Khai trương Hệ thống quản lý trực tuyến các nhiệm vụ KH&CN theo thời gian thực

Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh như trên tại Lễ công bố khai trương hệ thống quản lý trực tuyến các nhiệm vụ KH&CN theo thời gian thực và Ký hợp đồng giao nhiệm vụ đối với 309 đề tài nghiên cứu cơ bản, nghiên cứu ứng dụng, diễn ra vào ngày 27/11/2025. Đây là dấu mốc quan trọng trong tiến trình hiện đại hóa quản lý KH&CN, đưa Việt Nam tiến gần hơn với mô hình quản trị nghiên cứu dựa trên dữ liệu, minh bạch và chuẩn mực quốc tế.

Quản lý các nhiệm vụ nghiên cứu khoa học trên môi trường số

Phát biểu tại buổi Lễ, Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng khẳng định, muốn đổi mới KH&CN thì phải đổi mới quản lý KH&CN, chuyển từ quản lý sang tạo động lực, từ kiểm soát hành chính sang vận hành bằng dữ liệu và minh bạch, từ phân tán sang tích hợp và chuẩn hóa. Hệ thống phần mềm mới sẽ giúp tăng chất lượng thẩm định, rút ngắn thời gian xét duyệt, hạn chế sai sót và rủi ro, đánh giá chính xác đóng góp của từng nhiệm vụ, đặc biệt là tạo ra thị trường nhiệm vụ KH&CN chuyên nghiệp. "Đây chính là tinh thần quản lý ít hơn, dẫn dắt nhiều hơn, kiểm soát ít hơn và kiến tạo nhiều hơn, chuyển từ xin cho sang công khai, minh bạch. Hệ thống này do người Việt Nam phát triển có tính năng tương đương như của Hàn Quốc và Horizon Euroupe, có thể kết nối để đồng tài trợ với các quốc gia phát triển", Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng chia sẻ.

Bộ trưởng cũng cho biết thêm, do đây là công trình Việt Nam phát triển nên phần mềm sẽ liên tục được cải tiến, vừa theo chuẩn mực quốc tế, vừa đáp ứng được thực tiễn của Việt Nam. Bộ trưởng đề nghị các nhà khoa học, các Hội đồng, các cơ quan chủ trì tích cực sử dụng hệ thống, phản hồi để hoàn thiện và coi đây là công cụ không thể thiếu trong hoạt động nghiên cứu.

Bộ trưởng cho rằng, hệ thống số này sẽ giúp Quỹ Phát triển KH&CN Quốc gia (NAFOSTED) đưa các chuẩn mực đó lên một mức độ cao hơn. Theo đó, Bộ trưởng yêu cầu NAFOSTED tiếp tục nâng cấp hệ thống, bổ sung, phân tích dữ liệu báo cáo tự động…

Bộ trưởng kỳ vọng, hệ thống quản lý trực tuyến các nhiệm vụ KH&CN theo thời gian thực sẽ trở thành một chuẩn mực mới cho quản lý nghiên cứu tại Việt Nam, là ví dụ về chuyển đổi số thực chất, có quy trình, có dữ liệu, có chuẩn mực và có hiệu quả.

Đánh giá 309 đề tài được NAFOSTED ký kết lần này, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng, đây là những đề tài đầu tiên được ký theo tinh thần của Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo (KH,CN&ĐMST) 2025. Đó là, chuyển từ quản lý đầu vào sang quản lý đầu ra; từ quản lý hóa đơn chứng từ sang quản lý kết quả nghiên cứu; chuyển từ chi theo dự toán sang khoán chi. Những đề tài này cũng vận hành theo hướng từ kết quả nghiên cứu do Nhà nước làm chủ sở hữu sang kết quả nghiên cứu thuộc về tổ chức nghiên cứu để mang đi thương mại hóa và nhóm nghiên cứu trực tiếp sẽ được hưởng ít nhất 30% kết quả thương mại hóa; chuyển từ đánh giá hoàn thành đề tài sang đánh giá kết quả nghiên cứu phải được đưa tới doanh nghiệp tạo thành sản phẩm thương mại, tạo ra doanh thu góp phần tăng trưởng GDP, doanh thu phải bằng từ 5 đến 10 lần chi phí nghiên cứu sau từ 3 đến 5 năm; từ đánh giá từng đề tài của một tổ chức nghiên cứu sang đánh giá tổng thể các đề tài nghiên cứu của tổ chức đó chấp nhận rủi ro, khoan dung với thất bại.

Cách vận hành cũng chuyển từ các đề tài nhỏ sang các nhiệm vụ lớn, giá trị trung bình một nhiệm vụ đã tăng gấp đôi trong đợt ký này; chuyển từ nghiên cứu dàn trải sang nghiên cứu chiến lược khi trên 50% các đề tài hôm nay được ký kết là thuộc nhóm các công nghệ chiến lược.

Danh mục nhiệm vụ KH&CN được chia theo 3 lớp, nghiên cứu cơ bản sẽ tập trung vào viện - trường là chính. Nghiên cứu ứng dụng thì cả viện - trường và doanh nghiệp có tỷ lệ 50 - 50, phát triển công nghệ có tỷ lệ 30 - 70.

