Thứ trưởng Thường trực Bộ Khoa học và Công nghệ Vũ Hải Quân trình bày Báo cáo tóm tắt tại Hội nghị. Ảnh: VGP/Nhật Bắc.
Tại Hội nghị sơ kết 01 năm triển khai Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW, đồng thời đánh giá 05 năm thực hiện Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước và 04 năm triển khai Đề án 06, diễn ra chiều 18/12/2025 tại Trụ sở Chính phủ, Thứ trưởng Thường trực Bộ Khoa học và Công nghệ Vũ Hải Quân đã trình bày báo cáo toàn diện, làm rõ những kết quả nổi bật, bài học kinh nghiệm cũng như định hướng nhiệm vụ trọng tâm trong thời gian tới.
Báo cáo tập trung vào bốn nội dung lớn: Công tác chỉ đạo, điều hành của Chính phủ; những kết quả đạt được; đánh giá, phân tích các bài học kinh nghiệm; đề xuất các nhiệm vụ trọng tâm cần triển khai trong giai đoạn tiếp theo.
Dấu mốc chính trị đặc biệt quan trọng
Theo Thứ trưởng Thường trực Vũ Hải Quân, năm 2025 đánh dấu một mốc son quan trọng đối với sự phát triển của ngành Khoa học, Công nghệ.
Việc Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 57-NQ/TW và đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm trực tiếp làm Trưởng Ban Chỉ đạo đã thể hiện rõ quyết tâm chính trị rất cao của Đảng trong việc xác định khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là một đột phá chiến lược hàng đầu, là trụ cột phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới.
Trên tinh thần đó, Quốc hội và Chính phủ đã vào cuộc đồng bộ, nhanh chóng và kịp thời. Quốc hội ban hành Nghị quyết số 193/2025/QH15; Chính phủ ban hành Nghị quyết số 71/NQ-CP nhằm cụ thể hóa Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW, bảo đảm đầy đủ cơ sở pháp lý và tính khả thi trong tổ chức triển khai.
Cùng với đó, bộ máy chỉ đạo, điều hành được thiết lập đầy đủ, thống nhất, từ Ban Chỉ đạo Trung ương, Ban Chỉ đạo của Chính phủ đến các tổ giúp việc, tổ công tác chuyên đề, bảo đảm sự chỉ đạo xuyên suốt từ Trung ương đến địa phương.
Chỉ đạo quyết liệt, hành động mạnh mẽ
Trong năm 2025, công tác lãnh đạo, chỉ đạo và điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và Ban Chỉ đạo Chính phủ được triển khai quyết liệt, đồng bộ, liên tục và có trọng tâm, trọng điểm. Đây là nền tảng quan trọng thúc đẩy hiệu quả các nhiệm vụ về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.
Chính phủ đã ban hành khối lượng lớn văn bản chỉ đạo, gồm 14 chỉ thị, 25 công điện, 40 thông báo kết luận và khoảng 80 văn bản chỉ đạo điều hành. Đồng thời, tổ chức 5 phiên họp của Ban Chỉ đạo Chính phủ và 30 phiên họp của lãnh đạo Chính phủ nhằm kịp thời tháo gỡ khó khăn, đôn đốc tiến độ và làm rõ trách nhiệm thực hiện.
Tổng số nhiệm vụ được giao cho các bộ, ngành và địa phương lên tới 1.298 nhiệm vụ, cho thấy quy mô chỉ đạo rất rộng, bao trùm nhiều lĩnh vực trọng yếu của nền kinh tế – xã hội.
Đột phá về thể chế và chuyển đổi số
Một trong những kết quả nổi bật là công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế, cơ chế chính sách trong lĩnh vực khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số được đẩy mạnh với quy mô lớn chưa từng có. Chính phủ đã trình Quốc hội ban hành 27 dự luật liên quan, cùng nhiều nghị định, thông tư hướng dẫn.
Riêng Bộ Khoa học và Công nghệ đã tham mưu xây dựng 10 luật, 20 nghị định và 44 thông tư, thể hiện vai trò nòng cốt trong hoàn thiện khung khổ pháp lý, với tinh thần kiến tạo, thúc đẩy phát triển.
Về chuyển đổi số, Việt Nam là một trong những quốc gia sớm ban hành Chương trình chuyển đổi số quốc gia, xác định ba trụ cột: Chính phủ số, Kinh tế số và Xã hội số. Bước sang năm 2025, việc thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW tiếp tục thúc đẩy chuyển đổi số với tốc độ nhanh hơn, yêu cầu liên thông, đồng bộ, hiệu quả, đáp ứng yêu cầu sắp xếp tổ chức bộ máy chính quyền địa phương hai cấp.
