Tiêu chí xác định và công nhận tổ chức, cá nhân đổi mới sáng tạo, hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo

Nghị định số 268/2025/NĐ-CP quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo (KH,CN&ĐMST). Trong đó, Chương III của Nghị định xác định rõ tiêu chí công nhận tổ chức, cá nhân đổi mới sáng tạo, hỗ trợ ĐMST và khởi nghiệp sáng tạo, tạo cơ sở pháp lý cho việc phát triển mạng lưới trung tâm ĐMST từ trung ương đến địa phương.

Theo Nghị định, trung tâm ĐMST là tổ chức có chức năng hỗ trợ, kết nối và thúc đẩy các hoạt động đổi mới sáng tạo, chuyển giao công nghệ, phát triển sản phẩm mới, khai thác và thương mại hóa quyền sở hữu trí tuệ, hỗ trợ khởi nghiệp và chuyển đổi số. Các trung tâm ĐMST cần có hạ tầng kỹ thuật phù hợp; đội ngũ nhân lực chuyên môn (ít nhất 7 người, trong đó 50% có trình độ đại học trở lên); mạng lưới hợp tác với chuyên gia, viện, trường, doanh nghiệp; và đạt kết quả hoạt động cụ thể hằng năm như hỗ trợ tối thiểu 10 doanh nghiệp, doanh thu từ 5 tỷ đồng trở lên.

Đối với Trung tâm ĐMST cấp tỉnh phải đáp ứng tiêu chí tương tự, nhưng yêu cầu nguồn lực cao hơn, có tối thiểu 15 nhân lực cơ hữu, năng lực kết nối và hợp tác với các doanh nghiệp, hiệp hội, mạng lưới ĐMST trong tỉnh và vùng; mỗi năm hỗ trợ ít nhất 30 doanh nghiệp, đạt doanh thu từ 10 tỷ đồng.

Trung tâm cấp quốc gia yêu cầu quy mô lớn hơn: tối thiểu 30 nhân lực, mạng lưới liên kết rộng trong và ngoài nước, khả năng tạo ra công nghệ, sản phẩm, mô hình kinh doanh mới có tác động lớn tới phát triển kinh tế-xã hội. Doanh thu hằng năm đạt từ 50 tỷ đồng, hỗ trợ ít nhất 50 doanh nghiệp và 30 dự án khởi nghiệp sáng tạo.

Nghị định cũng quy định cụ thể tiêu chí đối với trung tâm hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo - tổ chức có mục tiêu hỗ trợ doanh nghiệp khởi nghiệp phát triển mô hình kinh doanh mới, kết nối đầu tư, cung cấp hạ tầng, dịch vụ, tư vấn pháp lý, tài chính, công nghệ. 

Các trung tâm này cần có không gian làm việc chung, hạ tầng số, đội ngũ ít nhất 7 người (trong đó 4 người có trình độ đại học trở lên) và mạng lưới tối thiểu 10 chuyên gia hỗ trợ. Mỗi năm, trung tâm phải hỗ trợ ít nhất 3 dự án, 10 cá nhân hoặc 4 doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, với tổng giá trị kết nối đầu tư đạt tối thiểu 3 tỷ đồng trong 2 năm gần nhất.

Theo Nghị định, trung tâm hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo cấp tỉnh phải có ít nhất 15 người làm việc trực tiếp hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo, trong đó tối thiểu 8 người có trình độ đại học trở lên phù hợp với lĩnh vực hoạt động.

Trung tâm cần có danh sách ít nhất 20 chuyên gia thường xuyên hợp tác trong các lĩnh vực công nghệ, kinh doanh, đầu tư, sở hữu trí tuệ, pháp lý, tài chính, marketing; có năng lực kết nối, hỗ trợ và hợp tác với các tổ chức, mạng lưới khởi nghiệp sáng tạo trong nước; đồng thời có khả năng huy động và quản lý nguồn vốn tài trợ từ Nhà nước và khu vực tư nhân. 

Mỗi năm, trung tâm phải hỗ trợ ít nhất 10 dự án khởi nghiệp sáng tạo, 30 cá nhân hoặc 15 nhóm, hoặc 10 doanh nghiệp thông qua đào tạo, ươm tạo, tăng tốc khởi nghiệp, cung cấp dịch vụ pháp lý, tài chính, marketing, truyền thông hoặc kết nối đầu tư với tổng giá trị cam kết đạt tối thiểu 10 tỷ đồng trong hai năm gần nhất.