Bộ trưởng đánh giá, hiện nay các nhiệm vụ phát triển công nghệ giao cho doanh nghiệp mới được 30%, cần tăng cao hơn nữa, vì giao cho doanh nghiệp thì có thêm đối ứng và doanh nghiệp nghiên cứu thì ra thị trường nhanh hơn. Bộ trưởng bày tỏ mong muốn, các nhà khoa học, nhóm nghiên cứu triển khai thành công các đề tài ký hôm nay sẽ mang kết quả nghiên cứu đó tạo ra sản phẩm thương mại, đóng góp vào mục tiêu tăng trưởng 2 con số của Việt Nam.

Các đại biểu thực hiện nghi thức bấm nút khai trương Hệ thống.

Hướng tới bản đồ số nhiệm vụ KH&CN toàn quốc

Đại diện cộng đồng khoa học, GS.TS. Trần Đại Lâm, Viện trưởng Viện khoa học vật liệu, Viện Hàn lâm KH&CN Việt Nam cho biết, NAFOSTED chính là "bà đỡ mát tay" của khoa học vật liệu. Mỗi năm, Viện được Quỹ giao khoảng 15 - 20 đề tài, tạo động lực để các nhóm nghiên cứu vươn tới chuẩn mực quốc tế thông qua các công bố ISI/Scopus uy tín.

GS.TS. Trần Đại Lâm đánh giá cao hệ thống quản lý trực tuyến mà NAFOSTED tiên phong áp dụng, giúp giảm gánh nặng thủ tục và tạo điều kiện để nhà khoa học tập trung chuyên môn. Từ trải nghiệm ở vai trò người nộp hồ sơ, chuyên gia phản biện và thành viên hội đồng, ông khẳng định quy trình đánh giá của Quỹ "chuyên nghiệp, công bằng, khách quan, tiệm cận các quỹ khoa học hàng đầu thế giới". Ông cũng đặc biệt ấn tượng với định hướng của NAFOSTED trong mở rộng hợp tác quốc tế và đào tạo nhân lực trẻ - những chiến lược trùng với tầm nhìn phát triển của Viện Khoa học Vật liệu.

Thay mặt đơn vị, ông cam kết sử dụng nguồn lực từ Quỹ một cách hiệu quả và minh bạch, tạo ra các sản phẩm khoa học thực sự đóng góp cho đất nước.

Tiếp thu các ý kiến chỉ đạo của Bộ trưởng, ông Đào Ngọc Chiến, Giám đốc NAFOSTED cho biết sẽ tập trung triển khai ngay việc hoàn thiện hệ thống theo hướng mở - chuẩn hóa - kết nối quốc gia, sẵn sàng tích hợp các chương trình, nhiệm vụ của các bộ, ngành, địa phương theo đúng tinh thần Điều 20 của Luật KH,CN&ĐMST 2025. Cùng với đó, bảo đảm hệ thống vận hành an toàn, ổn định, minh bạch, lấy dữ liệu thời gian thực làm trung tâm cho công tác quản lý, theo dõi, đánh giá vòng đời nhiệm vụ.

NAFOSTED sẽ đồng hành và hỗ trợ các nhà khoa học, các cơ quan quản lý, hội đồng khoa học sử dụng hệ thống thuận tiện nhất, coi nền tảng số không chỉ là công cụ, mà là một phương thức làm việc mới, hiệu quả hơn và hiện đại hơn; đồng hành cùng các Bộ, ngành, địa phương để chia sẻ kinh nghiệm, hỗ trợ triển khai, tiến tới hình thành bản đồ số nhiệm vụ KH&CN toàn quốc, góp phần nâng cao năng lực điều hành ở quy mô quốc gia.

Trong khuôn khổ buổi Lễ, các đại biểu đã thực hiện nghi thức ký hợp đồng giao nhiệm vụ đối với 309 đề tài nghiên cứu cơ bản và nghiên cứu ứng dụng đã được phê duyệt. Đây là bước triển khai quan trọng, thể hiện sự hiện đại hóa, minh bạch và chuyên nghiệp trong quản lý các nhiệm vụ KH&CN.

Các đại biểu thực hiện nghi thức ký hợp đồng điện tử giao nhiệm vụ các đề tài nghiên cứu cơ bản

và nghiên cứu ứng dụng đã được phê duyệt.

Buổi Lễ không chỉ giới thiệu một hệ thống mới, mà đánh dấu bước chuyển của KH&CN Việt Nam sang mô hình quản lý dựa trên dữ liệu, minh bạch và chuẩn mực quốc tế. Với quyết tâm của Bộ KH&CN, sự vận hành chuyên nghiệp của NAFOSTED và sự đồng hành của đội ngũ nhà khoa học, nền tảng này sẽ trở thành hạ tầng cốt lõi cho một kỷ nguyên nghiên cứu hiện đại, hiệu quả và thực chất hơn.