Sửa Luật Công nghệ cao hướng tới năng lực tự chủ công nghệ quốc gia

Luật Công nghệ cao được ban hành năm 2008, là đạo luật đầu tiên và duy nhất điều chỉnh lĩnh vực này, nhưng nhiều quy định đã lỗi thời, thiếu đồng bộ, không còn phù hợp thực tiễn. Trong khi đó, hệ thống pháp luật về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo đang được điều chỉnh toàn diện, đòi hỏi Luật Công nghệ cao phải sửa đổi để bảo đảm thống nhất, đồng bộ và tạo nền tảng pháp lý cho phát triển.

Cân nhắc những ưu đãi với doanh nghiệp công nghệ cao

Góp ý vào dự án Luật Công nghệ cao (sửa đổi), đại biểu Lê Thanh Hoàn – đoàn ĐBQH tỉnh Thanh Hoá cho rằng dự thảo Luật này đã thể hiện sự chuyển dịch chiến lược, từ khuyến khích chung đến chính sách tập trung có trọng điểm, nhằm đạt được năng lực tự chủ công nghệ quốc gia. Dự thảo Luật đã luật hoá nội dung công nghệ chiến lược với mục tiêu cốt lõi là chúng ta có khả năng làm chủ công nghệ, ứng dụng công nghệ chiến lược nhằm tạo ra các sản phẩm chiến lược.

Đại biểu nhận định, dự thảo Luật đã thiết lập một cơ chế ưu đãi cụ thể, đó là hưởng mức độ thuế suất thấp: thuế 5% trong 15 năm đối với doanh nghiệp công nghệ chiến lược mức 1; 7% trong 15 năm đối với công nghệ chiến lược mức 2 và doanh nghiệp công nghệ cao mức 1; 15% trong 15 năm cho doanh nghiệp công nghệ cao mức 2. Đại biểu nhận định, do được hưởng ưu đãi thuế đặc thù, ban soạn thảo cần cân nhắc tới những điều kiện khắt khe về tỉ lệ sở hữu vốn trong nước, từ đó sẽ giảm khả năng thu hút của các tập đoàn đa quốc gia, có vốn đầu tư FDI, có công nghệ lõi và tiềm lực tài chính lớn. Điều này có thể dẫn đến sự mâu thuẫn ngay với mục tiêu thu hút vốn đầu tư nước ngoài. Đại biểu đề nghị đối với các dự án công nghệ chiến lược thuộc diện hưởng ưu đãi đặc biệt và hỗ trợ đầu tư đặc biệt, cần cho phép Chính phủ có cơ chế linh hoạt hơn, thêm đặc thù về tỉ lệ sở hữu vốn trong giai đoạn đầu, nhưng cũng cần phải đi kèm với cam kết chuyển giao công nghệ lõi và có lộ trình cụ thể.

Liên quan đến thủ tục đầu tư đặc biệt tại Điều 28, dự thảo quy định miễn thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư, thẩm định công nghệ, lập quy hoạch chi tiết, báo cáo tác động môi trường cũng như các loại giấy phép về phòng cháy chữa cháy. Đại biểu nêu quan điểm, cơ chế này sẽ ảnh hưởng lớn đến ban quản lý khu công nghiệp khu công nghệ cao. Nếu thiếu sự phối hợp và hậu kiểm có hiệu quả từ các bộ ngành, Ban quản lý công nghệ cao sẽ phải chịu trách nhiệm tất cả mọi việc liên quan đến thẩm định công nghệ, môi trường... Vì vậy, ban soạn thảo cần nghiên cứu thêm cơ chế cho phù hợp.

Cần xác định cơ sở pháp lý, tiêu chí xác định Đô thị công nghệ cao

Góp ý vào nội dung về Đô thị công nghệ cao, đại biểu Mai Văn Hải – đoàn ĐBQH tỉnh Thanh Hoá nêu dẫn chứng, Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn đã phân loại rõ các loại đô thị thành 6 loại, bao gồm đô thị loại đặc biệt, loại I, II, III, IV và V. Việc phân loại này dựa trên các tiêu chí như vị trí, chức năng, dân số, mật độ dân số, tỷ lệ lao động phi nông nghiệp và trình độ phát triển hạ tầng. Trong khi đó, các tiêu chí phân loại đô thị thuộc thẩm quyền của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Đại biểu cho rằng, quy định về đô thị công nghệ cao như dự thảo là chưa rõ ràng về cơ sở pháp lý cũng như các tiêu chí xác định.

Cùng quan điểm với đại biểu Mai Văn Hải, đại biểu Phạm Hùng Thái – đoàn ĐBQH tỉnh Tây Ninh cũng cho rằng dự thảo luật cần làm rõ hơn nội hàm về khu đô thị công nghệ cao bởi sẽ liên quan đến các chính sách sau này. Đại biểu nhận định, để hình thành khu đô thị công nghệ cao, trước hết phải có khu công nghệ cao, từ đó hình thành nên hệ sinh thái, liên kết lại trở thành khu đô thị. Nếu quy định không rõ sẽ dễ dẫn đến lạm dụng chính sách ưu đãi về khu đô thị công nghệ cao.

Cân nhắc không nên bỏ một số điều tại Luật Công nghệ cao hiện hành

Dự thảo Luật đã bỏ Điều 31 của luật hiện hành về chức năng của khu sản xuất, kinh doanh trong khu công nghệ cao. Đại biểu Phạm Hùng Thái nêu quan điểm, khu công nghệ cao phải bao gồm nghiên cứu, sáng tạo, và phải có liên kết sản xuất, kinh doanh thì mới thành một chuỗi khép kín, tương trợ nhau giữa sản xuất và nghiên cứu sản phẩm, từ đó tạo thành giá trị của công nghệ cao. Vì vậy, đại biểu Phạm Hùng Thái đề xuất giữ lại Điều 31 theo luật hiện hành.

Đại biểu cũng cho rằng, dự thảo Luật Công nghệ cao (sửa đổi) đã bỏ Điều 38 của luật hiện hành về khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao. Theo đại biểu, chúng ta đang có rất nhiều chính sách, chủ trương khuyến khích phát triển hiện đại hoá nông nghiệp, nông thôn. Việc bỏ khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao sẽ hạn chế điều kiện để thu hút đầu tư phát triển kinh tế xã hội ở các vùng nông thôn. Việc giữ quy định về khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao mới giữ được các chính sách ưu đãi để thu hút các nhà đầu tư vào phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao.

Cũng tại phiên thảo luận, các ĐBQH đã cho ý kiến về những nội dung còn có ý kiến khác nhau của Dự án Luật Chuyển đổi số và Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chuyển giao công nghệ.