Bứt phá trong chuyển đổi số, chuyển đổi xanh và ứng dụng KH&CN
Thời gian qua, Lào Cai đạt nhiều kết quả nổi bật trong ứng dụng KH,CN,CĐS và phát triển xanh. Hạ tầng số được nâng cấp đồng bộ với tỷ lệ phủ sóng di động trên 99% dân số; mạng băng rộng tốc độ cao phủ toàn bộ 377 xã, phường; nền tảng tích hợp và chia sẻ dữ liệu kết nối với các hệ thống quốc gia, tạo điều kiện cho khai thác dữ liệu dùng chung và cung cấp dịch vụ số liên thông. 100% dịch vụ công đủ điều kiện đã được triển khai trực tuyến toàn trình, tỷ lệ hồ sơ xử lý trực tuyến tăng nhanh, góp phần giảm thời gian và chi phí cho người dân, doanh nghiệp. Mô hình "Người bản số", sáng kiến của tỉnh nhằm đưa kiến thức chuyển đổi số đến vùng sâu, vùng xa đang từng bước lan tỏa, góp phần thu hẹp khoảng cách số, nâng cao chất lượng cuộc sống và tạo nền tảng xây dựng cộng đồng tiến bộ, văn minh.
Trong sản xuất và đời sống, KH&CN thúc đẩy mạnh mẽ chuyển đổi xanh. Nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp thông minh và nông nghiệp bền vững được triển khai rộng rãi qua các mô hình nhà kính, nhà màng, tưới nhỏ giọt thông minh, công nghệ cảm biến, phân tích dữ liệu thời tiết và công nghệ vi sinh. Các giải pháp này giúp giảm phân bón, thuốc hóa học, bảo vệ đất và nguồn nước, đồng thời nâng cao giá trị thương hiệu nhờ truy xuất nguồn gốc và tiêu chuẩn an toàn thực phẩm. 100% sản phẩm OCOP của tỉnh đã được đưa lên các sàn thương mại điện tử, mở rộng thị trường và gia tăng sức cạnh tranh.
Trong lĩnh vực công nghiệp, Lào Cai chú trọng phát triển công nghiệp xanh thông qua ứng dụng công nghệ tiên tiến trong khai thác, chế biến khoáng sản, giảm phát thải khí nhà kính, tái chế chất thải và sử dụng năng lượng hiệu quả. Tỉnh đã ký kết hợp tác toàn diện với Tập đoàn Vingroup về chuyển đổi xanh, đồng thời khởi động Chương trình Chuyển đổi xanh, tăng trưởng xanh, phát triển bền vững giai đoạn 2025 – 2030 với trọng tâm vào các lĩnh vực: du lịch xanh, công nghiệp xanh, hạ tầng đô thị xanh, giao thông xanh và lối sống xanh. Đặc biệt, việc tổ chức lấy ý kiến về Đề án chuyển đổi Khu Công nghiệp Tằng Loỏng thành khu công nghiệp sinh thái cho thấy bước đi quyết liệt trong hướng tới phát triển bền vững.
Khu công nghiệp Tằng Loỏng.
Ở khu vực cửa khẩu, các giải pháp ứng dụng IoT, phần mềm quản lý kho bãi, phương tiện và nền tảng "Cửa khẩu số" giúp tăng tốc độ thông quan và giảm chi phí logistics. Mạng lưới doanh nghiệp số ngày càng mở rộng, phong trào khởi nghiệp đổi mới sáng tạo lan tỏa qua các sự kiện thường niên như "Ngày hội khởi nghiệp đổi mới sáng tạo", "Diễn đàn kết nối cung – cầu công nghệ".
Du lịch cũng ghi nhận bước tiến mới với việc ứng dụng bản đồ số, thuyết minh tự động, nền tảng đặt dịch vụ trực tuyến, đồng thời đẩy mạnh số hóa di sản, quảng bá hình ảnh du lịch sinh thái, văn hóa của tỉnh. Bên cạnh đó, Lào Cai phát huy hiệu quả nguồn năng lượng tái tạo như thủy điện, điện mặt trời, điện gió, góp phần tiết kiệm năng lượng, đảm bảo an toàn và xây dựng môi trường sống sáng, xanh, sạch, đẹp.