Trung tâm hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo cấp quốc gia có yêu cầu cao hơn, với tối thiểu 30 nhân lực làm việc trực tiếp, trong đó ít nhất 15 người có trình độ đại học trở lên. 

Trung tâm cần có ít nhất 30 chuyên gia thường xuyên hợp tác, năng lực kết nối và hợp tác với các mạng lưới khởi nghiệp trong nước và quốc tế; khả năng hỗ trợ phát triển các công nghệ, sản phẩm, mô hình kinh doanh có tầm ảnh hưởng lớn đối với phát triển kinh tế – xã hội, quốc phòng, an ninh; và khả năng huy động, quản lý nguồn tài trợ trong và ngoài nước. 

Hằng năm, trung tâm cấp quốc gia phải hỗ trợ tối thiểu 40 dự án khởi nghiệp sáng tạo, 100 cá nhân hoặc 40 nhóm, hoặc 30 doanh nghiệp; đồng thời đạt tổng giá trị cam kết đầu tư ít nhất 30 tỷ đồng trong hai năm gần nhất.

Nghị định cũng quy định cụ thể tiêu chí xác định cá nhân, nhóm cá nhân và doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo. Theo đó, cá nhân phải là công dân Việt Nam có năng lực hành vi dân sự đầy đủ, thường trú tại Việt Nam; người nước ngoài phải có xác nhận cư trú hợp pháp. Doanh nghiệp phải được thành lập theo Luật Doanh nghiệp và có dự án khởi nghiệp đã được đầu tư hoặc có cam kết đầu tư bởi quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo, quỹ đầu tư mạo hiểm hoặc nhà đầu tư cá nhân. Các doanh nghiệp và dự án khởi nghiệp được công nhận cần có tốc độ tăng trưởng doanh thu tối thiểu 20% trong hai năm liên tiếp, thể hiện qua thị phần, khả năng phát triển sản phẩm – dịch vụ và năng lực cạnh tranh.

Đối với chuyên gia hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo, Nghị định yêu cầu cá nhân phải có ít nhất ba năm kinh nghiệm trong các hoạt động như đào tạo, nâng cao năng lực cho cá nhân và doanh nghiệp khởi nghiệp; tư vấn về marketing, quảng bá sản phẩm, định giá kết quả nghiên cứu khoa học, sở hữu trí tuệ, đầu tư, thương mại hóa sản phẩm; hoặc xây dựng chương trình truyền thông, kết nối mạng lưới khởi nghiệp và nhà đầu tư. Các chuyên gia phải chứng minh đã hỗ trợ ít nhất 20 cá nhân hoặc 10 nhóm hoặc 10 doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo trong hai năm gần nhất.

Nhà đầu tư cá nhân khởi nghiệp sáng tạo được xác định theo ba tiêu chí: có năng lực hành vi dân sự đầy đủ, cư trú hợp pháp tại Việt Nam; có thu nhập chịu thuế tối thiểu 1 tỷ đồng mỗi năm trong hai năm gần đây và khả năng duy trì mức thu nhập này trong năm hiện tại; có ít nhất năm năm kinh nghiệm trong lĩnh vực công nghệ, marketing, tài chính, kinh doanh hoặc đầu tư; đồng thời đã trực tiếp đầu tư vào ít nhất 5 cá nhân hoặc 2 nhóm hoặc 2 doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo trong hai năm gần nhất.

Việc quy định cụ thể tiêu chí xác định và công nhận các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp, chuyên gia và nhà đầu tư khởi nghiệp sáng tạo trong Nghị định 268/2025/NĐ-CP góp phần chuẩn hóa hệ thống hỗ trợ đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp sáng tạo tại Việt Nam. Đây là bước đi quan trọng nhằm đảm bảo tính minh bạch, đồng bộ và hiệu quả trong việc huy động nguồn lực xã hội, kết nối mạng lưới sáng tạo trong và ngoài nước, từ đó thúc đẩy hình thành và phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo quốc gia – nền tảng quan trọng cho phát triển kinh tế tri thức và hội nhập quốc tế.