Thứ trưởng Bùi Thế Duy dự Lễ trao Huân chương Bắc đẩu Bội tinh bậc Sĩ quan cho vợ chồng Giáo sư Trần Thanh Vân và Lê Kim Ngọc

Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Bùi Thế Duy đã tham dự buổi lễ, gửi lời chúc mừng và bày tỏ sự trân trọng với những nỗ lực suốt nhiều thập kỷ qua của hai nhà khoa học trong việc thúc đẩy hợp tác quốc tế và vun đắp mối quan hệ Việt – Pháp.

Phát biểu tại buổi lễ, Đại sứ Olivier Brochet khẳng định: "Tổng thống Cộng hòa Pháp đã có một quyết định đặc biệt bởi lẽ, sự nghiệp khoa học của hai Giáo sư vô cùng phong phú và xuất sắc. Nhưng hơn thế, chính cuộc sống và những cam kết không thể tách rời của họ đã tạo nên một hành trình xuất chúng, vừa là nhà khoa học uyên bác, vừa là những công dân biết dấn thân vì cộng đồng".

Huân chương Bắc đẩu Bội tinh bậc Sĩ quan không chỉ ghi nhận tài năng xuất chúng mà còn tri ân tấm lòng trọn vẹn mà hai giáo sư đã dành cho khoa học, cho quê hương Việt Nam và cho mối gắn kết bền chặt giữa hai quốc gia.

"Vinh dự này không chỉ của riêng chúng tôi"

Tại buổi lễ, Giáo sư Trần Thanh Vân xúc động chia sẻ, phần thưởng cao quý này không chỉ dành cho ông và phu nhân, mà còn cho gia đình, đồng nghiệp, các thế hệ học trò và những nhà khoa học trẻ đã đồng hành cùng vợ chồng ông trong hành trình kết nối tri thức.

Giáo sư Trần Thanh Vân cho biết: "Nước Pháp đã nuôi dưỡng chúng tôi từ khi còn trẻ, biến ước mơ khoa học thành hiện thực. Việt Nam luôn là nơi chúng tôi hướng về với mong muốn góp phần để đất nước vững bước trên trường quốc tế".

Sự nghiệp khoa học của hai giáo sư gắn liền với việc tổ chức chuỗi hội nghị quốc tế "Gặp gỡ Việt Nam" bắt đầu từ năm 1993. Hàng năm, hội nghị này quy tụ hàng trăm nhà khoa học hàng đầu thế giới trong nhiều lĩnh vực: Từ khoa học cơ bản như vật lý hạt, vật lý thiên văn, toán học, đến các ngành ứng dụng như sinh học, y tế, hải dương học, cũng như khoa học xã hội và nhân văn.

Từ nguồn quỹ của "Gặp gỡ Việt Nam", vợ chồng Giáo sư Trần Thanh Vân, Giáo sư Lê Kim Ngọc đã sáng lập Trung tâm Quốc tế về Liên ngành Khoa học và Giáo dục (ICISE) tại Quy Nhơn vào năm 2013. Đây là mô hình độc đáo tại Việt Nam, hướng tới việc biến Quy Nhơn thành điểm hẹn khoa học quốc tế.

Trong hơn một thập kỷ, ICISE đã đón tiếp nhiều nhà khoa học đoạt giải Nobel và Huy chương Fields, đồng thời mở rộng hoạt động phổ biến kiến thức khoa học đến công chúng, đặc biệt là thanh thiếu niên. Nằm trong khu phức hợp Explorascience với cung thiên văn, phòng triển lãm hiện đại, ICISE trở thành biểu tượng hợp tác Pháp – Việt trong lĩnh vực khoa học và giáo dục.

Nỗ lực này cũng đã được đề cập trong hội đàm giữa Tổng Bí thư Tô Lâm và Tổng thống Emmanuel Macron trong chuyến thăm cấp Nhà nước của lãnh đạo Pháp tới Việt Nam vào tháng 5/2025.

Khoa học gắn liền với trách nhiệm xã hội

Không chỉ là những nhà khoa học, Giáo sư Trần Thanh Vân và Giáo sư Lê Kim Ngọc còn được biết đến với vai trò những người tiên phong trong hoạt động nhân đạo. Từ năm 1970, họ đã sáng lập Hiệp hội "Giúp đỡ trẻ em Việt Nam" (Aide à l'enfance du Vietnam), khởi nguồn cho việc xây dựng Làng trẻ em SOS đầu tiên tại Việt Nam dành cho trẻ mồ côi.

Trong hơn nửa thế kỷ, những chương trình thiện nguyện do hai giáo sư khởi xướng đã hỗ trợ hàng ngàn trẻ em có hoàn cảnh khó khăn, giúp các em có cơ hội học tập và trưởng thành.

Lễ trao Huân chương Bắc đẩu Bội tinh bậc Sĩ quan ngày 03/10 không chỉ là niềm tự hào của riêng hai Giáo sư Trần Thanh Vân và Lê Kim Ngọc, mà còn là niềm vinh dự chung cho cộng đồng khoa học Việt Nam.

Đó là sự khẳng định những nỗ lực kiên trì, cống hiến bền bỉ vì khoa học, vì tình hữu nghị Việt – Pháp, và vì thế hệ trẻ. Hơn nửa thế kỷ qua, hai nhà khoa học vẫn luôn giữ cho mình một lý tưởng giản dị: kết nối tri thức, gieo mầm khoa học, lan tỏa yêu thương.