Theo báo cáo, hồ sơ dự án Luật cơ bản đáp ứng các yêu cầu về Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, báo cáo đánh giá tác động, báo cáo tiếp thu, giải trình và rà soát chủ trương đường lối của Đảng và các điều ước quốc tế có liên quan.
Về phạm vi điều chỉnh, đại biểu Đoàn Thị Thanh Mai (Hưng Yên) nhấn mạnh, dự thảo Luật cần được rà soát kỹ để tránh trùng lắp với các đạo luật đã hoặc đang được xây dựng như Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo; Luật Công nghiệp công nghệ số và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chuyển giao công nghệ.
Liên quan đến quy định Ủy ban Quốc gia về trí tuệ nhân tạo tại Điều 6, đại biểu Đoàn Thị Thanh Mai cho rằng, cần làm rõ vị trí, vai trò, địa vị pháp lý của Ủy ban. Đồng thời, cần giao Chính phủ quy định việc thành lập, tổ chức và hoạt động của Ủy ban Quốc gia về AI để bảo đảm Ủy ban hoạt động hiệu quả, phù hợp với định hướng phát triển AI của quốc gia.
ĐBQH Đoàn Thị Thanh Mai (Hưng Yên) phát biểu.
Cùng quan điểm với đại biểu Đoàn Thị Thanh Mai, đại biểu Nguyễn Thị Mai Thoa (Hải Phòng) cho rằng, dự thảo Luật mới chỉ có duy nhất một khoản tại khoản 1 Điều 6 quy định về Ủy ban Quốc gia về AI. Theo đó, Ủy ban Quốc gia về AI là cơ quan liên ngành chỉ đạo, điều phối chiến lược, chính sách và hoạt động phát triển AI; giao Bộ Khoa học và Công nghệ là cơ quan đầu mối triển khai, giám sát và đánh giá.
Đại biểu Nguyễn Thị Mai Thoa đề nghị làm rõ sự cần thiết thành lập cơ quan này trong dự thảo Luật; làm rõ mô hình, tổ chức, bộ máy, chức năng, nhiệm vụ, cơ chế hoạt động và đặc biệt là vị trí pháp lý của Ủy ban Quốc gia về AI. Bên cạnh đó, cần đánh giá sự phù hợp của quy định này với các văn bản chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Ban Chấp hành Trung ương Đảng về sắp xếp, tinh gọn bộ máy, làm căn cứ cơ sở để Quốc hội xem xét, quyết định.
ĐBQH Nguyễn Thị Mai Thoa (Hải Phòng) phát biểu.
Về hỗ trợ doanh nghiệp và nhân lực AI, đại biểu Đoàn Thị Thanh Mai nêu rõ, Nhà nước chỉ đóng vai trò định hướng, kiến tạo; hoạt động nghiên cứu và phát triển (R&D) chủ yếu do doanh nghiệp thực hiện. Vì vậy, cần có chính sách ưu đãi để hình thành bộ phận R&D trong các doanh nghiệp lớn tiên phong về AI. Đồng thời, hiện nay đào tạo nhân lực về AI của nước ta còn hạn chế; việc thu hút nhân lực nước ngoài cũng gặp khó do thiếu chính sách ưu đãi đủ hấp dẫn. Việc thu hút, đào tạo và giữ chân nhân lực AI chất lượng cao cần đi kèm các chính sách đãi ngộ đủ sức cạnh tranh.
Một nội dung được quan tâm khác là quyền sở hữu trí tuệ đối với sản phẩm AI. Đại biểu đề nghị làm rõ trường hợp người lao động sử dụng, huấn luyện hoặc nâng cấp mô hình AI do doanh nghiệp cung cấp thì quyền sở hữu sản phẩm trí tuệ thuộc về chủ thể nào. Việc bổ sung quy định này sẽ góp phần bảo đảm minh bạch, tránh tranh chấp và thúc đẩy hoạt động đổi mới sáng tạo dựa trên AI.
Các ý kiến thống nhất rằng một cơ quan liên ngành có thẩm quyền điều phối chiến lược, kết nối nguồn lực và bảo đảm triển khai đồng bộ các chính sách về trí tuệ nhân tạo là cần thiết. Tuy nhiên, dự thảo Luật cần hoàn thiện hơn để cơ chế vận hành của Ủy ban Quốc gia về Trí tuệ nhân tạo thực sự rõ ràng, khả thi và phù hợp với yêu cầu phát triển nhanh, mạnh, an toàn của lĩnh vực AI trong giai đoạn mới.