Sau 5 năm triển khai, nhiều chỉ số quốc tế của Việt Nam cải thiện rõ rệt: Chỉ số hạ tầng viễn thông tăng 41 bậc, tốc độ internet tăng 42 bậc, chính phủ điện tử tăng 15 bậc, an toàn thông tin tăng 8 bậc. Kinh tế số tăng trưởng 8,6%; doanh thu công nghiệp ICT tăng 26%. Đặc biệt, 100% công dân từ 14 tuổi trở lên có căn cước công dân; số công dân trưởng thành có chữ ký số đạt 24 triệu, tăng gấp 37 lần.
Hình thành hệ sinh thái đổi mới sáng tạo
Trong phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành danh mục 11 nhóm công nghệ với 35 sản phẩm, lựa chọn 6 sản phẩm trọng điểm triển khai ngay. Bộ Khoa học và Công nghệ đã chủ động làm việc với doanh nghiệp, viện nghiên cứu, trường đại học để khảo sát năng lực công nghệ lõi, công nghệ chiến lược, từ đó tổ chức đặt hàng nghiên cứu và phát triển.
Vị thế đổi mới sáng tạo của Việt Nam tiếp tục được nâng cao, xếp hạng 44/139 quốc gia; dẫn đầu nhóm các nước thu nhập trung bình thấp.
Cả nước hiện có khoảng 4.000 doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, với 2 kỳ lân công nghệ. Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia đang bảo trợ 10 mạng lưới tại 22 quốc gia, quy tụ hàng nghìn chuyên gia.
Các nền tảng hỗ trợ đổi mới sáng tạo đạt nhiều kết quả tích cực. Cổng sáng kiến do Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trì đã tiếp nhận hơn 1.000 sáng kiến, trong đó 309 sáng kiến được lựa chọn tài trợ, bao gồm 22 sáng kiến đột phá. Sàn giao dịch khoa học và công nghệ đang được hoàn thiện theo tiêu chuẩn quốc tế, tăng cường kết nối giữa Trung ương và địa phương.
Lan tỏa mạnh mẽ đến địa phương và bộ, ngành
Nhiều địa phương đã chủ động triển khai chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo phù hợp với điều kiện thực tiễn. Đà Nẵng, Huế vận hành hiệu quả trung tâm điều hành thông minh; Hà Nội, TP.HCM, Hải Phòng tiên phong trong các lĩnh vực giao thông, chiếu sáng, cảng thông minh.
Các địa phương như Thái Nguyên, Bắc Ninh, Tuyên Quang, Lào Cai, Đồng Tháp có tỷ lệ hoàn thành nhiệm vụ đúng hạn cao. Bắc Ninh tiếp tục dẫn đầu cả nước về chất lượng phục vụ người dân, doanh nghiệp.
Nhiều bộ, ngành đạt kết quả nổi bật: Bộ Ngoại giao xây dựng cơ sở dữ liệu khoảng 5.000 chuyên gia Việt Nam ở nước ngoài; Bộ Công an giữ vai trò hạt nhân vận hành Trung tâm dữ liệu quốc gia; Bộ Quốc phòng làm chủ chu trình R&D; Ngân hàng Nhà nước tiên phong thanh toán không dùng tiền mặt.
Bài học kinh nghiệm và nhiệm vụ thời gian tới
Bên cạnh kết quả đạt được, Thứ trưởng Thường trực Vũ Hải Quân cũng thẳng thắn chỉ ra một số hạn chế như độ lệch thể chế trong giai đoạn chuyển tiếp, tiến độ và chất lượng chưa đồng đều, tính chủ động của một số bộ, ngành, địa phương còn hạn chế, hạ tầng và liên thông dữ liệu chưa hoàn chỉnh.
Từ thực tiễn triển khai, nhiều bài học kinh nghiệm được rút ra, trong đó nổi bật là vai trò lãnh đạo, chỉ đạo thống nhất của Đảng và Chính phủ; lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm; triển khai đồng bộ từ thể chế, hạ tầng, dữ liệu đến con người; tăng cường phối hợp liên ngành và gắn trách nhiệm người đứng đầu.
Trong năm 2026, nhiệm vụ trọng tâm là tiếp tục bám sát chỉ đạo của Ban Chỉ đạo Trung ương; đẩy mạnh chuyển đổi số toàn diện; triển khai đồng bộ các chương trình khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo; tăng cường gắn kết "bốn nhà"; mở rộng hợp tác quốc tế; đẩy mạnh truyền thông chính sách nhằm tạo đồng thuận xã hội.
Thứ trưởng Thường trực Vũ Hải Quân khẳng định, với sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ và sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị, khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số sẽ tiếp tục là động lực then chốt cho sự phát triển nhanh và bền vững của đất nước./.
