Quảng Ninh ban hành nhiều cơ chế, chính sách khuyến khích các tổ chức, doanh nghiệp đầu tư nghiên cứu, chuyển giao và ứng dụng tiến bộ khoa học – công nghệ thân thiện môi trường; tăng cường ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong lĩnh vực tài nguyên và môi trường; phát triển mô hình kinh tế tuần hoàn, kinh tế cac-bon thấp, gắn với phòng, chống thiên tai và thích ứng biến đổi khí hậu. Đây là những định hướng quan trọng nhằm nâng cao chất lượng tăng trưởng và bảo đảm mục tiêu phát triển bền vững.
Từ năm 2022 đến nay, Quảng Ninh đã bố trí nguồn lực triển khai hàng trăm nhiệm vụ KHCN, trong đó khoảng 20% tập trung trực tiếp vào lĩnh vực môi trường và biến đổi khí hậu.
Nhiều đề tài có giá trị thực tiễn cao, như mô hình tái chế chất thải rắn xây dựng làm vật liệu xây dựng; ứng dụng phân bón hữu cơ công nghệ nano trong nông nghiệp; sử dụng tro bay và xỉ đáy trong sản xuất vật liệu xây dựng tại Nhà máy nhiệt điện Cẩm Phả… Những kết quả bước đầu đã giúp địa phương từng bước thay đổi thói quen sản xuất, góp phần giảm phát thải và tiết kiệm tài nguyên.
Công nghệ xử lý chất thải rắn và chất thải sinh hoạt được đầu tư đồng bộ và hiện đại hơn. Các lò đốt, khu xử lý cấp vùng và dự án xử lý rác thải phát điện tại một số địa phương đã giải quyết lượng rác phát sinh ngày một tăng, nhất là ở khu vực đô thị và du lịch. Các mô hình phân loại rác tại nguồn tiếp tục được nhân rộng, kết nối hộ gia đình – đơn vị thu gom – cơ sở tái chế, từ đó giảm đáng kể lượng rác phải chôn lấp.
Ở khu vực nông thôn, Quảng Ninh ưu tiên những giải pháp dễ áp dụng, phù hợp điều kiện từng gia đình. Mô hình sử dụng chế phẩm vi sinh xử lý rác thải hữu cơ là một ví dụ. Việc tận dụng rác hữu cơ để ủ phân bón vừa giảm áp lực cho hệ thống thu gom, vừa tạo nguồn phân bón tại chỗ cho sản xuất nông nghiệp. Những mô hình này nhanh chóng lan tỏa và được người dân hưởng ứng tích cực.
Cùng với đó, các ngành giao thông, đô thị và du lịch đẩy mạnh ứng dụng công nghệ sạch. Việc sử dụng xe điện trong vận tải hành khách; phát triển hệ thống trạm sạc; chuyển đổi chiếu sáng công cộng sang đèn LED kết hợp năng lượng mặt trời đã mang lại hiệu quả rõ rệt về tiết kiệm năng lượng và giảm phát thải. Đến nay, trên địa bàn tỉnh có gần 1.200 xe taxi điện, hàng trăm xe điện phục vụ khách du lịch và hơn 65.000 hệ thống chiếu sáng đô thị đã được chuyển đổi.
Tỉnh đặc biệt chú trọng hiện đại hóa hệ thống quan trắc môi trường. 171 trạm quan trắc tự động trên toàn địa bàn giúp cơ quan quản lý theo dõi chất lượng không khí, nước, nguồn thải theo thời gian thực, nâng cao hiệu quả thanh tra, giám sát và xử lý kịp thời các nguy cơ ô nhiễm. Đây cũng là nguồn dữ liệu quan trọng để ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong dự báo và cảnh báo sớm.
Song song với đó, Quảng Ninh định hướng phát triển các khu công nghiệp theo mô hình “xanh”, tăng cường áp dụng tiêu chuẩn ESG, thúc đẩy sử dụng vật liệu tái chế và công nghệ tiết kiệm năng lượng. Đây là yếu tố quan trọng giúp tỉnh thu hút các dự án có hàm lượng công nghệ cao, thân thiện môi trường.
Việc đẩy mạnh ứng dụng KHCN trong bảo vệ môi trường đã tạo chuyển biến rõ nét trong công tác quản lý tài nguyên, kiểm soát ô nhiễm và cải thiện chất lượng sống của người dân. Những bước đi bài bản, quyết liệt này đang giúp Quảng Ninh tiếp tục khẳng định vị thế một địa phương năng động, tiên phong trong phát triển xanh, bền vững, gìn giữ những giá trị tự nhiên và tạo nền tảng cho thế hệ tương lai.
