Phân cấp, phân quyền trong quản lý KH&CN giúp các địa phương chủ động hơn trong việc xây dựng và triển khai các nhiệm vụ KH&CN phù hợp với đặc thù và nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội của mình. Việc này không chỉ giảm bớt thủ tục hành chính, rút ngắn thời gian giải quyết công việc mà còn nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn lực, tạo động lực mới cho sự phát triển bền vững.
Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện, nhiều địa phương gặp phải một số khó khăn, như thiếu hướng dẫn cụ thể về quản lý tài chính sau khi phân cấp, năng lực cán bộ triển khai còn hạn chế trong áp dụng công nghệ số, cơ sở dữ liệu và hạ tầng số chưa đồng bộ.
Trước tình hình đó, Bộ KH&CN đã chủ động phối hợp với các cơ quan liên quan để hướng dẫn, hỗ trợ địa phương tháo gỡ vướng mắc, đồng thời xây dựng các công cụ quản lý trực tuyến, phần mềm giám sát, giúp tăng tính minh bạch, liên thông dữ liệu và nâng cao hiệu quả quản lý.
Để tháo gỡ vướng mắc cho địa phương, Bộ KH&CN đã tổ chức nhiều hội nghị, tọa đàm và buổi làm việc trực tiếp với các sở, ngành nhằm nắm bắt khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện. Các nội dung tập trung vào việc đơn giản hóa thủ tục hành chính, hướng dẫn địa phương áp dụng cơ chế “một cửa” và “một cửa liên thông” trong tiếp nhận, thẩm định và giải ngân nhiệm vụ KH&CN. Bộ KH&CN cũng triển khai các cơ chế tài chính linh hoạt như khoán chi, không áp trần kinh phí, rút ngắn quy trình duyệt chi để nhiệm vụ KH&CN được triển khai nhanh chóng, hiệu quả. Đồng thời, Bộ hỗ trợ địa phương trong việc sắp xếp và kiện toàn phòng, ban chuyên môn, đảm bảo bộ máy tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số.
Thông qua các buổi làm việc này, nhiều địa phương đã phản ánh về những khó khăn còn tồn tại, từ hướng dẫn quản lý tài chính, năng lực cán bộ triển khai, cho đến cơ sở dữ liệu chưa đồng bộ. Bộ KH&CN đã chủ động phối hợp với các cơ quan liên quan để hướng dẫn, hỗ trợ khắc phục, đồng thời xây dựng các công cụ quản lý trực tuyến, phần mềm giám sát, giúp tăng tính minh bạch, liên thông dữ liệu, từ đó nâng cao hiệu quả thực hiện nhiệm vụ KH&CN.
Một trong những điểm nhấn của Kế hoạch số 02 là thúc đẩy chuyển đổi số trong hoạt động quản lý KH&CN. Bộ KH&CN đã triển khai nhiều nền tảng số tích hợp, giúp các địa phương tra cứu, đăng ký và theo dõi tiến độ nhiệm vụ KH&CN trực tuyến, giám sát việc phân bổ ngân sách, thực hiện dự án và kết quả sản phẩm KH&CN, đồng thời tích hợp dữ liệu liên thông với các bộ, ngành, tạo môi trường quản lý thống nhất, giảm chồng chéo và tăng hiệu quả sử dụng nguồn lực. Việc chuyển đổi số không chỉ nâng cao năng lực quản lý mà còn tạo điều kiện cho các địa phương chủ động tham mưu, xây dựng đề án, dự án KH&CN phục vụ phát triển kinh tế - xã hội và đổi mới sáng tạo.
Nhiều địa phương đã triển khai Kế hoạch số 02 và đạt kết quả tích cực. Tỉnh Hải Dương là một trong những địa phương điển hình với mô hình chuyển đổi số toàn diện trong quản lý KH&CN.
Hải Dương đã xây dựng hệ thống quản lý trực tuyến giúp các sở, ban, ngành và địa phương có thể đăng ký, theo dõi và giám sát tiến độ các nhiệm vụ KH&CN, từ đó giảm bớt thủ tục hành chính và nâng cao tính minh bạch trong triển khai.
Thành phố Hà Nội cũng là địa phương triển khai hiệu quả, với chiến dịch hỗ trợ các xã, phường chuyển đổi số trong 45 ngày đêm, giúp các đơn vị cơ sở tiếp cận các dịch vụ công trực tuyến nhanh chóng và thuận tiện, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho triển khai nhiệm vụ KH&CN.
Tỉnh Bình Dương đã ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý y tế, triển khai hệ thống bệnh án điện tử tại các bệnh viện, giúp nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe, giảm thủ tục hành chính và tiết kiệm thời gian cho người dân.
Bên cạnh các ví dụ điển hình, Bộ KH&CN tiếp tục xác định rằng phân cấp, phân quyền và chuyển đổi số là quá trình liên tục, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa Bộ, các địa phương và các cơ quan liên quan.
Bộ KH&CN đã lên kế hoạch tăng cường các buổi tập huấn, hướng dẫn nghiệp vụ về quản lý nhiệm vụ KH&CN cho cán bộ địa phương, hoàn thiện cơ sở dữ liệu, phần mềm quản lý trực tuyến, bảo đảm kết nối liên thông giữa trung ương và địa phương, đồng thời rà soát, đề xuất cơ chế, chính sách bổ sung nhằm tháo gỡ vướng mắc pháp lý, tạo hành lang thuận lợi cho các địa phương triển khai nhiệm vụ KH&CN.
Việc triển khai đồng bộ các giải pháp phân cấp, phân quyền và chuyển đổi số của Bộ KH&CN đã góp phần nâng cao hiệu quả quản lý, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và phát triển kinh tế số. Các địa phương được trao quyền chủ động, năng lực quản lý được nâng cao, đồng thời giảm bớt thủ tục hành chính và thời gian triển khai các nhiệm vụ KH&CN. Kết quả này đã tạo động lực mới cho phát triển KH&CN địa phương, đồng thời hỗ trợ thực hiện thành công các mục tiêu của Kế hoạch số 02-KH/BCĐTW, thúc đẩy chuyển đổi số liên thông, đồng bộ, nhanh chóng và hiệu quả, đáp ứng yêu cầu sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, góp phần vào sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội và đổi mới sáng tạo trên toàn quốc.
Với quyết tâm triển khai Kế hoạch số 02, Bộ KH&CN đang tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các địa phương, tháo gỡ những khó khăn còn tồn tại, tạo môi trường thuận lợi cho việc phân cấp, phân quyền và chuyển đổi số, góp phần xây dựng nền KH&CN hiện đại, chuyên nghiệp, hiệu quả và hội nhập quốc tế. Sự phối hợp đồng bộ giữa trung ương và địa phương chính là yếu tố then chốt giúp Kế hoạch số 02 đạt được hiệu quả thực chất, góp phần vào sự nghiệp phát triển KH&CN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong cả nước.
