Đó là kết quả chính của nhiệm vụ "Nghiên cứu khai thác, phát triển nguồn gen ngô tẻ vàng và ngô nếp núi đá cho vùng núi cao phía Bắc" do nhóm nghiên cứu Viện khoa học kỹ thuật nông lâm nghiệp miền núi phía Bắc thực hiện. Nhiệm vụ thuộc Chương trình bảo tồn và sử dụng bền vững nguồn gen đến năm 2025, định hướng đến 2030.
Từ cơ sở đánh giá đặc điểm nông sinh học của hai giống ngô địa phương, nhóm thực hiện đã xây dựng được mô tả chi tiết bộ đặc tính của nguồn gen và tiến hành phục tráng thành công nguồn giống gốc. Kết quả phục tráng cho phép tạo ra lượng hạt giống đáp ứng tiêu chuẩn kỹ thuật, phục vụ tái sản xuất và nhân giống ở quy mô tiếp theo.
Ảnh minh họa.
Song song với quá trình phục tráng, nhiệm vụ đã hoàn thiện hai quy trình sản xuất hạt giống cho cả ngô tẻ vàng và ngô nếp núi đá, bao gồm quy trình hạt giống các cấp và quy trình canh tác, bảo quản phù hợp điều kiện vùng núi cao. Hai mô hình canh tác ứng dụng giống đã phục tráng cho thấy năng suất được cải thiện rõ rệt so với giống chưa qua phục tráng, góp phần nâng cao hiệu quả kinh tế cho người trồng.
Bên cạnh phần giống, nhiệm vụ cũng hoàn thiện mô hình chế biến sản phẩm truyền thống từ ngô, bảo đảm an toàn thực phẩm và định hướng phát triển giá trị gia tăng. Các thông tin khoa học thu được về đặc điểm nông sinh học của nguồn gen địa phương không chỉ phục vụ công tác bảo tồn mà còn là dữ liệu quan trọng cho quá trình chọn tạo giống mới trong tương lai.
Kết quả nghiên cứu của đề tài đã cung cấp cơ sở khoa học đề tiến hành phục tráng, bảo tổn giống ngô tẻ vàng và ngô nếp núi đá. Giống ngô được phục tráng có năng suất và chất lượng ổn định. Quy trình canh tác và bảo quản giúp người sản xuất nâng cao năng suất và chất lượng hạt ngô tẻ vàng và ngô nếp núi đá.
Mô hình canh tác ngô tẻ vàng sử dụng giống đã được phục tráng và áp dụng quy trình canh tác đã được xây dựng giúp tăng năng suất 18,5 -21,1% và hiệu quả kinh tế tăng 34,6% - 47,0% so với giông chưa được phục tráng.
Mô hình canh tác ngô nếp núi đá sử dụng giống đã được phục tráng và áp dụng 4 quy trình canh tác đã được xây dựng giúp tăng năng suất 18,6 - 21,1% và hiệu quả kinh tế tăng 43,5 - 47,7% so với giống chưa được phục tráng.
Giống ngô tẻ vàng và ngô nếp núi đá được công nhận đặc cách lưu hành sẽ cung cấp cơ sở pháp lý cho hoạt động sản xuất và kinh doanh giống của các đơn vị chuyên môn tại địa phương.
Các sản phẩm khoa học, quy trình kỹ thuật và nguồn giống được tạo ra tạo nền tảng để các địa phương miền núi phía Bắc ứng dụng, duy trì và phát triển bền vững nguồn gen ngô tẻ vàng và ngô nếp núi đá, đồng thời nâng cao thu nhập cho người dân vùng cao.
