Vai trò của khoa học, công nghệ trong nông nghiệp hiện đại
Theo đánh giá của nhiều chuyên gia, nông nghiệp công nghệ cao không chỉ là xu hướng tất yếu, mà còn là giải pháp hiệu quả giúp nâng cao năng suất, chất lượng và giá trị gia tăng trong nông nghiệp. Các ứng dụng từ công nghệ cao, từ cơ giới hóa, tự động hóa đến công nghệ sinh học, công nghệ thông tin trong quản lý sản xuất, đã tạo ra những chuyển biến mang tính đột phá cho ngành nông nghiệp Việt Nam.
Thống kê cho thấy, cả nước hiện có 34 khu nông nghiệp công nghệ cao được quy hoạch tại 19 tỉnh, trong đó nhiều khu đã đi vào hoạt động hiệu quả, thu hút đầu tư lớn và trở thành điểm sáng về mô hình sản xuất nông nghiệp hiện đại. Đây là minh chứng sinh động cho thấy, khi có hành lang pháp lý và cơ chế phù hợp, nông nghiệp công nghệ cao hoàn toàn có thể trở thành động lực chính thúc đẩy phát triển kinh tế nông thôn và nâng cao giá trị xuất khẩu nông sản.
Nông nghiệp công nghệ cao là giải pháp hiệu quả giúp nâng cao năng suất, chất lượng và giá trị gia tăng trong nông nghiệp.
Nhiều ý kiến cho rằng, việc xóa bỏ các quy định về nông nghiệp công nghệ cao trong Luật hiện hành sẽ tạo ra khoảng trống pháp lý, ảnh hưởng đến quy hoạch, thủ tục đất đai, tổ chức bộ máy và phân công nhiệm vụ của các cơ quan nhà nước. Do đó, việc giữ lại và hoàn thiện các quy định này là cần thiết để đảm bảo cơ sở pháp lý cho các địa phương tiếp tục duy trì, phát triển mô hình nông nghiệp công nghệ cao.
Cùng với việc bày tỏ ý kiến nên giữ lại các quy định hiện hành, nhiều đại biểu cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hoàn thiện thể chế, chính sách để tạo động lực phát triển. Dự thảo Luật Công nghệ cao (sửa đổi) đã thể chế hóa nhiều nội dung phù hợp với đường lối, chủ trương của Đảng và Nhà nước, song để thúc đẩy phát triển bền vững, cần nghiên cứu thể chế hóa các chính sách đột phá hơn, đặc biệt là trong các lĩnh vực nghiên cứu, phát triển công nghệ cao, công nghệ chiến lược và sản phẩm chiến lược.
Đại biểu Phạm Hùng Thái (Tây Ninh) cho rằng, việc duy trì các quy định về nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao sẽ giúp tạo điều kiện thuận lợi để thu hút đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp hiện đại, phù hợp với chủ trương hiện đại hóa nông thôn. Các khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao không chỉ là nơi sản xuất nông sản chất lượng cao mà còn là cơ sở để ban hành các chính sách ưu đãi, khuyến khích phát triển kinh tế - xã hội tại các vùng nông thôn có lợi thế về nông nghiệp.
Gắn kết công nghệ cao với phát triển bền vững
Dự án Luật Công nghệ cao (sửa đổi) không chỉ hướng đến việc phát triển ngành công nghệ cao một cách đồng bộ mà còn gắn kết trực tiếp với mục tiêu phát triển bền vững của đất nước. Trong nông nghiệp, công nghệ cao giúp giảm phụ thuộc vào biến đổi khí hậu, hạn chế sử dụng tài nguyên thiên nhiên, nâng cao hiệu quả sản xuất, đồng thời tạo ra các sản phẩm nông sản có giá trị xuất khẩu cao.
Công nghệ cao trong nông nghiệp còn góp phần hiện đại hóa hạ tầng nông thôn, hình thành các mô hình sản xuất tiên tiến, từ đó thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội tại các địa phương. Việc duy trì và phát triển các khu nông nghiệp công nghệ cao sẽ tạo ra tác động lan tỏa mạnh mẽ, nâng cao năng lực cạnh tranh của nông sản Việt Nam trên thị trường quốc tế.
Việc sửa đổi Luật Công nghệ cao đặt ra cả cơ hội và thách thức. Cơ hội nằm ở chỗ, khi luật được thông qua, các doanh nghiệp và địa phương sẽ có hành lang pháp lý rõ ràng để đầu tư, triển khai các dự án nông nghiệp công nghệ cao. Đồng thời, Luật sẽ tạo động lực để Việt Nam phát triển các công nghệ chiến lược, thúc đẩy chuyển giao tri thức và tăng cường hợp tác quốc tế trong lĩnh vực khoa học, công nghệ.
Thách thức là làm sao cân bằng giữa đổi mới và kế thừa. Luật cần giữ được các quy định hiện hành về nông nghiệp công nghệ cao để bảo đảm ổn định cho các dự án đang triển khai, đồng thời mở rộng tầm nhìn dài hạn để thích ứng với các xu hướng công nghệ mới, như nông nghiệp số, tự động hóa, trí tuệ nhân tạo trong sản xuất nông nghiệp.
Công nghệ cao trong nông nghiệp góp phần hiện đại hóa hạ tầng nông thôn.
Giữ vững "mảnh ghép" nông nghiệp công nghệ cao trong dự thảo Luật Công nghệ cao là bước đi chiến lược, giúp Việt Nam tiếp tục phát triển nền nông nghiệp hiện đại, bền vững. Việc duy trì các quy định về doanh nghiệp nông nghiệp công nghệ cao, khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao và các chính sách ưu đãi liên quan sẽ giúp các địa phương và nhà đầu tư yên tâm triển khai các dự án, từ đó nâng cao hiệu quả sản xuất và tạo ra giá trị gia tăng cho nền nông nghiệp.
Luật cũng cần định hướng phát triển các lĩnh vực công nghệ cao trọng điểm, tạo cơ chế khuyến khích đổi mới sáng tạo, nâng cao năng lực nghiên cứu và phát triển công nghệ, từ đó thúc đẩy liên kết chặt chẽ giữa khoa học, công nghệ và phát triển kinh tế xã hội. Đây chính là tiền đề để Việt Nam thực hiện mục tiêu phát triển kinh tế xanh, kinh tế số và nông nghiệp thông minh, hướng tới nền kinh tế hiện đại, hội nhập sâu rộng với quốc tế.
Dự án Luật Công nghệ cao (sửa đổi) là một trong những văn bản pháp lý quan trọng, mang tầm chiến lược thúc đẩy phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo. Giữ vững các quy định về nông nghiệp công nghệ cao không chỉ bảo đảm tính ổn định, kế thừa mà còn tạo tiền đề để Việt Nam phát triển nền nông nghiệp hiện đại, bền vững, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.
Việc hoàn thiện thể chế, chính sách với tầm nhìn dài hạn, đồng bộ và có cơ chế khuyến khích đầu tư vào công nghệ cao sẽ giúp Việt Nam bứt phá, phát triển đột phá trên nền tảng khoa học, công nghệ, hướng tới mục tiêu xây dựng một nền kinh tế đổi mới sáng tạo, hiện đại và hội nhập quốc tế toàn diện.