Trong bảo vệ môi trường và quản lý tài nguyên, tỉnh đầu tư hệ thống quan trắc tự động chất lượng không khí, nước, đất; cảnh báo sớm thiên tai, sạt lở, lũ quét; xử lý chất thải, nước thải và tái chế chất thải nông – công nghiệp. Công nghệ GIS, Big Data, AI được ứng dụng trong quản lý đất đai, tài nguyên, quy hoạch, xây dựng hạ tầng theo tiêu chí phát triển xanh.
Bên cạnh những kết quả đạt được, Lào Cai vẫn đối mặt với không ít khó khăn như tỷ trọng kinh tế số trong GRDP chưa cao, TFP đóng góp vào tăng trưởng còn thấp, nhân lực chất lượng cao khan hiếm, nguồn tài chính phụ thuộc lớn vào ngân sách nhà nước, nhiều cơ sở dữ liệu còn phân tán và chưa liên thông.
Tầm nhìn chiến lược và các đột phá chiến lược để tăng tốc phát triển
Ngày 1/7/2025, đúng thời điểm hợp nhất tỉnh mới, Tỉnh ủy Lào Cai ban hành Kế hoạch hành động số 01-KH/TU nhằm thực hiện Nghị quyết 57-NQ/TW, đặt mục tiêu kết hợp giữa công nghệ số, tăng trưởng xanh và nâng cao chất lượng sống của người dân. Tỉnh hướng tới đẩy mạnh ứng dụng công nghệ trong quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường, phát triển kinh tế tuần hoàn, giảm phát thải carbon, nâng cao chỉ số phát triển con người và xây dựng xã hội thịnh vượng, bền vững.
Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Lào Cai lần thứ I, nhiệm kỳ 2025–2030 xác định mục tiêu trở thành cực tăng trưởng, trung tâm kết nối giao thương giữa Việt Nam – ASEAN và vùng Tây Nam Trung Quốc theo hướng xanh, hài hòa, bản sắc, hạnh phúc. Tỉnh phấn đấu đến năm 2030 có trên 18.000 doanh nghiệp, trong đó hơn 60% hoạt động hiệu quả; kinh tế ngoài nhà nước chiếm trên 72% GRDP; kinh tế số đóng góp ít nhất 20% GRDP; trên 70% doanh nghiệp ứng dụng KH,CN&CĐS.
Cây quế mang lại giá trị kinh tế cao cho người dân.
Để hiện thực hóa mục tiêu này, Lào Cai tập trung hoàn thiện cơ chế, chính sách tạo đột phá về KH,CN,ĐMST&CĐS; định hướng lại mô hình tăng trưởng dựa trên động lực KH&CN; xây dựng đồng bộ hạ tầng số; phát triển các nền tảng số phục vụ hoạt động của hệ thống chính trị; đẩy mạnh nghiên cứu, phát triển các ngành công nghệ chiến lược như AI, công nghệ số, công nghiệp bán dẫn, công nghệ sinh học và năng lượng tái tạo. Đồng thời, tỉnh chú trọng tuyên truyền nâng cao nhận thức của cán bộ, người dân; phát triển nguồn nhân lực số; mở rộng hợp tác công – tư và thu hút đầu tư từ các tập đoàn công nghệ lớn.
Trong bối cảnh đất nước chuyển mình mạnh mẽ với nhiều thời cơ và thách thức đan xen, việc đẩy mạnh đột phá KH,CN,ĐMST&CĐS gắn với chuyển đổi xanh và phát triển bền vững không chỉ là yêu cầu khách quan mà còn là lựa chọn tất yếu để Lào Cai vươn lên mạnh mẽ. Với quyết tâm chính trị cao, sự lãnh đạo sát sao của Trung ương cùng sự đồng lòng của hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp và người dân địa phương, Lào Cai đang từng bước hiện thực hóa khát vọng trở thành cực tăng trưởng, trung tâm giao thương quốc tế, phát triển theo hướng "xanh, hài hòa, bản sắc, hạnh phúc", đóng góp quan trọng vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ mới.
