang công nghệ về tận bản làng, giúp người dân tự tin nộp hồ sơ trực tuyến, tra cứu thủ tục, thanh toán điện tử…
Đoàn công tác Bộ KH&CN tham quan thực tế tại Trung tâm phục vụ hành chính công phường Thục Phán (Cao Bằng).
Chuyển đổi số đi vào đời sống
Hiện nay, Cao Bằng đã bước sang giai đoạn chuyển đổi thực chất, khi các thành quả số hóa dần hiện diện trong mọi mặt đời sống. Trong lĩnh vực chính quyền số, Hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính của tỉnh hiện cung cấp 1.672 dịch vụ công trực tuyến toàn trình và một phần.
Theo thống kê đến cuối tháng 8/2025: 84,63% hồ sơ được cấp kết quả điện tử, 82,44% hồ sơ, kết quả được số hóa, 47,18% thông tin dữ liệu được khai thác, sử dụng lại, 48,3% thủ tục hành chính có giao dịch thanh toán trực tuyến và 31,19% hồ sơ thực hiện thanh toán trực tuyến thành công.
Đặc biệt, Nền tảng Công dân số Cao Bằng ra mắt từ năm 2024 đã có hơn 21.000 lượt tải, trở thành "cầu nối số" giữa người dân và chính quyền. Ở đó, người dân không chỉ tra cứu thủ tục mà còn gửi phản ánh, kiến nghị, tương tác trực tuyến, giúp chính quyền lắng nghe và phục vụ kịp thời hơn.
Trong lĩnh vực kinh tế số, 99,26% doanh nghiệp đã sử dụng hóa đơn điện tử; 80% người dân từ 15 tuổi trở lên có tài khoản ngân hàng; trên 45.000 tài khoản mobile money được kích hoạt. Mô hình "Tuyến phố không tiền mặt" tại phố đi bộ Kim Đồng (phường Thục Phán) trở thành điểm sáng, thúc đẩy văn hóa thanh toán hiện đại.
Ngành y tế và giáo dục đi đầu trong thanh toán không dùng tiền mặt: 100% bệnh viện công lập triển khai thu viện phí điện tử, 100% trường học chi trả lương qua ngân hàng và chuẩn bị mở rộng hình thức nộp học phí điện tử. Ngành nội vụ cũng chi trả trợ cấp người có công qua tài khoản, góp phần minh bạch, tiện lợi và tiết kiệm chi phí.
Trong lĩnh vực xã hội số, phong trào học tập, sử dụng smartphone, khai thác nền tảng số lan tỏa sâu rộng. Tại nhiều xã vùng sâu, người dân đã quen tra cứu thủ tục, thanh toán hóa đơn, nộp hồ sơ online nhờ hướng dẫn trực tiếp của các Tổ chuyển đổi số cộng đồng. Từ "ngại công nghệ", nay người dân trở thành "người dùng số" tích cực một bước tiến quan trọng để xây dựng xã hội số bao trùm, không ai bị bỏ lại phía sau.
Bên cạnh nhiều kết quả nổi bật, hành trình chuyển đổi số ở Cao Bằng vẫn đối diện không ít khó khăn. Hiện tỉnh vẫn còn 138 thôn bản chưa có sóng di động và 29 thôn bản chưa có điện lưới; tỷ lệ hộ gia đình có Internet cáp quang mới đạt khoảng 60%, thấp hơn mức trung bình toàn quốc. Ở nhiều xã vùng sâu, cán bộ một cửa vẫn phải "làm hộ" người dân nộp hồ sơ trực tuyến, phản ánh rõ khoảng cách kỹ năng số giữa các vùng miền.
Nguồn nhân lực số, đặc biệt ở cấp xã còn thiếu và yếu. Một bộ phận cán bộ lớn tuổi chưa quen sử dụng phần mềm, thiết bị thông minh. Việc thu hút doanh nghiệp công nghệ đầu tư vào tỉnh còn hạn chế, khiến địa phương khó tiếp cận các giải pháp phù hợp với đặc thù miền núi.
Đoàn công tác Bộ KH&CN khảo sát thực tế tại Trung tâm phục vụ hành chính công tại tỉnh Cao Bằng.
Bứt phá để trở thành "tỉnh số vùng biên"
Bước sang giai đoạn 2025-2030, Cao Bằng xác định chuyển đổi số là trụ cột chiến lược để hiện thực hóa khát vọng phát triển.
Tỉnh tiếp tục triển khai các nhiệm vụ theo Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết 57-NQ/TW và Chương trình hành động số 29-CTr/TU của Tỉnh ủy về phát triển KH&CN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.
Mục tiêu trọng tâm giai đoạn "đột phá" (từ 1/7 đến 31/12/2025) là liên thông đồng bộ, nhanh, hiệu quả, bảo đảm mô hình chính quyền hai cấp vận hành hiệu quả.
Các nhiệm vụ trọng tâm gồm: Đẩy mạnh phủ sóng viễn thông đến 100% thôn, xóm; xây dựng nền tảng học tập số dùng chung, phổ cập kỹ năng số cho người dân và cán bộ; triển khai sâu rộng phong trào "Bình dân học vụ số"; đầu tư hạ tầng dữ liệu mở, an toàn thông tin, kết nối với cơ sở dữ liệu quốc gia; tăng cường đào tạo, đào tạo lại nguồn nhân lực số, thu hút chuyên gia công nghệ, nhà khoa học, nhân lực chất lượng cao về địa phương; phát huy vai trò của Tổ chuyển đổi số cộng đồng như lực lượng "cầm tay chỉ việc" giúp người dân sử dụng thành thạo nền tảng số.
Định hướng đến năm 2030, Cao Bằng đặt mục tiêu hoàn thiện chính quyền số, phát triển mạnh mẽ kinh tế số, xây dựng xã hội số toàn diện, trong đó người dân là trung tâm và doanh nghiệp là động lực.
Chuyển đổi số không chỉ là ứng dụng công nghệ, mà là một hành trình thay đổi tư duy từ lãnh đạo đến người dân. Khi mỗi người dân Cao Bằng trở thành một công dân số, đó sẽ là sức mạnh để tỉnh bứt phá vươn lên.
