PGS.TS. Nguyễn Văn Quân thay mặt nhóm nghiên cứu trình bày tóm tắt các nội dung nghiên cứu và kết quả của nhiệm vụ.
Hệ sinh thái gò, đồi ngầm là thành phần đặc thù của các hệ sinh thái biển ven bờ Việt Nam, giữ vai trò quan trọng trong duy trì chức năng sinh thái và cung cấp dịch vụ hệ sinh thái cho con người. Trên thế giới, các nghiên cứu đã cơ bản làm rõ đặc điểm phân bố, cấu trúc địa hình - địa mạo, điều kiện hình thành, thủy động lực và môi trường của loại hình hệ sinh thái này.
Tại Việt Nam, mặc dù đã có gần 50 năm nghiên cứu biển ven bờ, các thông tin về gò, đồi ngầm vẫn chủ yếu ở mức độ ghi nhận hoặc lồng ghép trong các đề tài điều tra tài nguyên - môi trường biển. Đặc biệt, khu vực ven bờ Bắc Trung Bộ chưa có nghiên cứu chuyên sâu, dẫn đến dữ liệu còn hạn chế và rời rạc, chưa phản ánh đầy đủ phạm vi phân bố và đặc trưng hệ sinh thái gò, đồi ngầm.
Thực hiện Quyết định số 562/QĐ-TTg ngày 25 tháng 4 năm 2017 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Chương trình phát triển khoa học cơ bản trong lĩnh vực Hóa học, Khoa học sự sống, Khoa học trái đất và Khoa học biển giai đoạn 2017 - 2025, Bộ Khoa học và Công nghệ đã có Quyết định số 2492/QĐ-BKHCN ngày 13/12/2022, phê duyệt nhiệm vụ "Nghiên cứu, đánh giá vai trò, thực trạng của hệ sinh thái gò, đồi ngầm và đề xuất giải pháp duy trì, phục hồi hệ sinh thái vùng biển ven bờ Bắc Trung Bộ, mã số: ĐTĐLCN.78/22" do PGS.TS. Nguyễn Văn Quân làm chủ nhiệm; Viện Khoa học Công nghệ Năng lượng và Môi trường, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam là Cơ quan chủ trì. Đề tài thực hiện từ tháng 01/2023 đến tháng 12/2025 với mục tiêu chính là:
Xác định được chức năng, vai trò và sự phân bố các hệ sinh thái gò, đồi ngầm vùng biển ven bờ Bắc Trung Bộ;
Đánh giá được thực trạng các hệ sinh thái gò, đồi ngầm vùng nghiên cứu;
Định hướng được các giải pháp duy trì, phục hồi các hệ sinh thái gò, đồi ngầm vùng nghiên cứu;
Nhiệm vụ đã thu được những kết quả đáng ghi nhận như sau:
Báo cáo đánh giá chức năng, vai trò và sự phân bố các hệ sinh thái gò, đồi ngầm vùng biển ven bờ Bắc Trung Bộ;
Thành lập được các sơ đồ, bộ bản đồ phân bố hệ sinh thái gò đồi ngầm trong vùng nghiên cứu ở các tỷ lệ thích hợp có đủ thuyết minh chú giải;
Xây dựng được bộ dữ liệu về các hệ sinh thái gò, đồi ngầm vùng nghiên cứu;
Báo cáo đánh giá thực trạng các hệ sinh thái gò, đồi ngầm vùng nghiên cứu;
Các giải pháp duy trì và phục hồi các hệ sinh thái gò, đồi ngầm vùng nghiên
cứu;
04 công bố quốc tế trong hệ thống tạp chí SCI-E;
02 công bố trên tạp chí trong nước;
02 công bố trên hội nghị trong nước;
01 bản thảo sách chuyên khảo chấp nhận đơn hợp lệ;
Đào tạo 01 Thạc sỹ; hỗ trợ đào tạo 02 nghiên cứu sinh.
Các sản phẩm của đề tài tạo nền tảng khoa học quan trọng cho công tác bảo vệ tài nguyên thiên nhiên và các hệ sinh thái biển ven bờ; trước mắt góp phần duy trì nguồn giống và nguồn lợi hải sản, hỗ trợ phát triển ngành thủy sản, du lịch sinh thái, tạo sinh kế, việc làm và thúc đẩy giảm nghèo bền vững.
Đặc biệt, những đề xuất như việc khoanh định các hệ sinh thái gò, đồi ngầm có giá trị ưu tiên bảo vệ sẽ cung cấp luận cứ quan trọng phục vụ mở rộng và thành lập mới các khu bảo tồn biển tại Bắc Trung Bộ, qua đó đáp ứng yêu cầu của Nghị quyết số 36-NQ/TW của Bộ Chính trị về chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.
Toàn cảnh Hội đồng đánh giá nghiệm thu cấp quốc gia.
Các thành viên Hội đồng nghiệm thu đánh giá cao những đóng góp của Chủ nhiệm và Cơ quan chủ trì; phần báo cáo tổng kết và báo cáo tóm tắt có cấu trúc hợp lý, phù hợp với yêu cầu của một báo cáo khoa học; về chủng loại, số lượng, khối lượng, tiến độ và chất lượng sản phẩm đạt yêu cầu đặt hàng.
Với kết quả đạt được, Hội đồng nhất trí nghiệm thu đề tài mức "Xuất sắc". Đồng thời, yêu cầu nhóm nghiên cứu tiếp thu các nội dung góp ý và chỉnh sửa cho phù hợp, hoàn thiện hồ sơ trình Bộ Khoa học và Công nghệ ra quyết định công nhận kết quả của nhiệm vụ.
