Xây dựng chuẩn nghèo mới phù hợp thực tiễn vùng miền
Theo Văn phòng Quốc gia về giảm nghèo, giai đoạn 2021 – 2025 ghi nhận bước tiến rõ rệt. Tỷ lệ hộ nghèo cả nước đã giảm từ 5,2% năm 2021 xuống 1,93% năm 2024 và dự kiến đến hết năm 2025 còn khoảng 0,9 – 1,1%. Trong nhóm dân tộc thiểu số, tỷ lệ nghèo hiện ở mức 12,55%, với tốc độ giảm bình quân hơn 4,4% mỗi năm.
Phó Chánh Văn phòng Phạm Hồng Đào đánh giá: "Kết quả này là minh chứng cho sự nỗ lực của cả hệ thống chính trị, đồng thời cho thấy mô hình giảm nghèo đa chiều đã phát huy hiệu quả. Tuy nhiên, để bảo đảm tính bền vững, cách tiếp cận trong giai đoạn mới phải dựa trên trao quyền và nâng cao năng lực cho người nghèo, thay vì chỉ hỗ trợ trực tiếp".
Cùng với việc giảm tỷ lệ nghèo, các địa phương đã tăng cường đầu tư hạ tầng ở vùng khó khăn, đẩy mạnh đào tạo nghề, hỗ trợ sinh kế và cải thiện khả năng tiếp cận dịch vụ giáo dục, y tế, nước sạch, thông tin và nhà ở an toàn.
Giai đoạn 2026 – 2030, chuẩn nghèo đa chiều sẽ được điều chỉnh để phản ánh đúng mức sống tối thiểu và khả năng tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản. Tiêu chí thu nhập dự kiến tương ứng mức sống tối thiểu của năm 2028: 2,8 triệu đồng/người/tháng ở khu vực đô thị và 2,2 triệu đồng/người/tháng ở nông thôn.
Một số chỉ số tiếp cận dịch vụ xã hội sẽ được cập nhật theo điều kiện phát triển mới, trong đó có tiêu chí về dịch vụ số, Internet và quản lý rác thải sinh hoạt. Tiêu chí về phương tiện thông tin dự kiến được loại bỏ, do không còn phù hợp với thực tiễn phổ cập thiết bị di động.
Ngoài ra, Việt Nam sẽ xem xét bổ sung yếu tố thiên tai, biến đổi khí hậu vào đánh giá nghèo, nhằm phản ánh chính xác rủi ro và mức độ dễ tổn thương ở từng địa bàn.
Giảm nghèo bằng công nghệ, sinh kế xanh và quản trị số
Trong định hướng giai đoạn tới, chuyển đổi số được xác định là nền tảng quan trọng. Các cơ sở dữ liệu sẽ được kết nối phục vụ công tác quản lý, theo dõi và giám sát chương trình; đồng thời toàn bộ hoạt động phân bổ nguồn lực sẽ được thực hiện minh bạch, thống nhất trên nền tảng số.
Chương trình cũng mở rộng trọng tâm vào phát triển sinh kế xanh, việc làm bền vững và cơ hội việc làm phi nông nghiệp, nhất là tại khu vực đô thị và các vùng chuyển đổi sinh thái – kinh tế. Các mô hình sản xuất gắn với bảo vệ môi trường, sử dụng tiết kiệm tài nguyên và thích ứng biến đổi khí hậu sẽ được ưu tiên.
"Giảm nghèo đa chiều phải song hành với tăng trưởng xanh và phát triển bền vững. Người nghèo, phụ nữ dân tộc thiểu số và nhóm yếu thế phải được tiếp cận bình đẳng với dịch vụ giáo dục, y tế, nước sạch, nhà ở và hạ tầng số", ông Đào nhấn mạnh.
Văn phòng Quốc gia về giảm nghèo cho biết Chính phủ đang đánh giá tổng thể kết quả giai đoạn 2021 – 2025 và xây dựng Chương trình phát triển kinh tế – xã hội và giảm nghèo giai đoạn 2026 – 2035, phù hợp với quá trình sắp xếp đơn vị hành chính.
Dự kiến khoảng 360.000 tỷ đồng từ ngân sách nhà nước sẽ được bố trí cho Chương trình Mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững giai đoạn tới.
Phong trào thi đua "Vì người nghèo – Không để ai bị bỏ lại phía sau" sẽ tiếp tục triển khai sâu rộng nhằm huy động sức mạnh xã hội, khuyến khích các mô hình hỗ trợ sáng tạo, tăng cường trách nhiệm cộng đồng trong công tác giảm nghèo.
